Θα κριθούν από την εφαρμογή τους οι αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το προσφυγικό – μεταναστευτικό
Ακούγεται πράγματι πολύ ωραίο για να είναι, όπως λέει και η γνωστή ιταλική παροιμία, αληθινό. Και τούτο επειδή οι αποφάσεις των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων, όσο θετικές και αν είναι, στο τέλος κρίνονται από την εφαρμογή τους. Να σημειωθεί, και αυτό χωρίς την παραμικρή διάθεση κριτικής, ότι η έκτακτη Σύνοδος προκλήθηκε με πρωτοβουλία Γαλλίας – Γερμανίας μόλις το πρόβλημα άρχισε να τις εγγίζει ευθέως και όχι από τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, δηλαδή Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, κ.ά., που υφίστανται άμεσα τις συνέπειες του προσφυγικού – μεταναστευτικού. Το γεγονός αυτό φυσικά επιβεβαιώνει ότι η ΕΕ λειτουργεί και κινείται από μηχανισμούς άτυπης διαβούλευσης των ισχυρών του κεντρικού πυρήνα. Η περίπτωση της ανακατανομής των προσφύγων στις χώρες-μέλη της ΕΕ, αναμφίβολα, αποτελεί μια από τις σημαντικότερες διατάξεις της απόφασης και τούτο παρά τις σφοδρές αντιρρήσεις των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, δηλαδή Ουγγαρίας, Τσεχίας, Σλοβακίας και Ρουμανίας καθώς και της Πολωνίας, η οποία όμως διαφοροποιήθηκε στη συνέχεια. Οι παραπάνω χώρες πρόβαλαν ως αιτιολογικό των αντιρρήσεών τους την αδυναμία να δεχθούν στις επικράτειές τους πρόσφυγες και οικονομικούς μετανάστες. Η Ουγγαρία επικαλέσθηκε επιπλέον και την ανάγκη προστασίας των χριστιανικών αξιών της Ευρώπης, οι οποίες, όπως υποστήριξε, απειλούνται από τους μουσουλμάνους πρόσφυγες. Ο θορυβώδης ούγγρος πρωθυπουργός φαίνεται ότι αγνοούσε ότι ούτε συμβατικά ούτε και πολιτικά η ΕΕ αυτοχαρακτηρίσθηκε ποτέ ως χριστιανική λέσχη. Προς χάριν της Ιστορίας πρέπει να σημειωθεί ότι παρά τις έντονες παρασκηνιακές ενέργειες του Βατικανού, κυρίως μέσω των καθολικών χωρών, δεν έγινε αποδεκτή ούτε απλή αναφορά στο προοίμιο της Συνταγματικής Συνθήκης στη χριστιανική παράδοση της Ευρώπης. Η Γαλλία και το Βέλγιο επέμειναν ότι οι θεμελιώδεις αρχές της ΕΕ έπρεπε να βασίζονται στην ανεξιθρησκία και στον Ευρωπαϊκό Διαφωτισμό. Σε ό,τι αφορά τον ρόλο που αναλαμβάνει η FRONTEX μαζί με την EASO (άσυλο) και τη EUROPOL για τη φύλαξη των ευρωπαϊκών συνόρων, γεννάται το ερώτημα μέχρι ποιου σημείου θα υποκαταστήσουν τις ελληνικές αρχές. Αν θα έχουν τον πρώτο λόγο, τότε θα πρόκειται για έμπρακτη περίπτωση μείωσης της εθνικής κυριαρχίας στα ευαίσθητα θέματα της εθνικής ασφάλειας. Οι άστοχες θέσεις του ούγγρου πρωθυπουργού, που υποστήριξε την ανάθεση της φύλαξης των ελληνικών συνόρων στην ΕΕ, λόγω ανικανότητας των ελληνικών αρχών, προκάλεσαν την αντίδραση της Αθήνας με έντονο διάβημα, το οποίο η Βουδαπέστη ανταπέδωσε με αντίστοιχο διάβημα για δηλώσεις του αρμοδίου έλληνα υπουργού για το Μεταναστευτικό, με τις οποίες είχε χαρακτηρίσει τον ούγγρο πρωθυπουργό ως ακραίο και υπερσυντηρητικό.
Ένα άλλο σημείο των αποφάσεων της Συνόδου που χρήζει προσεχτικής παρακολούθησης είναι εκείνο που αφορά τη λειτουργία των κέντρων υποδοχής και ανακατανομής των προσφύγων – μεταναστών στις χώρες-μέλη της ΕΕ. Θα πρέπει να επιδιωχθεί ο χρόνος παραμονής σε αυτά (Ελλάδα και Ιταλία) να είναι περιορισμένης διάρκειας. Η πρόβλεψη λειτουργίας των κέντρων στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τον θερινό τουρισμό. Ιδιαίτερης παρακολούθησης χρήζει και η επικείμενη νέα Σύνοδος Κορυφής στη Βαλέτα της Μάλτας (11-12 Νοεμβρίου), που θα αφορά την αντιμετώπιση του προσφυγικού – μεταναστευτικού στην Κεντρική Μεσόγειο, αφού από τον χώρο αυτό κυρίως διακινούνται οικονομικοί μετανάστες προερχόμενοι από τη Βόρεια και Κεντρική Αφρική. Διαγράφεται ο κίνδυνος από τα μέτρα που θα ληφθούν να αλλάξουν κατεύθυνση προς τα ανατολικά σύνορα, οπότε τα προβλήματα για την Ελλάδα θα αυξηθούν. Γιατί δεν ζήτησε και η χώρα μας τη σύγκληση ανάλογης Συνόδου Κορυφής, επί ελληνικού εδάφους, για την Ανατολική Μεσόγειο, που αποτελεί την κύρια πύλη εισόδου των προσφύγων από τη Μέση Ανατολή, όπου παίζεται το σύγχρονο παγκόσμιο προσφυγικό δράμα; Από τις αποφάσεις της έκτατης Συνόδου των Βρυξελλών αξίζουν, επίσης, επισήμανσης δύο στοιχεία γενικότερου ευρωπαϊκού και διεθνούς ενδιαφέροντος. Το πρώτο αφορά την Τουρκία, η οποία λαμβάνει γενναία οικονομική ενίσχυση για την αντιμετώπιση των αναγκών υποδοχής εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων από τις όμορες χώρες, Συρία και Ιράκ. Προαναγγέλλεται συνάντηση της ΕΕ με τον τούρκο Πρόεδρο της Δημοκρατίας στις 5 Οκτωβρίου. Ενδιαφέρον είναι αν θα υποβληθούν συγκεκριμένες ερωτήσεις στον κ. Ερντογάν για τον ρόλο, άκρως αμφιλεγόμενο, που έχει παίξει η Τουρκία στον πόλεμο στη Συρία, αφού κρατάει μια επαμφοτερίζουσα στάση έναντι του ISIS και άλλων εθνικών και θρησκευτικών ομάδων που έχουν οξύνει το προσφυγικό πρόβλημα. Μια τελική επισήμανση. Στο κείμενο των αποφάσεων της Συνόδου της 23ης Σεπτεμβρίου, οι ευρωπαίοι ηγέτες απευθύνουν έκκληση στα Ηνωμένα Έθνη να εντείνει τις προσπάθειες για να τελειώσει ο πόλεμος στη Συρία, που έχει προκαλέσει την έξοδο 15 εκατομμυρίων περίπου πολιτών της. Ουδέν ελέχθη περί διαφύλαξης της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας, η οποία έχει, ντε φάκτο, χωρισθεί σε πέντε χωριστές κυριαρχίες.