Η κατάρρευση των φορολογικών εσόδων

Και για τη φετινή χρονιά οι εκτιμήσεις δίδουν αύξηση του πληθωρισμού κατά 3,5%-4% και του ΑΕΠ κατά 3% περίπου. Έτσι, λαμβανομένης υπόψη και της ακρίβειας, ο φετινός προϋπολογισμός προέβλεψε αύξηση των άμεσων φόρων κατά 8,6% και των έμμεσων φόρων κατά 7,2%. Η αύξηση αυτή ήταν μέσα στο πλαίσιο του εφικτού. Παρά την ακρίβεια και με τη βοήθεια του «πλαστικού χρήματος» (πιστωτικές κάρτες) και τη ραγδαία άνοδο της πιστωτικής επέκτασης των τραπεζών προς τα νοικοκυριά (στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια), η ιδιωτική κατανάλωση δεν μειώθηκε, αλλά το αντίθετο.

Παρουσιάζει τη συνήθη τα τελευταία χρόνια αύξηση, όπως τουλάχιστον δείχνουν τα στοιχεία που δημοσιοποιούνται. Όμως όλες οι επιχειρήσεις, πλην των τραπεζών και των τέως ΔΕΚΟ, ισχυρίζονται ότι φέτος οι πωλήσεις τους είναι καταφανώς μειωμένες και διαπιστώνουν ότι έχουμε μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης. Δεν ξέρουμε αν έχουν δίκιο αυτοί που παρακολουθούν τις εξελίξεις στην οικονομία μας και δίνουν στη δημοσιότητα τα στοιχεία των μακροοικονομικών μεγεθών ή αν η γκρίνια των επιχειρήσεων για μείωση του τζίρου τους είναι δικαιολογημένη, ένα όμως είναι το γεγονός: τα φορολογικά έσοδα του κράτους και κυρίως τα έσοδα από τον ΦΠΑ δεν ανταποκρίνονται στους στόχους του φετινού προϋπολογισμού.

Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών δέχεται ότι φέτος τα φορολογικά έσοδα οδηγούνται σε κατάρρευση. Και η δημόσια περιουσία οδηγείται στην εκποίηση για την κάλυψη της «μαύρης τρύπας» του προϋπολογισμού.

Αναζητώντας κανείς τα αίτια της κατάρρευσης των φορολογικών εσόδων του κράτους, θα πρέπει να ερευνήσει την κατάρρευση των οικογενειακών προϋπολογισμών, αλλά και τις λαθεμένες κυβερνητικές επιλογές (ρυθμίσεις) στα φορολογικά θέματα. Η μακρόχρονη θητεία μας σε νευραλγικές θέσεις του υπουργείου Οικονομικών μάς δίνει το δικαίωμα να αναζητήσουμε τα οικονομικά αίτια που οδηγούν στη μείωση των φορολογικών εσόδων, αλλά και να ασκήσουμε κριτική για τις κυβερνητικές επιλογές στον τομέα της φορολογίας. Δεν θα σταθούμε πολύ στα οικονομικά αίτια που πολλές φορές τα έχουμε αναλύσει από τη στήλη μας αυτή.

Απλώς τονίζουμε και πάλι ότι η εισοδηματική πολιτική (πολιτική λιτότητας) είχε άμεσο αντίκτυπο στην ιδιωτική κατανάλωση και οι επιχειρήσεις έχουν δίκιο, όταν ισχυρίζονται ότι φέτος έχει μειωθεί ο τζίρος τους. Τα νοικοκυριά, εξάλλου, λόγω της πίεσης από την υπερχρέωση άρχισαν από φέτος να ακολουθούν τον δρόμο της επιβράδυνσης της χρέωσής τους στο τραπεζικό σύστημα.

Συνειδητοποίησαν ότι ο δρόμος της κατανάλωσης με υπερχρέωση είναι αδιέξοδος, καθώς σημαίνει αποστέρηση από το μελλοντικό εισόδημα που παρουσιάζεται με υψηλό βαθμό αβεβαιότητας. Τα μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος νοικοκυριά δημιουργούν τώρα επιβράδυνση της κατανάλωσης και σε αυτό οφείλεται κατά τη γνώμη μας η υστέρηση των εσόδων από τον ΦΠΑ κατά ένα μεγάλο ποσοστό.

Δεν είναι δυνατόν το κράτος να εφαρμόζει πολιτική λιτότητας στις εργατικές αμοιβές, να δημιουργεί συνθήκες αβεβαιότητας στους εργαζόμενους με την επίθεση εναντίον των εργασιακών σχέσεων και ταυτόχρονα να προσδοκά αύξηση της κατανάλωσης και των εσόδων από την έμμεση φορολογία. Είναι δύσκολο να πετύχει «και τον σκύλο χορτάτο και την πίτα ολόκληρη».

