Θέλουν οι δανειστές να εξοντώσουν και το ελληνικό φάρμακο

Οι χώρες της Ένωσης επιλέγουν για τους ασθενείς τους γενόσημα σε ποσοστό 40% – 80%, με την Ελλάδα να αποτελεί, έως τώρα, τη μοναδική χώρα που επιμένει στις εισαγωγές ακριβών σκευασμάτων, επιβαρύνοντας υπέρογκα τη φαρμακευτική της δαπάνη. Τα γενόσημα στην πατρίδα μας -που αποτελούν τη βασική παραγωγή των ελληνικών εργοστασίων- κατέχουν σε όγκο το 18% – 20% και σε αξίες περίπου το 16% της αγοράς, με συνέπεια τα Ταμεία να ξοδεύουν υπέρογκα ποσά στις εισαγωγές ακριβών φαρμάκων, επιβαρύνοντας κατά 2 δισ. το εμπορικό ισοζύγιο. Και όχι μόνο αυτό. Η «τρόικα» με το Μνημόνιο 3 επιχειρεί να επιβάλει -ως «προαπαιτούμενα» της δανειοδότησης- μέτρα που εξοντώνουν το φτηνό ποιοτικό ελληνικό φάρμακο, επιχειρώντας να το υποκαταστήσουν με νέες εισαγόμενες πανάκριβες φαρμακευτικές θεραπείες. Αυτό, πέρα από το ότι αυξάνει υπέρμετρα τη φαρμακευτική δαπάνη σε εποχή κρίσης, αποτελεί καίριο πλήγμα για την ελληνική παραγωγή και οδηγεί μαθηματικά τις ελληνικές επιχειρήσεις φαρμάκου σε αδιέξοδο και πολλές από αυτές σε αφανισμό.

Όσοι γνωρίζουν καλά πώς διαμορφώνονται οι αποφάσεις στις Βρυξέλλες και ποια ακριβώς συμφέροντα εξυπηρετούνται, με μοχλό το πρόβλημα χρηματοδότησης της χώρας, δεν απορούν με τις «εντολές» των δανειστών (και) στον χώρο του φαρμάκου. Απορούν, ωστόσο, με την ύποπτη αντινομία του νέου Μνημονίου, που ενώ υποτίθεται ότι υιοθετήθηκε για να εναρμονίσει την Ελλάδα με όσα ισχύουν στην Ευρώπη και να δημιουργήσει προϋποθέσεις σταθεροποίησης και ανάπτυξης της εθνικής οικονομίας, λειτουργεί στην πράξη όχι μόνο «αντιευρωπαϊκά» και αντιαναπτυξιακά αλλά και ως ολετήρας της ελληνικής παραγωγής (και) στο φάρμακο, με όλες τις συνέπειες αποβιομηχάνισης και ανεργίας.

Πώς μπαίνει στο περιθώριο το ελληνικό φάρμακο

Πώς γίνεται αυτό; Με μια σειρά «χειρουργικές» νομοθετικές παρεμβάσεις, δυσδιάκριτες στο ευρύ κοινό (ενδεχομένως και σε πολλούς βουλευτές), η ελληνική παραγωγή φαρμάκου μπαίνει στο περιθώριο και ανοίγει διάπλατα ο δρόμος στην οριστική κυριαρχία των εισαγωγών στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Οι δανειστές επιβάλλουν πολιτικές αφελληνισμού της εθνικής παραγωγής (και όχι μόνο στα φάρμακα) υπέρ των πολυεθνικών συμφερόντων. Μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα:

• Το Μνημόνιο επιβάλλει την καθολική εφαρμογή της συνταγογράφησης με βάση τη δραστική ουσία, απαγορεύοντας την παράλληλη αναγραφή της εμπορικής επωνυμίας στα γενόσημα. Αυτό που με μαεστρία υποκρύπτεται στην «εντολή» αυτή είναι ότι το συγκεκριμένο μέτρο ενισχύει τα φάρμακα που εισάγουν οι πολυεθνικές.

• Επιμένει η… τετρατρόικα στην περαιτέρω μείωση των τιμών των γενοσήμων (ας σημειωθεί ότι έχουν ήδη χάσει το 60% της τιμής τους τα τελευταία πέντε χρόνια και ότι εισάγονται στην αγορά με το 30% της τιμής του πρωτοτύπου), επιτρέποντας, παράλληλα, την αλόγιστη είσοδο στην αγορά νέων ακριβών θεραπειών για τις ίδιες παθήσεις. Η απαξίωση του φτηνού γενοσήμου της ελληνικής παραγωγής (δεδομένων και των γενικότερων συνθηκών κόστους παραγωγής, χρηματοδότησης και χρόνου αποζημίωσης) θα το βγάλει σταδιακά από την αγορά, όπου θα μείνει κυρίαρχο το νέο ακριβό φάρμακο εισαγωγής.

