Δεν έχει κανένα κώλυμα ο Τζιτζικώστας
Στη διαπίστωση (εκτίμηση) αυτή προχωρούν, επικαλούμενοι τα σχετικά άρθρα του Συντάγματος, ο βουλευτής και πρώην υπουργός Δικαιοσύνης Χ. Αθανασίου και ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Στ. Τσακυράκης, αντικρούοντας έτσι την περί του αντιθέτου άποψη που είχαν διατυπώσει (με άρθρο τους στην «Καθημερινή») οι καθηγητές Συνταγματικού Δικαίου Φ. Σπυρόπουλος και Γ. Γεραπετρίτης. Κάνουν μάλιστα μνεία στις περιπτώσεις των Ξ. Ζολώτα και Λ. Παπαδήμου, που αν και μη κοινοβουλευτικοί ορκίσθηκαν πρωθυπουργοί και ηγήθηκαν κυβερνήσεων.
Επικαλούμενος την παρ. 4 του άρθρου 37, ο κ. Αθανασίου σημειώνει ότι: «Καθίσταται σαφές ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναθέτει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης ή διερευνητική εντολή στους αρχηγούς των κομμάτων και όχι στους προέδρους των Κοινοβουλευτικών Ομάδων. Ο διαφορισμός αυτός (αρχηγός κόμματος – πρόεδρος Κοινοβουλευτικής Ομάδας) είναι σαφής και διατρέχει όλες τις σχετικές διατάξεις του Κανονισμού της Βουλής, ο οποίος είναι πλήρως εναρμονισμένος με τις συνταγματικές επιταγές».
Αναφερόμενος στα σχετικά άρθρα του Κανονισμού της Βουλής, ο κ. Αθανασίου επισημαίνει: «Η μόνη διαφορά μεταξύ κοινοβουλευτικού πρωθυπουργού και μη κοινοβουλευτικού πρωθυπουργού είναι ότι ο τελευταίος, ενώ μπορεί να παρίσταται στη Βουλή και να ασκεί όλα τα, κατά το Σύνταγμα και τον Κανονισμό της Βουλής, δικαιώματα και τις αρμοδιότητες, δεν μπορεί να ψηφίζει, όπως δεν έχουν δικαίωμα ψήφου και τα εξωκοινοβουλευτικά μέλη της κυβέρνησης». Σχετικά με τη διαδικασία των διερευνητικών εντολών, ο πρώην υπουργός σημειώνει ότι αν κάποιο κόμμα δεν έχει αρχηγό, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δίνει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης ή διερευνητική εντολή στο πρόσωπο που προτείνει η Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματος και ότι το ίδιο ισχύει και αν ο αρχηγός του κόμματος δεν έχει εκλεγεί βουλευτής. Της άποψης ότι δεν υφίσταται κανένα συνταγματικό κώλυμα για τον κ. Τζιτζικώστα υπεραμύνεται, σε σχετικό άρθρο του, και ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Στ. Τσακυράκης. «Μολονότι στο κοινοβουλευτικό πολίτευμα ο πρωθυπουργός είναι συνήθως μέλος του Κοινοβουλίου, είναι δύσκολο να δεχτεί κανείς ότι η ιδιότητα του βουλευτή αποτελεί απαράβατο όρο για τον διορισμό του», τονίζει και αναφέρεται στις περιπτώσεις των Ξ. Ζολώτα παλαιότερα και του Λ. Παπαδήμου πιο πρόσφατα. Επισημαίνει δε το παράδοξο στη συγκεκριμένη περίπτωση: «Να μην επιτρέπεται να διορισθεί πρωθυπουργός ο εξωκοινοβουλευτικός αρχηγός κόμματος κατά τη φάση των διερευνητικών εντολών, να μην αποκλείεται όμως ο ίδιος να λάβει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης μετά το στάδιο των διερευνητικών εντολών». Ο κ. Τσακυράκης προσθέτει ακόμη ότι στο Σύνταγμα δεν υπάρχει ρητή πρόβλεψη που να απαγορεύει ένας μη κοινοβουλευτικός να αναλάβει καθήκοντα πρωθυπουργού και ότι όσοι υποστηρίζουν ότι υφίσταται κώλυμα ερμηνεύουν κατά το δοκούν τα σχετικά άρθρα.
Δίνοντας μάλιστα τη δική του ερμηνεία υπογραμμίζει ότι με βάση το Σύνταγμα, στην περίπτωση που ο αρχηγός δεν έχει εκλεγεί βουλευτής, «δίνεται η δυνατότητα στην Κοινοβουλευτική Ομάδα που θα κληθεί να παράσχει ψήφο εμπιστοσύνης να επιβεβαιώσει αν θα προτείνει τον μη εκλεγέντα αρχηγό ή θα επιλέξει άλλο πρόσωπο για να λάβει την εντολή». Και καταλήγει:
«Αν ο αρχηγός δεν έχει εκλεγεί βουλευτής, το Σύνταγμα επιτάσσει να υπάρχει πρόταση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας».