Έβαλαν την ποντιακή λύρα στην παγκόσμια μουσική σκηνή

// Ποια είναι η ευθύνη των πνευματικών ανθρώπων σε καιρούς χαλεπούς;

Τώρα είναι που οι άνθρωποι της τέχνης πρέπει να κρατήσουν ψηλά τις αντοχές και το επίπεδο. Και η ίδια η Ιστορία ακόμα μας έχει διδάξει ότι οι άνθρωποι της τέχνης μπόρεσαν και άλλαξαν την πνευματική ροή των πραγμάτων μιας χώρας. Η τέχνη εξακολουθεί να αποτελεί δείκτη νοημοσύνης του κοινού γίγνεσθαι και επομένως ορίζει και τη ροή του πολιτισμού. Έτσι αποτελεί σημαντικό φρένο στις κατηφοριές και σημαντική υπενθύμιση ότι και αυτός ο ανήφορος κατήφορο θα φέρει…

// Πώς κατακτήσατε τον κόσμο; Οι γονείς σάς έδωσαν τα πρώτα εφόδια;

Σαφώς. Μεγαλώσαμε σε μια οικογένεια και σε ένα περιβάλλον όπου η μουσική είναι τρόπος ζωής και όχι λεζάντα. Ο παππούς μας λυράρης, ο μπαμπάς μας επίσης και βέβαια όλο το σόι εξαίρετοι τραγουδιστές! Έτσι το πρώτο βίωμα ήταν μέσα από την οικογένεια και οι γονείς σημαντικοί πομποί και δέκτες των μηνυμάτων τους / μας.

// Πώς δύο αγόρια, με καταγωγή από τη Βέροια και με όπλα τους την ποντιακή λύρα και τη φωνή της δημοτικής παράδοσης, έπαιξαν στις μεγαλύτερες μουσικές σκηνές του κόσμου;

Ύστερα από σχεδόν 15 χρόνια κόπου, μελέτης, έρευνας και ξενιτιάς, μπορούμε να πούμε ότι η αγάπη και το πάθος μας για αυτό που κάνουμε είναι πάντα αυτό που κινεί το ασυνείδητό μας και γίνεται πλέον συνειδητό. Από πάντα θέλαμε να κάνουμε επιστήμη τη μουσική που μας μεγάλωσε και το γεγονός ότι δεχθήκαμε πολύ αγάπη από την οικογένειά μας αλλά και ένα αστείρευτο μουσικό πάθος μας χάραξε την πορεία στην οποία εμείς τώρα «σκάβουμε»… Ένα από τα πορίσματα της έρευνάς μας αλλά και της μουσικής μας παρουσίας είναι να αποδείξουμε ότι η ποντιακή λύρα, πέρα από ένα παραδοσιακό όργανο των Ελλήνων του Πόντου, δεν παύει να είναι και ένα οικουμενικό ελληνικό όργανο, το οποίο έχει και πρέπει να προσφέρει πολλά στην παγκόσμια μουσική σκηνή. Οπότε, πέρα από τη βιωματική μας σχέση με τον ποντιακό ήχο, μέσω της οικογένειάς μας, πρωταγωνιστής μας δεν είναι μόνο η ποντιακή λύρα αλλά και η «λύρα των Ελλήνων», που μπορεί να ταξιδεύει, να συνεργάζεται και να συνομιλεί με τις μουσικές γειτονιές του κόσμου.

// Πώς σας φάνηκε ο πρίγκιπας Κάρολος; Είναι φιλέλληνας;

Ο πρίγκιπας Κάρολος είναι τσελίστας και άρα έντονα μουσικόφιλος, εξ ου και το ενδιαφέρον του για τον ήχο της ποντιακής λύρας. Βέβαια αυτό που τον προσέλκυσε δεν ήταν αρχικά μια ποντιακή μελωδία αλλά ένα κλασσικό κομμάτι (άρια) που τραγούδησα εγώ και έπαιξε ο αδελφός μου ο Ματθαίος στην ποντιακή λύρα. Πρώτα μας προσέγγισε ως ανθρώπους και μετά ως μουσικούς. Στη συνέχεια έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την παραδοσιακή μουσική του οργάνου, την ποντιακή.

// Ποιες ήταν οι κυριότερες στιγμές της καριέρας σας;

Οι σπουδές μας έχουν παράλληλους δρόμους, με πτυχίο μουσικών σπουδών, μεταπτυχιακό στην εθνομουσικολογία και διδακτορικό στη μουσική πρακτική (σ.σ.: Ο Κωνσταντίνος στην παραγωγή της φωνής και ο Ματθαίος στην ποντιακή λύρα και τις δυνατότητές της). Υπάρχουν πολλές στιγμές τις οποίες μπορούμε να ξεχωρίσουμε εντός και εκτός συνόρων, σίγουρα δεν μπορούμε να ξεχάσουμε την πρώτη φορά που παίξαμε στο Ηρώδειο με τον Μίμη Πλέσσα και τη συμφωνική της ΕΡΤ, όπως επίσης και την παρουσία μας στην κουρδική πρωτεύουσα του Βόρειου Ιράκ, στην Ερμπίλ, όπου παίξαμε για τον Πρόεδρο της χώρας σε ένα κονσέρτο αφιερωμένο στη γενοκτονία του κουρδικού λαού, με έντονη τη συγκίνηση στα μάτια των ακροατών.

