Στον προθάλαμο του χειμώνα
Τα demi-saizon κοστούμια έκαναν την εμφάνισή τους και τα ψαθάκια πήγαν για διακοπές «μέχρι να ‘ρθει καλοκαίρι». Έφυγαν από την πιάτσα και τα τσιτάκια με τα εμπριμεδάκια των γυναικών, που στροβιλίζονταν στον αέρα μόλις φυσούσε μπάτης, και στη θέση τους ήρθαν τα ταγεράκια αποπνέοντας ηθική και φρονιμάδα. Εμπρός στα παράθυρα, σκαρφαλωμένες στις σκάλες, οι νοικοκυρές αντικαθιστούσαν τις λεπτές καλοκαιρινές κουρτίνες, που προορισμός τους ήτανε να εμποδίζουν τα βέβηλα μάτια των περαστικών από το να παραβιάζουν, οπτικά, το οικογενειακό τους άσυλο. Στη θέση τους κρεμούσαν βαριές, ασήκωτες, βελούδινες κουρτίνες με τα χρυσά τους κρόσσια και τα υπόλοιπα σχετικά στολίδια, που θα χάριζαν στο σπίτι θαλπωρή και θα παρεμπόδιζαν τον θανατερό βοριά να περνά από τις χαραμάδες του παράθυρου και να παγώνει τα δωμάτια… Ολόκληρη η γειτονιά τις πρώτες μέρες του Οκτωβρίου μύριζε ναφθαλίνη, καθώς βγάζανε τα μάλλινα, που είχανε καταχωνιάσει στα μπαούλα για να μην τα φάει ο σκώρος, να αεριστούνε στα μπαλκόνια και στα παράθυρα για να φύγει η μυρωδιά τους. Και αν έπιανε μια ξαφνική ψύχρα, το πουλοβεράκι, που φορούσαν κάποιοι κατ’ ανάγκη, γινόταν διακινητής… οσμών και σκόρπιζε τη χαρακτηριστική μυρωδιά της ναφθαλίνης στις συγκοινωνίες, στα γραφεία και γενικά όπου υπήρχαν άνθρωποι. Μέσα στις κύριες δουλειές του σπιτιού ήταν να γυαλίσουν το παρκέ με παρκετίνη, που και αυτή σκορπούσε την πνιγηρή της ευωδιά από το νέφτι, και μετά να βγούνε τα χαλιά από το πατάρι, να στρωθούνε, για να ντυθεί χειμωνιάτικα το σαλόνι. Την αρχοντική εμφάνιση συμπλήρωναν τα ασημικά, που έπρεπε να γυαλιστούν με «μπράσο».
Δειλά δειλά, στις γωνίες των κεντρικών οδών της Αθήνας έκαναν την εμφάνισή τους οι… πρώιμοι καστανάδες με τις φουφούδες τους, που θα συντροφεύουνε την πόλη ολόκληρο τον χειμώνα. Είναι μια πρώτη βοήθεια, διαχρονική, που κρατάει ως τις μέρες μας ενάντια στο κρύο. Την εμφάνισή του, επίσης, αλλά κάπως αραιότερη, έκανε και ο μενιδιάτης, που πουλούσε φρέσκα κούμαρα μέσα σε άσπρα χάρτινα χωνάκια. Έτσι κατακόκκινα όπως φάνταζαν μες στη λευκή συσκευασία, ήταν σκέτος πειρασμός. Και πρέπει να εξομολογηθώ, ογδόντα τόσα χρόνια από τότε, πως ακόμη τα θυμάμαι με πικρία, καθώς για εμένα ήτανε ο απαγορευμένος καρπός που δεν μου επιτρέψανε ποτέ να τον γευθώ, και ας τα λιμπιζόμουνα όπως σχολνούσα από το σχολείο
Το πρώτο που συναντούσες στους δρόμους, πρωί πρωί, πρωτομηνιάτικα, ήταν οι μπλε ποδιές των κοριτσιών που πήγαιναν σε «σμήνη» στο σχολείο «τιτιβίζοντας», ενώ ακολουθούσαν σαχλαμαρίζοντας από απόσταση οι μαθητές «εν χρω κεκαρμένοι», με την κούτρα τους καλυμμένη από το πηλίκιο με την κουκουβάγια, ενώ τα τρία στρέμματα αγριότριχες στα ποδάρια δεν μπορούσανε να κρύψουν τα κοντά πανταλονάκια που φορούσαν οι με… «πρόωρη ανάπτυξη μείρακες». Την 1η Οκτωβρίου άρχιζε τότε η σχολική χρονιά, που τελείωνε περί τα μέσα Ιουνίου. Οι μαθήτριες φορούσαν υποχρεωτικά μπλε ποδιά και τ’ αγόρια το γνωστό κοροϊδεμένο πηλίκιο με την ανάγλυφη κουκουβάγια στην… πρόσοψη. Πολλά ήσαν τα σχολεία που λειτουργούσαν στο κέντρο της Αθήνας και για να τσιγκλήσουμε μνήμες θα αναφέρουμε μερικά, όπως, π.χ., την «Ιόνιο Σχολή» στη γωνία Ακαδημίας και Χαριλάου Τρικούπη, το «Λεόντειον Λύκειον» στην οδό Σίνα, τον «Άγιο Ιωσήφ» με τις καθολικές καλόγριες στην αρχή της Χαριλάου Τρικούπη, τα «Γυμνάσια αρρένων» στα Εξάρχεια και πολλά άλλα ακόμη. Έτσι, πρωί, μεσημέρι και νωρίς το απόγευμα, γέμιζαν οι δρόμοι μαθητούδια, που με τα «τιτιβίσματά» τους δημιουργούσαν μια χαρούμενη ατμόσφαιρα τόσο στις γειτονιές όσο και στους κεντρικούς δρόμους της Αθήνας. Από τις πρώτες Δευτέρες του Οκτώβρη άνοιγε τις πύλες της η πληθώρα των χειμερινών κινηματογράφων Α’ και Β’ προβολής με καινούργια έργα.
Σημειωτέον πως οι περισσότεροι κεντρικοί άρχιζαν τις προβολές τους από τις 10 το πρωί. Τεράστιες ζωγραφικές παραστάσεις, εμπνευσμένες από κάποιο «πιασάρικο» πλάνο της ταινίας που παιζόταν, διακοσμούσαν την είσοδο του κινηματογράφου, προσκαλώντας τους περαστικούς να παρακολουθήσουν το έργο.
Αυτή σε γενικές γραμμές ήταν η ζωή κάθε Οκτώβρη. Απαράλλακτη κάθε χρόνο, μέχρι που τη συνέχεια της, μια Δευτέρα, τη διακόψανε οι σειρήνες…