Τσίπρας στην Άγκυρα: Μια αχρείαστη επίσκεψη
Ο κ. Τσίπρας έχει βάλει στην κορυφή της ατζέντας το Προσφυγικό, θέλοντας και τη διεθνή θέση του να ενισχύσει και να περιορίσει τις συνέπειες από τη δραματική τροπή που αρχίζει και παίρνει το Προσφυγικό, με ορατό πλέον το ενδεχόμενο εγκλωβισμού στην Ελλάδα δεκάδων χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών.
Στο πλαίσιο αυτό στήθηκε και οργανώθηκε η επίσκεψη, ενώ όμως ήταν προφανές ότι και τα υπόλοιπα ζητήματα των ελληνοτουρκικών σχέσεων θα έμπαιναν στο τραπέζι σε μια συγκυρία που η Τουρκία είναι ιδιαίτερα ισχυροποιημένη.
Ακόμη και στο Προσφυγικό όμως η Τουρκία, πέρα από τα χαμογέλα του κ. Νταβούτογλου, δεν έδειξε πρόθυμη να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα με την ανακοπή των προσφυγικών ροών από το έδαφός της προς τα ελληνικά νησιά, καθώς η Άγκυρα έχει επιλέξει να χρησιμοποιήσει τους πρόσφυγες σε ένα μπρα ντε φερ με την Ευρώπη, προκειμένου να εξασφαλίσει ανταλλάγματα όχι μόνο στις ευρωτουρκικές σχέσεις αλλά και στην υπόθεση της Συρίας. Και έτσι, αντί να συμβάλλει στην εξάρθρωση των κυκλωμάτων που διακινούν τους πρόσφυγες και τους στέλνουν στον θάνατο στα νερά του Αιγαίου, επιλέγει την άσκηση πίεσης προς τη Δύση ώστε να υπάρξει παρέμβαση στη Συρία, όπου η Τουρκία θεωρεί ότι η ειρήνευση μπορεί να επέλθει με την ανατροπή του Άσαντ και την ταυτόχρονη αντιμετώπιση του ISIS.
Η Αθήνα μάλιστα βρέθηκε εκτεθειμένη καθώς ο κ. Νταβούτογλου αποκάλυψε ότι υπάρχει πρόταση της Γερμανίας για τριμερή συνάντηση με συμμετοχή της Γερμανίας, της Τουρκίας και της Ελλάδας, πρόταση που προκαλεί σοβαρότατη ανησυχία για το ενδεχόμενο άσκησης πιέσεων όσον αφορά την υλοποίηση της γερμανικής πρότασης για κοινές περιπολίες στο Αιγαίο. Πρόταση η οποία μπορεί να ξεκινήσει υπό τον μανδύα της συνεργασίας των Λιμενικών των δύο χωρών και να εκτραπεί σε ουσιαστική συνδιαχείριση στο Αιγαίο.
Στην επίσκεψη αυτή αποδείχθηκε για μια ακόμη φορά ότι είναι απολύτως λανθασμένη η μετατροπή προβλημάτων με την Τουρκία σε διμερή, όταν υπάρχει η δυνατότητα να μπει μπροστά η Ευρωπαϊκή Ένωση και να διαπραγματευθεί με την Τουρκία.
Στην επίσκεψη όμως του κ. Τσίπρα στην Άγκυρα άνοιξαν, με τρόπο τουλάχιστον ανορθόδοξο, που δημιουργεί μάλιστα πολλά ερωτηματικά, θέματα σχετικά με τις παραβιάσεις αλλά και τη στάση της Κύπρου και της Ελλάδας στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας.
