Σε πήλινα πόδια και βιαστικά έστησαν τον ΕΦΚΑ
Δεν έχουν καταλάβει ότι οι υπηρεσίες από 1/1/2017 λειτουργούν και θα συνεχίσουν να βγάζουν οφειλές, βεβαιώσεις, ρυθμίσεις, εκκαθαρίσεις λογαριασμών, πληρωμές, ασφαλιστικές εισφορές και παρά πολλά ακόμη. Επίσης θα υπάρχουν ανάγκες σε υλικά, πληρωμή μισθωμάτων και πολλές υποχρεώσεις προς επίλυση. Ακόμη θα υπάρχουν χιλιάδες ασφαλισμένοι που θα ζητούν πληροφορίες, ασφαλιστικούς λογαριασμούς κ.λπ. Όμως δεν υπάρχει η δυνατότητα μηχανογραφικών υποδομών τέτοιων που να πατάς ένα κουμπί και όλα να απεικονίζονται.
Επιπλέον, κάποιοι δεν έχουν καταλάβει κάτι αυτονόητο, δηλαδή ότι ακόμα και αν λαμβάνεις όλες τις εισφορές σου μέσω της φορολογικής βάσης, δεν έχεις πετύχει παραπάνω από 10% με 15% για να φτάσεις στο τελικό στάδιο της εκκαθάρισης του λογαριασμού και των οφειλών που προέρχονται από τα παλαιότερα χρόνια (πρέπει όλα αυτά να δεθούν μεταξύ τους, ιδιαίτερα δύσκολη και χρονοβόρα διαδικασία), μέχρι να φτάσεις στο τελικό στάδιο της συνταξιοδότησης των ασφαλισμένων.
Πρέπει να επισημάνουμε ότι άλλο πράγμα είναι η εφορία και άλλο το ασφαλιστικό ταμείο. Άλλο αν η σύγχρονη τεχνολογία βοηθάει να υπάρχουν πληροφορίες από έναν φορέα σε κάποιον άλλο, η διαδικασία των εισφορών γενικά και της σύνταξης είναι κάτι διαφορετικό και, βέβαια, όλα όσα συζητούνται απαιτούν άρτια μηχανογραφική υποστήριξη, ψηφιακές καταχωρήσεις από το παρελθόν, που δεν υπάρχουν, και φυσικά μεταβατικό στάδιο (τουλάχιστον δύο χρόνων στην καλύτερη των περιπτώσεων) για να αρχίσει να βγαίνει ένα καλό αποτέλεσμα.
Έχει ειπωθεί κατά καιρούς από θεωρητικούς ψευτο-τεχνοκράτες, ότι όλα λύνονται με ένα ένταλμα, άλλα για να εκδόσεις αυτό το ένταλμα χρειάζονται πολλά χαρτιά και έλεγχοι. Ποιος όμως θα τους κάνει; Το οργανόγραμμα δεν έλαβε υπόψη του τις πραγματικές ανάγκες των υπηρεσιών (πρόχειρη κατασκευή από ανθρώπους που δεν γνωρίζουν σε βάθος τη λειτουργία των ασφαλιστικών ταμείων ή ήθελαν να εξυπηρετήσουν κάποια επιμέρους ταμεία). Επίσης πρέπει να δοθούν άμεσα από το υπουργείο οδηγίες για το πώς θα λειτουργήσουν τα Ταμεία από 1/1/2017.
Πολλά τα λάθη που έχουν γίνει
1. Δεν υπήρξε ο απαιτούμενος χρονικός (ουσιαστικός) σχεδιασμός λόγω του ότι ο ΕΦΚΑ ήταν στα προαπαιτούμενα της αξιολόγησης (οργανόγραμμα, εγκύκλιοι, κ.λπ.). Σημειωτέον ότι ανάλογα εγχειρήματα σε οργανωμένες τεχνολογικά χώρες χρειάσθηκαν πάνω από οχτώ χρόνια για να υλοποιηθούν και να λειτουργήσουν.
2. Η πλήρης ανομοιογένεια των εισφορών – παροχών, νομοθεσίας, μηχανογραφημένων μητρώων ανάμεσα στα πάρα πολλά Ταμεία.
3. Οι υψηλές εισφορές, που με βάση τα εισοδήματα θα οδηγήσουν σε εισφοροδιαφυγή, αφού δεν υπάρχουν προληπτικοί μηχανισμοί ελέγχου (πλαστικό χρήμα για όλους και για όλα, ηλεκτρονικό «πόθεν έσχες» μέσω του τραπεζικού συστήματος κ.λπ.).
4. Η σε λίγους μήνες ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων έχει οδηγήσει τις υπηρεσίες (εργαζόμενους) να μη γνωρίζουν τι θα υπάρχει μετά την 1/1/2017. Είναι σχεδόν ανύπαρκτη η ενημέρωση λόγω ελάχιστου χρόνου της προετοιμασίας που έπρεπε να προηγηθεί. Κάποια ενημέρωση που ξεκίνησε από το υπουργείο τις τελευταίες ημέρες είναι ανεπαρκής.
