Προς θεσμοποίηση μιας Ευρώπης δύο ταχυτήτων;

Μάλιστα, ο Ιταλός προσδιόρισε και χρονικό ορίζοντα για τις μεταρρυθμίσεις τον επόμενο χρόνο, ο οποίος συμπίπτει με τη συμπλήρωση εξήντα χρόνων από την υπογραφή της Συνθήκης της Ρώμης, ληξιαρχική πράξη, ως γνωστόν, της δημιουργίας της Ευρώπης των Έξι. Με στόχο τις μεταρρυθμίσεις, ο κ. Gozi προανήγγειλε σειρά επαφών με τις άλλες κοινοτικές χώρες, αρχίζοντας με τις χώρες που διαδοχικά θα αναλάβουν την προεδρία της ΕΕ (Μάλτα, Ολλανδία, Σλοβακία)… Στη συνέντευξή του στην έγκυρη εφημερίδα «LA REPUBLICA» δήλωσε ότι εάν τα πράγματα παραμείνουν ως έχουν, με μια Ευρωζώνη με μεγάλες λειτουργικές δυσκολίες και τη Συνθήκη Σένγκεν να καρκινοβατεί, διαγράφονται σοβαροί κίνδυνοι διάλυσης της ΕΕ, με συνέπεια να κυριαρχήσει στην Ευρώπη ο λαϊκισμός. Σίγουρα οι διαπιστώσεις και οι ανησυχίες που εκφράζει ο ιταλός υφυπουργός δεν είναι οι μόνες και δεν απέχουν πολύ από την πραγματικότητα. Σε ποιον αρέσει, άραγε, η παρούσα Ευρωπαϊκή Ένωση που έχει από ετών απολέσει βασικά χαρακτηριστικά της και τελεί υπό την απόλυτη ηγεμονία του Βερολίνου, ανίκανη να διαχειρισθεί την οικονομική κρίση όπως και το Προσφυγικό – Μεταναστευτικό, το οποίο έχει αναχθεί σε ένα από τα σοβαρότερα ευρωπαϊκά προβλήματα μετά το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου; Πώς εννοεί ο κ. Gozi τις μεταρρυθμίσεις; Αναχωρώντας από τη διαπίστωση ότι όλες οι χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιθυμούν να πορευθούν με τον ίδιο ρυθμό και στον ίδιο χρόνο, μιλάει για μια Ευρώπη που θα λειτουργεί σε δύο ομόκεντρους κύκλους. Ο πρώτος, ο ευρύτερος, θα συμπεριλαμβάνει όλες τις χώρες-μέλη εντός μιας μεγάλης ελεύθερης οικονομικής αγοράς στη βάση των τεσσάρων θεμελιωδών αρχών της Ένωσης -συμπεριλαμβανομένης της ελευθεροεπικοινωνίας- και ο δεύτερος κύκλος θα αποτελείται από τις χώρες της Ευρωζώνης, αφού όμως η τελευταία (Ευρωζώνη) τροποποιηθεί και εμβαθυνθούν οι κανόνες λειτουργίας της. Υπογραμμίζει την ανάγκη δημοκρατικής νομιμοποίησης της Ευρωζώνης, με τον μελλοντικό κοινοτικό υπουργό Οικονομικών να εκλέγεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που θα ασκεί και ελεγκτικά καθήκοντα του έργου του. Ασφαλώς, οι θέσεις-προτάσεις του ιταλού υφυπουργού δεν είναι καινοφανείς. Ούτε οι διαπιστώσεις του ότι αν η ΕΕ δεν προβεί σε αλλαγές και μεταρρυθμίσεις κινδυνεύει με διάλυση (με ορατό τον κίνδυνο να επικρατήσει ο λαϊκισμός), με πλέον ζοφερό σενάριο να επανακάμψουν δυνάμεις που εκφράζουν τον ολοκληρωτισμό. Ποιους, άλλωστε, ικανοποιεί η σημερινή Ευρώπη, στην οποία καταπατούνται βασικές αρχές, όπως η δημοκρατική νομιμότητα, η κοινοτική αλληλεγγύη, κ.ά., ενώ ντε φάκτο τελεί υπό την ηγεμονία και κυριαρχία του Βερολίνου; Τελευταίως πληθαίνουν οι φραστικές επιθέσεις του ιταλού πρωθυπουργού, κ. Ρέντσι, κατά του Βερολίνου για την επιβολή λιτότητας στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου και την αδυναμία αντιμετώπισης του Προσφυγικού. Εσχάτως κατηγόρησε την κ. Μέρκελ ότι προβαίνει σε παραχωρήσεις προς την Άγκυρα αλλά σε βάρος άλλων. Θα ήταν αφελές να αποδοθούν οι ιταλικές ανησυχίες μόνο στο χρέος και την ευθύνη προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, ως ιδρύτριας χώρας-μέλους και σε σεβασμό της μνήμης του Αλτιέρο Σπινέλι, μεγάλου ιταλού οραματιστή, για μια πλήρη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Η Ρώμη έχει και αποκλειστικά δικούς της εθνικούς λόγους να ανησυχεί και να επιζητεί την αλλαγή του σημερινού status λειτουργίας της Ένωσης. Ο πρώτος λόγος αφορά τον ασφυκτικό έλεγχο που πιστεύει ότι ασκείται από την ΕΚΤ επί των ιταλικών τραπεζών όπως και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα δημοσιονομικά θέματα. Ο κ. Ρέντσι απηύθυνε βαριές κατηγορίες κατά του προέδρου της Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, τις οποίες ο τελευταίος ανταπέδωσε με τον ίδιο τρόπο. Ιδιαίτερα ενοχλημένη εμφανίζεται η Ιταλία και για την εγκατάλειψη της κατασκευής του Νότιου Αγωγού, που αφορούσε τη μεταφορά φ/α προς την Ευρώπη, και την προώθηση του North Stream N2 στη θέση του, που θα παρακάμπτει την Ουκρανία και μέσω της Βαλτικής θα καταλήγει απευθείας στη Γερμανία. Ο πρώην ιταλός πρωθυπουργός και πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Romano Prodi, σε άρθρο του, την Κυριακή 17/1, στην έγκυρη εφημερίδα της ιταλικής πρωτεύουσας «IL MESSAGGERO», εκφράζει την ανησυχία του ότι ο αγωγός αυτός θα είναι βλαπτικός για τα ιταλικά συμφέροντα όπως και για τα συμφέροντα των άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Επιπλέον θεωρεί ότι με την κατασκευή του απομονώνεται το πολιτικό πρόβλημα της Ουκρανίας, στη δημιουργία του οποίου συνέβαλε μεγάλως το Βερολίνο, που πρωταγωνιστούσε στην επιβολή κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Προσφυγικό, Ενεργειακό, κυριαρχία της Γερμανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εγκατάλειψη βασικών αξιών και αρχών της Ένωσης εκτιμάται ότι είναι το τετράπτυχο που ωθεί τη Ρώμη να επιζητεί μεταρρυθμίσεις και αλλαγές στο status quo της ΕΕ και είναι πολύ δύσκολο να διαφωνήσει κανείς μαζί τους. Στις 17 Φεβρουαρίου θα πραγματοποιήσει επίσκεψη εργασίας στην Αθήνα ο ιταλός υπουργός Εξωτερικών για συνομιλίες με τον έλληνα ομόλογό του κ. Νίκο Κοτζιά. Τα ευρωπαϊκά θέματα αναμένεται να είναι ψηλά στην ατζέντα των διαβουλεύσεων.