Έτσι μετά τη λιτότητα στην εισοδηματική πολιτική ήρθε και η λιτότητα στα φορολογικά έσοδα. Στην οικονομία είναι πολύ δύσκολο να αποφύγει κανείς την εφαρμογή της αρχής της αλληλουχίας των οικονομικών φαινομένων.

Η κατάρρευση του ελεγκτικούμηχανισμού του υπ. Οικονομικών

Ο πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής από την εποχή που ήταν αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης είχε αρχίσει να υπονομεύει το ΣΔΟΕ, εξαγγέλλοντας ότι όταν το κόμμα της ΝΔ κατακτήσει την εξουσία, θα διαλύσει τον ελεγκτικό αυτόν μηχανισμό και θα τον αντικαταστήσει με άλλο όργανο, αδιάφθορο και περισσότερο αποτελεσματικό.

Προσωπικά επειδή ήμασταν από τους εισηγητές της ίδρυσης ενός ελεγκτικού οργάνου επανδρωμένου με στελέχη ανωτέρου ήθους και υπηρεσιακής κατάρτισης, αναγκαίου για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής των μεγάλων επιχειρήσεων, είδαμε με κάποια θλίψη την εκτροπή του ΣΔΟΕ από τον αρχικό του στόχο. Και τούτο λόγω της αναξιοκρατίας που κυριάρχησε στην επιλογή των στελεχών του και της εμφάνισης πολλών κρουσμάτων διαφθοράς, αλλά και φορολογικών ελέγχων με διαφανή πολιτική σκοπιμότητα. Έτσι δικαιολογήσαμε απόλυτα τη θέση του κ. Καραμανλή και ελπίσαμε ότι έχει συλλάβει τη νέα δομή του ελεγκτικού μηχανισμού. Τη θέση του αυτή την υποστήριξε ο κ. Καραμανλής και προεκλογικά και στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησής του. Παρά το γεγονός ότι έχουμε την άποψη πως για την αποτυχία των μηχανισμών δεν φταίνε οι μηχανισμοί, αλλά το λαθεμένο στήσιμό τους και τα πρόσωπα που τους υπηρετούν, περιμέναμε με ανυπομονησία να δούμε την ίδρυση του νέου ελεγκτικού μηχανισμού που είχε υποσχεθεί ο πρωθυπουργός.

Αντ’ αυτού βλέπουμε, δεκαέξι μήνες τώρα, από τότε που ανέλαβε η σημερινή κυβέρνηση, το ΣΔΟΕ να διατηρείται, παρά το γεγονός ότι το κύρος και η αξιοπιστία του έχουν σοβαρά τραυματιστεί και από τις πράξεις ή παραλείψεις των στελεχών του, αλλά και από τα εναντίον του πρωθυπουργικά βέλη. Η διατήρηση του ΣΔΟΕ με μειωμένο κύρος και αξιοπιστία είναι λάθος κυβερνητική επιλογή, καθώς δεν μπορεί πλέον να πετύχει τον στόχο του, δηλαδή τον περιορισμό της φοροδιαφυγής.
Την ίδια πολιτική απαξίωσης του ελεγκτικού μηχανισμού και του προσωπικού που το στελεχώνει διαπιστώνουμε και στα Τοπικά Ελεγκτικά Κέντρα (ΤΕΚ).

Μολονότι είχαν περιορισμένες ελεγκτικές αρμοδιότητες και παρά το μειωμένο ήθος πολλών στελεχών τους τελικά καταργήθηκαν, παρ’ ότι έφερναν σημαντικά φορολογικά έσοδα στον κρατικό προϋπολογισμό. Και εδώ λάθος επιλογή. Αντί να ενδυναμωθούν και να στελεχωθούν με πρόσωπα ήθους και επαγγελματικής επάρκειας, καταργήθηκαν. Η επίδραση της υπονόμευσης και απαξίωσης του ελεγκτικού μηχανισμού ήταν καταλυτική για την πορεία των φορολογικών εσόδων. Απλώς αναφέρουμε μία πληροφορία που μας έδωσε ανώτερο στέλεχος του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους: το πρώτο τετράμηνο του 2004 (Ιανουάριος-Απρίλιος) οι ελεγκτικές υπηρεσίες, παρά την προεκλογική περίοδο, βεβαίωσαν κατόπιν ελέγχων έσοδα 2.276 εκατ. ευρώ. Το ίδιο χρονικό διάστημα του 2005 τα βεβαιωθέντα έσοδα μόλις και έφτασαν στα 330 εκατ. ευρώ, δηλαδή ακριβώς στο 15%! Και τούτο γιατί υπήρξε και άλλη μία λαθεμένη κυβερνητική επιλογή.

