Χρέος μας να χτίσουμε ένα βιώσιμο ασφαλιστικό σύστημα
Δυστυχώς, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ έκανε και κάνει τα πάντα ώστε να τινάξει το Ασφαλιστικό στον αέρα. Έταξε τα πάντα κι είπε ψέματα κατ’ εξακολούθηση. Είναι νωπές οι μνήμες των προεκλογικών εξαγγελιών για επαναφορά της 13ης σύνταξης και αυξήσεις μισθών και συντάξεων. Ακολούθησαν εννέα μήνες απόλυτης απραξίας, αβελτηρίας και αβουλίας. Μετά τις δεύτερες εκλογές, η κυβέρνηση έχασε κι άλλο χρόνο, κρυπτόμενη πίσω από το πόρισμα των σοφών, χωρίς να τολμά τον διάλογο. Το καταστροφικό αυτό καθοδικό σπιράλ είχε ως αποτέλεσμα να δεχθεί στο τέλος κάθε αξίωση των δανειστών, ηττημένη και ταπεινωμένη, με την πλάτη στον τοίχο. Δυστυχώς, πλέον, αντικείμενο συζήτησης είναι οι περικοπές των συντάξεων και οι αυξήσεις εισφορών.
Το ΠΑΣΟΚ, με την ιστορική παρακαταθήκη της θεμελίωσης του κοινωνικού κράτους στην Ελλάδα, δεν μπορεί να δεχθεί το αποτέλεσμα αυτό ως τετελεσμένο. Για τον λόγο αυτόν θέτει με υπευθυνότητα στον δημόσιο διάλογο την πρότασή του τόσο για τη βραχυπρόθεσμη αντιμετώπιση του προβλήματος όσο και για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του συστήματος.
Για να συντηρήσουμε το ύψος των συντάξεων στα σημερινά επίπεδα, το σύστημα χρειάζεται 2 δισ. ευρώ ετησίως. Για να βρεθούν τα χρήματα αυτά έχουμε ανάγκη ένα μείγμα έξυπνων και αποτελεσματικών πολιτικών. Ενδεικτικά μπορούν να αναφερθούν: Η απευθείας δανειοδότηση των Ταμείων από οποιονδήποτε χρηματοδοτικό φορέα της ΕΕ και από το χρηματοπιστωτικό σύστημα, η αύξηση της εισπραξιμότητας των οφειλόμενων εισφορών, η παροχή κατάλληλων κινήτρων στους ασφαλισμένους, ούτως ώστε να ανταποκρίνονται στις ασφαλιστικές τους υποχρεώσεις (διευκολύνσεις σε όσους αδυνατούν να αποπληρώσουν τις ασφαλιστικές τους εισφορές, επαναφορά της δυνατότητας υπαγωγής σε κατώτερη ασφαλιστική κατηγορία), ελάφρυνση των ασφαλιστικών υποχρεώσεων για τους νέους επιχειρηματίες και επαγγελματίες κατά την πρώτη τριετία μετά την έναρξη της δραστηριότητάς τους, ως κίνητρο για την ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας.
Οι καιροί, όμως, ου μενετοί. Έχουμε σήμερα χρέος να χτίσουμε ένα βιώσιμο ασφαλιστικό σύστημα που θα εξασφαλίζει αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης για όλους. Για τον σκοπό αυτόν πρέπει να προχωρήσει η ενοποίηση των ταμείων κύριας ασφάλισης σε τρία ταμεία: ΙΚΑ, ΟΑΕΕ και ΟΓΑ. Η επικουρική ασφάλιση πρέπει να διατηρηθεί και μάλιστα ως υποχρεωτική για τους μισθωτούς. Αυτό σημαίνει αυτόνομα επικουρικά ταμεία, που συγκροτούν τον δεύτερο πυλώνα της κοινωνικής ασφάλισης. Η επαγγελματική ασφάλιση πρέπει να ενθαρρυνθεί και να δοθούν κίνητρα για την ανάπτυξή της. Θα υπάρχει, έτσι, η δυνατότητα επιλογής μεταξύ του επαγγελματικού ταμείου ή του ενιαίου ταμείου επικουρικής ασφάλισης. Ο ΟΓΑ πρέπει να παραμείνει αυτόνομο ταμείο και να εξασφαλιστεί η χρηματοδότησή του όπως συμβαίνει μέχρι και σήμερα, ενώ μπορεί να ενισχυθεί περαιτέρω μέσω της γενίκευσης της εφαρμογής του εργοσήμου για τους αγρεργάτες.
Στοχεύουμε σε ένα δίκαιο σύστημα που διασφαλίζει δύο βασικά ζητούμενα: α) Κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας. β) Ανταποδοτικότητα ανάλογα με τη συνεισφορά εκάστου στο σύστημα. Αφετηρία αποτελεί η βασική σύνταξη, η οποία χορηγείται σε όλους χωρίς εισοδηματικά κριτήρια. Το ΕΚΑΣ εντάσσεται σε αυτή τη λογική και μετεξελίσσεται σε μηχανισμό διασφάλισης του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος για τους συνταξιούχους.
Περαιτέρω, υπάρχει προσαύξηση για κάθε έτος ασφάλισης (αναλογικό τμήμα σύνταξης). Καθιερώνεται δηλαδή ένα, ενιαίο για όλους, σύστημα προκαθορισμένων εισφορών και παροχών. Έτσι χτίζεται η απαραίτητη ασφάλεια δικαίου και η εμπιστοσύνη στο σύστημα.
Κανένα σύστημα δεν είναι βιώσιμο, όμως, χωρίς επαρκή χρηματοδότηση. Το Δημόσιο οφείλει να συνεχίσει να χρηματοδοτεί το σύστημα τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την κύρια ασφάλιση. Από κει και πέρα, το ΑΚΑΓΕ, ως ταμείο αλληλεγγύης γενεών, πρέπει να ενισχυθεί και να διασφαλιστούν οι πόροι του μέσα από την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της χώρας, όπως έχει νομοθετήσει το ΠΑΣΟΚ.
Η παραπάνω πρόταση έχει ξεκάθαρο προοδευτικό ιδεολογικό πρόσημο: Εξασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης για όλους, βιώσιμο ασφαλιστικό σύστημα που εξασφαλίζει τις μελλοντικές γενιές, βραχυπρόθεσμη και μεσοπρόθεσμη χρηματοδότηση του συστήματος, που εγγυάται τουλάχιστον το ίδιο επίπεδο παροχών. Περιμένουμε από την κυβέρνηση να επιδείξει, έστω την ύστατη στιγμή, την απαιτούμενη σοβαρότητα, να σταματήσει τα επικοινωνιακά τερτίπια και να κοιτάξει την ουσία των πραγμάτων. Γιατί, όπως προσφυώς αποτύπωσε η ποιητική πένα: «Είναι καιρός να πούμε τα λιγοστά μας λόγια, γιατί η ψυχή μας αύριο κάνει πανιά».