• Αυτό είναι το απόλυτο μοντέλο μη κυκλοφορίας γενοσήμων. Ένα νέο οικονομικό γενόσημο, που δεν μπορεί να γίνει γνωστό με την εμπορική ονομασία του, πώς θα προτιμηθεί στον πάγκο του φαρμακοποιού από το «καθιερωμένο» ακριβό πρωτότυπο φάρμακο; Το ίδιο και με ένα παλαιό αποτελεσματικό γενόσημο που εμπιστεύονται για χρόνια οι γιατροί: Πώς θα το προτείνουν τώρα; Πώς θα το συνταγογραφήσουν; Και πώς τελικά θα διατηρήσει τη θέση που του ανήκει στην αγορά;

• Πέρα από αυτό, το Μνημόνιο δεν υιοθετεί για την Ελλάδα τις διαδικασίες αξιολόγησης της θεραπευτικής αξίας των νέων ακριβών θεραπειών που υφίστανται σε άλλες χώρες της Ευρώπης, μετατρέποντας την αγορά σε ξέφραγο αμπέλι. Για παράδειγμα, σε μια ισχυρή ευρωπαϊκή χώρα μεταξύ 400 προτάσεων αποζημίωσης ακριβών «καινοτόμων» φαρμάκων παίρνουν άδεια μόνο τα 8 με 10 (γιατί αυτά κρίνονται πράγματι καινοτόμα) και έτσι προστατεύεται το εκεί σύστημα υγείας από τις αισχροκερδείς υπερβολές. Στην Ελλάδα δίνεται αλόγιστα αποζημίωση σε όλες τις ανάλογες αιτήσεις των πολυεθνικών. Με συνέπεια να μπαίνουν αδιακρίτως ακριβές θεραπείες στην αγορά φαρμάκου, σε ένα διαρκές πάρτι, όπου υποκαθίστανται οι παλαιότερες δοκιμασμένες φτηνές θεραπείες από εξαιρετικά ακριβές, που ενώ δεν προσθέτουν στο ελάχιστο στη φαρμακευτική θεραπεία, αυξάνουν υπερβολικά το κόστος.

***

Η αλήθεια των αριθμών

Πέρα από τις επιδιώξεις της «τρόικας», η αλήθεια των αριθμών είναι αμείλικτη:

• Τα οικονομικά γενόσημα φάρμακα έχουν σε αξία 16% μερίδιο αγοράς έναντι 23% των off-patent (των πρωτοτύπων που έχασαν το πατέντο τους) και 63% των on-patent (πρωτοτύπων, κυρίως εισαγόμενων).

• Στα πρώτα 50 φάρμακα που αποζημιώνει ο ΕΟΠΥΥ, το πρώτο τέταρτο του 2015, τα 47 είναι εισαγόμενα και μόνο 3 παραγόμενα από ελληνικές επιχειρήσεις. Αυτό δείχνει και την καθοριστική συμμετοχή των ακριβών εισαγωγών στη φαρμακευτική δαπάνη.

• Η μέση τιμή των 50 νέων φαρμάκων που τιμολογήθηκαν το δεύτερο εξάμηνο του 2014 είναι 45,01 ευρώ για τα οn-patent (πρωτότυπα) και 8,67 ευρώ για τα ουσιωδώς όμοια, παραγόμενα κυρίως στην Ελλάδα (γενόσημα).

• Αν τα γενόσημα κέρδιζαν μερίδιο αγοράς της τάξεως του 35% (που θα είναι και πάλι το χαμηλότερο της Ευρώπης), το σύστημα θα εξοικονομούσε τουλάχιστον 300 εκατ. ευρώ.

Αυτή είναι η θλιβερή πραγματικότητα στην ελληνική αγορά φαρμάκου. Και αν κρίνουμε από τις προγραμματικές δηλώσεις του υπουργού Υγείας, η κυβέρνηση το έχει αντιληφθεί και σχεδιάζει παρεμβάσεις με στόχο την αποκατάσταση της ισορροπίας στο σύστημα υγείας και στρατηγικού χαρακτήρα εξοικονομήσεις στη φαρμακευτική δαπάνη.