Οι πρώτες βοήθειες σε κρυοπαγήματα ή υποθερμία

Κρυοπαγήματα

Τα κρυοπαγήματα οφείλονται σε πάγωμα διαφόρων μελών του σώματος από την έκθεση στο κρύο. Συχνότερα εμφανίζονται στα ακάλυπτα σημεία του σώματος, δηλαδή τα δάκτυλα των χεριών και των ποδιών, τη μύτη και τα αυτιά. Αιτία είναι η μείωση της αιματικής ροής λόγω κρύου, με αποτέλεσμα τη μείωση θερμοκρασίας και τον σχηματισμό κρυστάλλων στο υγρό των κυττάρων του δέρματος και των ιστών, οι οποίοι προκαλούν βλάβες.

Τα χαρακτηριστικά τους – Ελαφρά κρυοπαγήματα:

• Ελαφρύς πόνος ή αίσθημα καύσου στο άκρο, που τελικά μετατρέπονται σε μούδιασμα.

• Δέρμα γκρι ή κίτρινο.

• Ο ιστός είναι κανονικός στην αφή.

Βαριά κρυοπαγήματα:

• Απώλεια αισθητικότητας στο σημείο του κρυοπαγήματος.

• Δέρμα άσπρο ή γκριζοκίτρινο, και σκληρό στην αφή.

• Η βλάβη είναι μεγαλύτερη, όσο χαμηλότερη είναι η θερμοκρασία και όσο περισσότερο παραμείνει παγωμένο το μέλος. Η εκτίμηση της σοβαρότητας της βλάβης γίνεται, όταν το σκέλος επαναθερμανθεί.

Η αντιμετώπισή τους

• Απομακρύνετε τον ασθενή από το ψυχρό περιβάλλον.

• Να υποψιάζεστε πάντα υποθερμία σε έναν ασθενή με κρυοπαγήματα.

• Χορηγήστε ζεστά υγρά στον ασθενή. Μην επιτρέψετε στον ασθενή να καπνίσει ή να κάνει χρήση αλκοόλ.

• Τοποθετήστε τα μέλη του σώματος, που έχουν επιπολής κρυοπάγημα, πάνω σε άλλα θερμότερα μέλη του σώματος του ασθενούς: Τοποθετήστε τα χέρια κάτω από τις μασχάλες, καλύψτε τα αυτιά με τις παλάμες, εφόσον είναι θερμές. Μην τοποθετείτε τα άκρα κοντά σε πηγές θερμότητας (θερμάστρες ή καλοριφέρ).

• Μην προσπαθήσετε να αναθερμάνετε τα προσβεβλημένα άκρα με εξωτερική πηγή θερμότητας: ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΓΑΓΓΡΑΙΝΑΣ!

Υποθερμία

Υποθερμία ονομάζεται η κατάσταση κατά την οποία το θύμα έχει πτώση της κεντρικής του θερμοκρασίας (η οποία μετριέται στο ορθό, τον οισοφάγο ή το τύμπανο του αυτιού) σε επίπεδα κάτω των 35ο C. Προκαλείται εξαιτίας της έκθεσης σε αντίξοες συνθήκες (πρωτογενής υποθερμία) ή σαν αποτέλεσμα της υπάρχουσας ασθένειας ή τραυματισμού (δευτερογενής υποθερμία).

Οι πιο ευάλωτες ομάδες στην υποθερμία είναι:

• Ηλικιωμένοι: Έχουν μειωμένη ικανότητα να αυξάνουν την παραγωγή θερμότητας και να μειώνουν την αποβολή της με αγγειοσύσπαση.

• Παιδιά: Έχουν μεγάλη επιφάνεια σώματος και μειωμένες πηγές ενέργειας.

• Τραυματίες: Είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι.

Τα χαρακτηριστικά της

Θα πρέπει να υποψιαζόμαστε υποθερμία, όταν οι συνθήκες του περιβάλλοντος είναι τέτοιες που θα μπορούσαν να την προκαλέσουν. Καθώς η θερμοκρασία του σώματος μειώνεται κάτω από 35ο C, μειώνονται ο καρδιακός ρυθμός, η αναπνοή, καθώς και η περιφερική και εγκεφαλική αιμάτωση. Η κατάσταση του θύματος επιδεινώνεται, καθώς πέφτει η θερμοκρασία του σώματος.

Η αντιμετώπισή της

Ο αρωγός που καλείται να αντιμετωπίσει θύμα με υποθερμία μπορεί να αντιμετωπίσει εξαιρετικά αντίξοες περιβαλλοντολογικές συνθήκες. Η ασφάλεια του αρωγού πρέπει να είναι η πρώτη προτεραιότητα.

Τα θύματα με σοβαρή υποθερμία παρουσιάζουν εικόνα νεκρού λόγω μειωμένης αιμάτωσης του εγκεφάλου. Όμως, ΚΑΝΕΝΑΣ ΥΠΟΘΕΡΜΙΚΟΣ ΔΕΝ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΝΕΚΡΟΣ ΑΝ ΔΕΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΕΙ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΑΝΑΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΤΟΥ.

• Απομακρύνετε τον ασθενή από το κρύο περιβάλλον.

• Αφαιρέστε τα βρεγμένα ρούχα, μόνο αν έχετε αλλαγή.

• Εξασφαλίστε αεραγωγό, αναπνοή, κυκλοφορία.

• Ελέγξτε για σημεία ζωής για 1 λεπτό.

• Αν ο ασθενής είναι αναίσθητος, τοποθετήστε τον σε θέση ανάνηψης.

• Εκτελέστε καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση (ΚΑΑ) αν απαιτείται.

• Αποφύγετε τις απότομες μετακινήσεις του θύματος.

• Διατηρήστε τη θερμοκρασία σώματος. Αποφύγετε κάθε επιπλέον απώλεια θερμότητας.

• Τοποθετήστε τον ασθενή σε ζεστό χώρο.

• Αν ο ασθενής διατηρεί τις αισθήσεις του, χορηγήστε ζεστά και γλυκά υγρά, όχι οινοπνευματώδη ή καφέ.

• Μην επιχειρήσετε εξωτερική αναθέρμανση.

Α. Μ.