5. Για τον ίδιο λόγο δεν υπάρχει ανάλογη ενημέρωση για τους ασφαλισμένους.
6. Μεγάλη καθυστέρηση υπάρχει στις εφαρμοστικές εγκύκλιους για τον ΕΦΚΑ αλλά και στην ουσιαστική ενημέρωση, αφού κανείς δεν έχει ενημερωθεί ακριβώς τι πρέπει να κάνει. Τις τελευταίες μέρες έχουν αρχίσει κάποιες γενικές ενημερώσεις στα στελέχη και κάποια σεμινάρια των δύο ημερών, κυρίως με γενικές διατυπώσεις.
7. Δεν δόθηκε η πρέπουσα αξία στις τεράστιες εκκρεμότητες των ασφαλιστικών ταμείων (για παράδειγμα υπάρχουν χιλιάδες αναπάντητες αιτήσεις, εκκαθαρίσεις λογαριασμών, ρυθμίσεις, συνταξιοδοτήσεις, πράξεις βεβαιώσεις οφειλής για ΚΕΑΟ κ.λπ.). Απλώς είπαν ότι τα αιτήματα που υπάρχουν μέχρι 31/12/2016 θα τα επιμεληθούν οι τομείς (Ταμεία).
8. Η σύνδεση των μηχανογραφικών αρχείων και μητρώων έγινε κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή (Ταμεία, υπουργείο Οικονομικών, ΗΔΙΚΑ).
9. Οι εισφορές για πολλά Ταμεία δεν είναι καταχωρημένες σε μηχανογραφική βάση (μη ψηφιακή καταχώρηση).
10. Η ανύπαρκτη υποδομή (φτιάχνεται τώρα με πρόχειρο και βιαστικό τρόπο). Δεν υπάρχει κτίριο στέγασης και φυσικά δεν έχουν εγκατασταθεί υπάλληλοι σε κάποιον συγκεκριμένο χώρο, εκτός κάποιων μεμονωμένων -υποτίθεται- για τις διοικητικές υπηρεσίες και για τον σχεδιασμό του ΕΦΚΑ.
11. Όπως πάντα γίνεται σε αυτή τη χώρα, ο σχεδιασμός ανατίθεται σε ανθρώπους που δεν έχουν σχέση με το αντικείμενο και σε κάποιους που πάντα χαϊδεύουν αυτιά…
Να σημειώσουμε ότι στον ΕΦΚΑ έχουν ενταχθεί 9 Ασφαλιστικά Ταμεία και εξυπηρετεί 4.200.000 ασφαλισμένους και 2.600.000 συνταξιούχους.
Χρειάζεται μεταβατικό στάδιο
Όλα τα παραπάνω είναι η βάση των προβλημάτων, που αν αναλυθούν επιμέρους θα προκληθεί χιονοστιβάδα. Πράγματι είναι ανάγκη να γίνει ο ΕΦΚΑ, αλλά με αρκετή και ουσιαστική εργασία, που θα φέρει ομαλά τη διαδικασία ενοποίησης και θα εξασφαλίσει στους ασφαλισμένους στο μέλλον την άμεση καταβολής της σύνταξής τους. Στην παρούσα φάση χρειάζεται ένα μεταβατικό στάδιο τουλάχιστον δύο χρόνων -και με σκληρή εργασία από όλους τους εργαζόμενους- ώστε να φτιαχτούν όλες οι παθογένειες των Ταμείων, αφού δεν μπορούν να λυθούν μέσα σε δύο μήνες και ενδεχομένως ο άχαρος και βιαστικός τρόπος να οδηγήσει σε μεγαλύτερα προβλήματα από αυτά που θα λύσει.
Αυτή την στιγμή ο ΕΦΚΑ ξεκίνησε την λειτουργία του με ένα δισεκατομμύριο ευρώ έλλειμμα, το οποίο δημιουργεί τεράστιο πρόβλημα.
Τι πρέπει να γίνει
Όμως ακόμα και εάν ύστερα από χρόνια ο ΕΦΚΑ γίνει ένα καλό Ταμείο (οργανωτικά) -δεν υπάρχει κανείς που να μην το εύχεται-, δεν σημαίνει ότι θα λύσει το πρόβλημα του Ασφαλιστικού:
• Αν δεν παταχτεί η φοροδιαφυγή.
• Αν δεν απλοποιηθούν τα νομοθετήματα και κυρίως το φορολογικό πλαίσιο για τη μείωση των γραφειοκρατικών δομών.
• Αν δεν μειωθεί η φορολογία.
• Αν δεν «κουρευτούν» οι υποχρεώσεις.
• Αν δεν μπορέσουμε να βγούμε από τις μνημονιακές δεσμεύσεις (λίγο δύσκολο, κυρίως γιατί ο λαός δεν είναι έτοιμος για ανατροπές και σε περιβάλλον αβέβαιο).
• Και το κυριότερο, αν δεν δοθεί χρήμα στην παραγωγική διαδικασία για επενδύσεις – εξαγωγές που θα φέρουν χρήμα και θα μειώσουν την ανεργία.