Στο θέμα των παραβιάσεων, ο κ. Νταβούτογλου, με προκλητικό τρόπο, έκανε λόγο για παραβιάσεις που γίνονται και από τις δύο πλευρές, ενώ ο κ. Τσίπρας δήλωσε έτοιμος να συζητήσει το θέμα με τον κ. Νταβούτογλου. Το ζήτημα των παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου από τα τουρκικά μαχητικά δεν μπορεί να αποτελεί αποτέλεσμα διαλόγου, καθώς αυτομάτως ο διάλογος αυτός μετατρέπεται σε διαπραγμάτευση για το εύρος του ελληνικού εναέριου χώρου, τον οποίο δεν αναγνωρίζει η Τουρκία. Εξάλλου, ενδεικτικό των τουρκικών προθέσεων είναι ότι την ίδια ημέρα που ο κ. Τσίπρας βρισκόταν στην Άγκυρα συνεχίζονταν με αμείωτη ένταση οι παραβιάσεις στο Αιγαίο…
Όμως πολλά ερωτηματικά προκάλεσε η παρέμβαση του κ. Τσίπρα και η απάντηση που έδωσε σε ερώτηση για το άνοιγμα των διαπραγματευτικών κεφαλαίων της Τουρκίας, τα οποία μένουν παγωμένα παρά τις πιέσεις που έχουν ασκηθεί προς τη Λευκωσία για να άρει το βέτο της.
Ο κ. Τσίπρας έκανε λόγο για άνοιγμα των κεφαλαίων, με μοναδική διευκρίνηση ότι δεν θα πρέπει να κλείσουν στο πόδι και γρήγορα αλλά μόνο όταν εκπληρωθούν οι προϋποθέσεις.
Αυτή η αναφορά βέβαια είναι σε πλήρη αντίθεση με την εκπεφρασμένη θέση της Λευκωσίας, που δεν προτίθεται να δεχθεί το άνοιγμα των κεφαλαίων στα οποία η ίδια έχει προβάλει βέτο.
Καθώς μάλιστα η ερώτηση ήταν συγκεκριμένη για τα Κεφάλαια 23 και 24 των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, η σύγχυση που δημιουργήθηκε ήταν δικαιολογημένη. Η Κύπρος έχει μπλοκάρει από το 2009, μεταξύ άλλων, και τα Κεφάλαια 23 (Σύστημα Απονομής Δικαιοσύνης και Θεμελιώδη Δικαιώματα) και 24 (Δικαιοσύνη, Ελευθερία και Ασφάλεια), θέτοντας ως όρους την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της Τουρκίας για αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας και την εξομάλυνση των σχέσεων των δύο χωρών, όπως περιγράφονται στη δήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου 2005.
Η δήλωση του πρωθυπουργού έδωσε αφορμή για πολλές ερμηνείες, προκαλώντας εντονότατο προβληματισμό και ενόχληση στη Λευκωσία, καθώς εμφανιζόταν η Ελλάδα να αδειάζει την κυπριακή κυβέρνηση, που με νύχια και δόντια προσπαθεί να αποκρούσει τις πιέσεις που δέχεται για ξεπάγωμα των κεφαλαίων ώστε να προσφερθεί από το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες ανέξοδο αντάλλαγμα στον Ερντογάν για να ανακόψει τα προσφυγικά ρεύματα.
Η… σύμπτωση(!) να μη συμπεριληφθεί το συγκεκριμένο απόσπασμα στο απομαγνητοφωνημένο κείμενο της συνέντευξης Τύπου των δύο πρωθυπουργών έδωσε λαβή και για περαιτέρω αρνητικά σχόλια. Τελικά υποχρεώθηκε το γραφείο Τύπου της Άγκυρας να επωμισθεί την ευθύνη για το «λάθος» στο copy paste του συγκεκριμένου αποσπάσματος.
Βέβαια, η παρεξήγηση αυτή μπορεί να έληξε, αλλά παρά τις διαβεβαιώσεις ότι η «εθνική θέση» δεν αλλάζει, οι δηλώσεις που έγιναν για το θέμα, δίπλα μάλιστα στον τούρκο πρωθυπουργό, ήταν προβληματικές και μείωσαν τη σημασία της παρέμβασης του κ. Τσίπρα, που έθεσε στον τούρκο ηγέτη ζήτημα κατάργησης των εγγυήσεων στην Κύπρο.
Κωνσταντίνος Τσάκαλος