Η Ελλάδα το μεγάλο θύμα αλλά και κατηγορούμενη για τη λαθρομετανάστευση στην Ευρώπη
Τα Σκόπια ισχυρίζονται ότι, με βάση τα όσα έχουν συμφωνηθεί στην πρόσφατη Ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής για τη Μετανάστευση, δεν έχουν υποχρέωση να επιτρέψουν τη διέλευση όσων δεν προέρχονται από εμπόλεμες χώρες, που έχουν κατ’ αρχήν δικαίωμα πολιτικού ασύλου. Ισχυρίζονται επίσης ότι δεν έχουν υποχρέωση να επιτρέψουν τη διέλευση σε όσους δεν έχουν καταγραφεί στην πρώτη χώρα εισόδου, που είναι η Ελλάδα.
Τα Σκόπια δεν είναι χώρα Σένγκεν και δεν δεσμεύονται τυπικά από τους κανονισμούς και τις αποφάσεις του χώρου αυτού. Εμπλέκονται όμως εκ των πραγμάτων στην Ευρωπαϊκή πολιτική για τους πρόσφυγες και τους λαθρομετανάστες, που πλημμυρίζουν την Ευρώπη. Βρίσκονται στον Βαλκανικό δρόμο που ακολουθούν προς την Ευρώπη οι πρόσφυγες και λαθρομετανάστες και που είναι σήμερα ο κύριος.
Τι αποδέχθηκε ακριβώς η Ελλάδα στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής για τη Μετανάστευση; Οι υπάρχουσες πληροφορίες δεν είναι πλήρως επιβεβαιωμένες, γιατί συντηρείται σκοπίμως μια συσκότιση πάνω σε βασικές πτυχές του θέματος. Φαίνεται, όμως, πως η κυβέρνηση, πιεζόμενη στο θέμα της συνεργασίας με την Τουρκία στο Αιγαίο και για την αποδοχή ενός αυξημένου ρόλου της Frontex στα Ελληνικά σύνορα, έκανε σοβαρές υποχωρήσεις στο θέμα της διακρίσεως μεταξύ προσφύγων και λαθρομεταναστών και στο θέμα του αριθμού των προσφύγων – μεταναστών που πρέπει να μείνουν προς εγκατάσταση στην Ελλάδα.
Συγκεκριμένα, αποδέχθηκε την αξίωση, που εγείρουν οι άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, η καταγραφή των προσφύγων – λαθρομεταναστών να γίνεται στη χώρα πρώτης εισόδου, όπως προβλέπεται από τη Συνθήκη Σένγκεν. Η καταγραφή δεν είναι αθώα, γιατί πρέπει να έχει ως συνέχεια την προβλεπόμενη από τη Συνθήκη του Σένγκεν και την Ευρωπαϊκή Οδηγία για το Άσυλο εξέταση της αιτήσεως για άσυλο των υποψηφίων προσφύγων. Με απλά λόγια, με την καταγραφή δρομολογείται στη χώρα της πρώτης εισόδου η διαλογή μεταξύ πραγματικών προσφύγων, που δικαιούνται άσυλο, και των λαθρομεταναστών, που κατ’ αρχήν δεν δικαιούνται.
Η συμφωνία αναλογικού καταμερισμού προσφύγων μεταξύ των διαφόρων χωρών-μελών αφορά, προφανώς, τους πρόσφυγες και όχι τους λαθρομετανάστες. Από τη στιγμή που το βάρος του δύσκολου αυτού διαχωρισμού μεταφέρεται στη χώρα πρώτης εισόδου, οι άλλες χώρες ανακουφίζονται και προστατεύονται από τη μεγάλη πίεση. Η Ελλάδα, όμως, που είναι πύλη εισόδου, καλείται να διαχειρισθεί όλο το βάρος των λαθρομεταναστών, που αντιπροσωπεύουν το 80% περίπου του συνόλου.
Οι άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, με προεξάρχουσες αυτές που θίγονται αμεσότερα, ενορχηστρώνουν μια εκστρατεία κατά της Ελλάδος ότι δεν ελέγχει τα σύνορά της και ότι δεν καταγράφει όλους τους παράνομους μετανάστες, που εισέρχονται στο έδαφός της. Προτείνουν για τον λόγο αυτό να αναλάβει η Frontex τον έλεγχο από κοινού με την Ελλάδα και ζητούν, σε αντίθετη περίπτωση, εάν συνεχισθεί η σημερινή ανεξέλεγκτη κατάσταση, την αποπομπή της Ελλάδος από τον κοινό χώρο Σένγκεν.