Σταθμός στη μέχρι τώρα πορεία μας αποτελεί και το ειδικά γραμμένο «Μοιρολόι για την Άλωση της Κωνσταντινούπολης» από τον διάσημο άγγλο συνθέτη Sir John Tavener καθώς και η απονομή του πρώτου βραβείου από το Ίδρυμα Τεχνών της Μεγάλης Βρετανίας στον αδελφό μου ως ο «καλύτερος ερμηνευτής μη δυτικού οργάνου». Αξιοσημείωτη είναι επίσης και η καλλιτεχνική διεύθυνση και εποπτεία που είχαμε στο 21ο Διεθνές Βυζαντινό Συνέδριο του Λονδίνου με πρόεδρο την Marina Lady Marks, υπό την αιγίδα του πρίγκιπα Κάρολου.

// Ποια η σχέση σας με τον Μητροπολίτη Βεροίας;

Ο Μητροπολίτης Βεροίας, πέρα από ένας φωτισμένος και δραστήριος ποιμενάρχης, είναι ένας άνθρωπος-πλατύσκαλο στη ζωή μας, αφού από μικρή ηλικία επιβράβευσε την αγάπη μας και διάκριση (πρώτο πανελλήνιο βραβείο) για τη μουσική με υποτροφία της μητρόπολης στο εξωτερικό (Λονδίνο). Ήταν ο άνθρωπος που είδε στα μάτια μας κάτι το οποίο εμείς δεν φανταζόμασταν εκείνη την εποχή και που με στοργή αγκάλιασε όλες μας τις αγωνίες, ηθικές και υλικές!

// Έχετε στηρίξει με τις συναυλίες σας κάποια φιλανθρωπική εκδήλωση;

Πάντα προσπαθούμε να στηρίξουμε πρωτοβουλίες με φιλανθρωπική δράση, ειδικά όταν αυτές προέρχονται από ειλικρινή διάθεση. Μπορούμε, στατιστικά πλέον, να πούμε ότι τα τελευταία τρία χρόνια οι επαγγελματικές μας εμφανίσεις είναι ισάριθμες με τις φιλανθρωπικές μας δράσεις, είτε αυτές είναι μέσω της μουσικής μας είτε μέσω της καθημερινότητάς μας.

// Πώς σας υποδέχονται οι ομογενείς μας αλλά και οι θαυμαστές σας από το εξωτερικό;

Οι άνθρωποι του δυτικού κόσμου ξέρουν να σέβονται αυτό που δεν έχουν γνωρίσει έως τώρα και να το κρίνουν με γνώμονα τόσο την αισθητική όσο και την τεχνογνωσία. Έχουμε δει υπερθετικές αντιδράσεις από εκεί που δεν το περιμέναμε. Δεν θα ξεχάσουμε όταν, καλεσμένοι στο καλοκαιρινό φεστιβάλ της πόλης Κρίστιανσαντ της Νορβηγίας, συναντήσαμε έναν κύριο από τα βόρεια της χώρας, ο οποίος χόρευε καταπληκτικά τους ποντιακούς χορούς και ήταν συλλέκτης ποντιακών δίσκων. Όπως, επίσης, και ένα ζευγάρι που έκανε πτήση τριών ωρών από την Αλάσκα για να μας δει στο Danforth Hall του Τορόντο.

// Υπάρχουν σύνορα στη μουσική;

Όρια ναι, σύνορα Όχι! Απλά και κάθετα! Η μουσική, όπως και η αγάπη, δεν έχει σύνορα, είναι μία και μιλάει στις καρδιές όλων των ανθρώπων, ανεξάρτητα από το πώς ορίζει ο καθένας μας τη μουσική μέσα του.

Όσο για το τι είναι μουσική για εμάς, είναι δύσκολο να απαντήσουμε μέσα σε λίγες σειρές ένα τόσο πολύπλοκο ερώτημα, οπότε ποιητικά μπορούμε να πούμε ότι μουσική είναι κάποιες ιερές στιγμές έμπνευσης ήχου και εσωτερικής αναζήτησης. Πιστεύουμε ότι ποτέ δεν ήταν αγεφύρωτη η κλασσική και η παραδοσιακή μουσική όλων των λαών της Ευρώπης, ας μην ξεχνάμε ότι ακόμα και το άκουσμα της δυτικοευρωπαϊκής κλασσικής μουσικής είναι εμπνευσμένο από τη δημοτική μουσική και τα παραδείγματα συνθετών είναι πολλά, Kodaly, Stravinsky, Rimsky-Korsakov, κ.ά. Ίσως η άγνοια των πολλών αμαυρώνει μια τέτοια άποψη.

// Έχετε πάρει μεγάλες διακρίσεις. Ποια η μεγαλύτερη;

Τα μεγαλύτερα βραβεία για εμάς είναι, πραγματικά το λέμε, το μοναδικό συναίσθημα της μουσικής μέθεξης που νιώθουμε με το κοινό μας, το αίσθημα του να βγαίνεις ευγενέστερος έπειτα από μια μουσική ακρόαση.

Τα υπόλοιπα τεχνοκρατικά βραβεία είναι η επιβράβευση της αγάπης μας και του κόπου μας για την τέχνη που υπηρετούμε, για αυτό ίσως και δεν επιδιώξαμε ποτέ να πάρουμε κάποιο βραβείο και ούτε μας συγκινεί η τεχνοκρατία, αλλά η ουσία…