Ουσιαστικά οι ελεγκτικοί μηχανισμοί αντικαταστάθηκαν από το TAXIS, αλλά κυρίως από την άνευ προηγουμένου επέκταση του δικαιώματος των φορολογουμένων για περαίωση των ανέλεγκτων χρήσεων με συνοπτικές (αστραπιαίες) διαδικασίες. Και το μεν TAXIS περιόρισε το προσωπικό των ΔΟΥ και την ταλαιπωρία των φορολογουμένων χωρίς αμφιβολία, όμως αυτή η εκτεταμένη περαίωση των παλαιών χρήσεων στέρησε από το κράτος ικανά έσοδα και, επιπλέον, εξομοίωσε τους ειλικρινείς φορολογουμένους με τους φοροφυγάδες! Η περαίωση των παλαιών χρήσεων ίσχυσε επί δικαίων και αδίκων και αυτή η ισοπέδωση των φορολογουμένων δημιουργεί ένα καινούργιο γενεσιουργό αίτιο φοροδιαφυγής. Είναι σφάλμα να μην αναγνωρίζει το κράτος ότι υπάρχουν και έντιμοι φορολογούμενοι-επιχειρηματίες που πρέπει να επιβραβεύονται και όχι να καλούνται για περαίωση σαν φοροφυγάδες. Βέβαια το μέτρο αυτό ανακούφισε πολλούς φορολογούμενους, τη συντριπτική πλειοψηφία μπορούμε να πούμε, που για ευνόητους λόγους φοβούνταν τον φορολογικό έλεγχο και τη συμπεριφορά των φοροτεχνικών οργάνων, όμως πρόσθεσε άδικο και αδικαιολόγητο φορολογικό βάρος στους ειλικρινείς πολίτες.

Η κατάρρευση των ελεγκτικών μηχανισμών έφερε το φούντωμα της φοροδιαφυγής, όπως ακριβώς έγινε και με την αγορά, όπου η κατάργηση των κρατικών ελέγχων έριξε τους καταναλωτές στη θανάσιμη αγκαλιά των δυνάμεων της αγοράς, που μεταφράστηκε σε ακρίβεια, αλλά και σε κυκλοφορία αγαθών επιβλαβών για τη δημόσια υγεία. Οι κρατιστές, μεταξύ αυτών και ο υποφαινόμενος, από χρόνια επισημαίνουν τα αποτελέσματα της κατάρρευσης των ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους. Και σήμερα τα βιώνουμε, με ορατά πλέον τα αποτελέσματα της συρρίκνωσης του κράτους.

Οι αντικρατιστές, με τον Γιωργάκη Παπανδρέου να δηλώνει δημοσίως ότι είναι αντικρατιστής και ίσως να είναι και ο Κώστας Καραμανλής, δεν μας έχουν δώσει μια πετυχημένη δομή μιας καινούργιας δραστηριότητας για την προστασία του κοινωνικού συμφέροντος. Όταν, όμως, έρχονται τα δύσκολα, όλοι αυτοί οι αντικρατιστές, ακόμα και οι δυνάμεις της πανίσχυρης αγοράς, στο κράτος καταφεύγουν για να διορθώσει επικίνδυνες καταστάσεις. Και τώρα, με την κατάρρευση των φορολογικών εσόδων και την αδυναμία του κράτους να καλύψει τις στοιχειώδεις ανάγκες του, οι αντικρατιστές, που είναι φανερό ότι υπάρχουν και μέσα στην κυβέρνηση, πάλι θα καταφύγουν στον «ανίκανο, αντιπαραγωγικό και γραφειοκρατικό» μηχανισμό του κράτους για να περιοριστεί η φοροδιαφυγή και να σταματήσει η κατάρρευση των φορολογικών εσόδων του κράτους.

Ίσως τώρα οι κύριοι Καραμανλής και Αλογοσκούφης αρχίσουν να αντιλαμβάνονται πόσο δύσκολο είναι να συγκεράσουν τις αντικρατιστικές θεωρητικές αντιλήψεις τους με την εξασφάλιση των αναγκαίων πόρων για την εκπλήρωση στοιχειωδών λειτουργών του κράτους. Ευτυχώς που υπάρχουν και οι περιφρονημένοι μισθωτοί που συνεισφέρουν στη διατήρηση του κράτους (τα υποζύγια της φορολογίας, όπως έχουν χαρακτηρισθεί), ενός κράτους που το απολαμβάνουν κυρίως οι οικονομικά λίγοι ισχυροί.