Οι κατήγοροι της Ελλάδος παραλείπουν, βεβαίως, να διαπιστώσουν ότι τα ανοικτά Ελληνικά σύνορα με πρόσφυγες και λαθρομετανάστες είναι επιταγή της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για το Άσυλο. Η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επιβάλει ως πολιτική τα ανοικτά σύνορα, που δεν επιτρέπουν την απώθηση στα σύνορα οποιουδήποτε δηλώσει ότι είναι πρόσφυγας και ζητά άσυλο.
Η προσφερόμενη βοήθεια της Frontex, με δεδομένη την πολιτική αυτή, σε τι θα χρησιμεύσει; Θα χρησιμεύσει στον καλύτερο έλεγχο για την καταγραφή όλων των εισερχομένων και στην τεχνική διεκπεραίωση της διαδικασίας αυτής. Σημειωτέον, ένας σημαντικός αριθμός λαθρομεταναστών επιδιώκει, για προφανείς λόγους, να αποφύγει την καταγραφή. Αφενός γιατί δεν θέλει να καταγραφεί στην κατηγορία του λαθρομετανάστη, που δεν δικαιούται άσυλο. Αφετέρου γιατί δεν θέλει να καθηλωθεί στην Ελλάδα. Θέλει να πάει στη Γερμανία ή σε άλλη Ευρωπαϊκή χώρα του Βορρά, όπου ελπίζει ότι θα βρει καλύτερους όρους εργασίας και κοινωνικής πρόνοιας.
Η καταγραφή επομένως από μια αυξημένη δύναμη Frontex μπορεί να είναι πληρέστερη, αλλά δεν θα αλλάξει την ουσία του προβλήματος για την Ελλάδα. Θα εξυπηρετήσει τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, που θα απαλλαγούν από την πίεση του μεγάλου όγκου των λαθρομεταναστών φορτώνοντας τη διαχείρισή του στην Ελλάδα, ως χώρα πρώτης εισόδου. Οι άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, με τη διευθέτηση αυτή, δεν θα αισθάνονται επίσης την ίδια πίεση για αλλαγή πολιτικής στο θέμα της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για το Άσυλο, που επιβάλλει ανοικτά σύνορα.
Μπορεί, όμως, η Ελλάδα να συνεχίσει την πολιτική αυτή, τις μεγαλύτερες συνέπειες της οποίας υφίσταται αυτή ως χώρα πρώτης εισόδου; Η απάντηση είναι ότι η Ευρώπη θα ελέγξει την πίεση στο εξωτερικό της Ελληνο-Τουρκικό σύνορο, σε συνεργασία με την Τουρκία. Έχει, όμως, η Ελλάδα εμπιστοσύνη σ’ αυτήν τη συνεργασία; Μπορεί η Ελλάδα να γίνει όμηρος αυτής της πολιτικής;
Η Ελλάδα είναι το μεγάλο θύμα μιας ανεδαφικής Ευρωπαϊκής πολιτικής για τη μετανάστευση και το άσυλο. Κατηγορείται, όμως, επιπλέον ότι δεν ελέγχει τα σύνορά της και ότι έχει ευθύνη για την πλημμυρίδα των λαθρομεταναστών στην Ευρώπη. Η Τουρκία, που τους στέλνει, παίρνει οικονομικά και στρατηγικά ανταλλάγματα. Με την ίδια κατηγορία, οι άλλες Ευρωπαϊκές χώρες είχαν επιβάλει στο παρελθόν το Δουβλίνο ΙΙ.
Με τη συμφωνία η Ελλάδα να κρατά ως «δικούς» της τους λαθρομετανάστες, που δεν δικαιούνται άσυλο, επανέρχεται μερικώς, με άλλη μορφή, το Δουβλίνο ΙΙ. Η Ελλάδα πρέπει, πράγματι, να αναλάβει τον έλεγχο των συνόρων της, αναστέλλοντας την εφαρμογή της καταχρηστικής Ευρωπαϊκής Οδηγίας για το Άσυλο μέχρι που να συμφωνηθούν μέτρα που θα καλύπτουν ουσιαστικά και την Ελλάδα και δεν θα της φορτώνουν τις συνέπειες μιας υποκριτικής, ύποπτης και ανεδαφικής πολιτικής. Απαραίτητη προϋπόθεση, βεβαίως, είναι η ίδια η κυβέρνηση να μην υπερακοντίζει υπέρ της πολιτικής αυτής.