Η μεγάλη περιουσία του ανθρώπου είναι η οικογένεια

// Ετοιμάζεστε για μια μεγάλη περιοδεία στην Ομογένεια. Πόσο ανάγκη έχουν οι Έλληνες της διασποράς νʼ ακούσουν τραγούδια από τις ρίζες τους;

Σε λίγες ημέρες, τον Οκτώβριο, θα πάω στην Αμερική, όπου με περιμένουν οι Έλληνες. Έχω εισπράξει μεγάλη αγάπη στον Καναδά, στην Αυστραλία, στην Αμερική, στην Ευρώπη ακόμη και στο Ισραήλ. Η μουσική είναι παγκόσμια γλώσσα.

Οι ελληνικές κοινότητες στο εξωτερικό στήνονται ως εξής: Στο κέντρο μια ορθόδοξη εκκλησία, ένα ελληνικό σχολείο και ένα πολιτιστικός σύλλογος που προωθεί την ελληνική μουσική και τους δημοτικούς χορούς μας. Μετά την Αμερική θα εστιάσω στον νέο μου δίσκο. Θα μπω στο στούντιο με τον Θάνο Μικρούτσικο, τον Χρήστο Νικολόπουλο, τον Μίλτο Πασχαλίδη και είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος.

// Πώς είδατε το αποτέλεσμα των εκλογών; Βλέπετε κυβέρνηση με ορίζοντα τετραετίας ή όταν θα πρέπει να εφαρμοστούν οι νόμοι του Μνημονίου θα ξαναπάμε σε εκλογές ή σε δημοψήφισμα; Γιατί οι αριστερές συνιστώσες είναι αρκετές στο κυβερνών κόμμα και οι Γερμανοί θα πιέσουν τη χώρα για περισσότερες μεταρρυθμίσεις αλλά και πιο σκληρή λιτότητα.

Ο λαός έδωσε μια δεύτερη ευκαιρία. Σίγουρα θα περάσουμε έναν πολύ δύσκολο χειμώνα, αλλά θα τα καταφέρουμε όπως και τους επόμενους πέντε. Ζούμε μια σκληρή πραγματικότητα, όπου η ψαλίδα ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς σ’ όλο τον κόσμο όλο και μεγαλώνει και τον πλούτο τον κατέχουν λίγες οικογένειες.

Η μεσαία τάξη δεν υπάρχει πια. Φτωχοποιείται. Έστω και έτσι, είμαι αισιόδοξος, γιατί ύστερα από τόσες δυσκολίες βλέπω ότι οι Έλληνες έχουν ατσαλώσει. Ακόμη και με τα capital controls έδειξαν αξιοπρέπεια, ομόνοια, ψυχραιμία. Υπάρχουν δομές αλληλεγγύης, γι’ αυτό και τα μεγάλα ποσοστά αποχής στην εκλογική διαδικασία.

// Τι εννοείτε; Αυτοί οι ψηφοφόροι που δεν πήγαν να ψηφίσουν δεν ήταν τελικά αδιάφοροι ή απογοητευμένοι;

Η ελληνική κοινωνία είναι σαν να έχει μπει σε μια διαφορετική τροχιά. Δεν περιμένει πολλά από τους πολιτικούς, αλλά από την οικογένεια, τις ομάδες, τη γειτονιά. Ο Νότος της Ευρώπης είναι πολύ διαφορετικός από τον Βορρά, τόσο στη φιλοσοφία ζωής όσο και στο θρήσκευμα. Όταν έκλεισαν οι στρόφιγγες και δεν μπορούσαμε να αντλήσουμε χρήματα, τα μέλη της οικογένειας έγιναν μια γροθιά. Αυτό δεν μπορεί να καταλάβει ο πλούσιος Βορράς.

Ότι η αντοχή μας έρχεται από την οικογένεια και όχι από το κράτος. Θα επιβιώσουμε και στα πιο δύσκολα, θα τα καταφέρουμε, γιατί θα μάθουμε να ζούμε πιο απλά. Είναι και αυτό ένα στοίχημα. Έχουμε εύφορη γη, ήλιο, θάλασσα, απίστευτη φύση, που είναι πηγή ζωής και ευτυχίας. Και μόνο για όλα αυτά οι ξένοι μας ζηλεύουν θανάσιμα.

// Ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα;

Το μεγαλύτερο για μένα πρόβλημα είναι το θέμα των προσφύγων και εκεί βλέπω την Ευρώπη να χτίζει τείχη και να μας αφήνει μόνους μας… Και αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι μετανάστες, είναι πρόσφυγες πολέμου. Οι οποίοι σε μια χώρα που έχει 2.000.000 ανέργους έρχονται ουσιαστικά χωρίς προοπτική. Ωστόσο φεύγουν για να γλιτώσουν από τα όπλα.

// Υπάρχουν πολλοί συνάνθρωποί μας που φοβούνται μια κοινωνική έκρηξη μετά την τεράστια ανθρωπιστική κρίση, που θα οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση των αυτοκτονιών, καθώς αυτό που ζούμε πλέον είναι ένας οικονομικός πόλεμος. Φτάσατε ποτέ στο σημείο να απελπιστείτε;

Ο καταλύτης για την ισορροπία του ανθρώπου είναι η οικογένεια. Όσο μεγάλα και αν είναι τα χρέη σου σε τράπεζες και δάνεια, δεν αφήνεις την οικογένειά σου να παλεύει μόνη της. Μπορεί κάποιος να δει τα μάτια των παιδιών του και να βάλει τέλος στη ζωή του; Λύνει το πρόβλημα ή δημιουργεί μεγαλύτερο; Είναι δυνατόν να μην αγωνιστώ για τα δύο αγόρια που μου χάρισε ο Θεός; Αυτά είναι η δύναμή μου. Θα αντιμετωπίσω όλα τα προβλήματα που θα μου φέρει η ζωή γιατί θα έχω αυτά στη σκέψη μου. Τα λεφτά θα γίνουν η αιτία για να αφαιρέσεις τη ζωή σου; Τι πράγματα είναι αυτά; Πρέπει να αναθεωρήσεις τις αξίες σου. Οι περιουσίες ξαναφτιάχνονται και στο κάτω κάτω όλα εδώ μένουν. Όταν ξεκινούσα το τραγούδι, είχα πάντα στο μυαλό μου ότι πάνω από όλα, ακόμη και από την καριέρα, είναι η δημιουργία οικογένειας.

// Με αυτήν την αξία μεγαλώσατε από την οικογένειά σας;

Ναι, οι γονείς μου έλεγαν ότι όταν τα φώτα θα σβήσουν και οι επιτυχίες θα έχουν τελειώσει, αυτό που θα μείνει θα είναι το χαμόγελο των παιδιών μου, η αγκαλιά της γυναίκας μου. Πιστεύω ότι ακόμη και η μεγαλύτερη επαγγελματική καταξίωση να έρθει στην καριέρα σου, πάντα σε περιμένει η αυλαία.

Για αυτό η μεγαλύτερη περιουσία του ανθρώπου είναι η οικογένειά του και οι φίλοι του. Αυτές οι σχέσεις απαντούν και στο υπαρξιακό ερώτημα για το ποιο είναι το νόημα της ζωής, ποια η ουσία του ταξιδιού μας σ’ αυτή τη Γη. Αν και για μένα μέσα από τις λύπες, τις χαρές και τους αγώνες έρχεται και αυτό που λέγεται αυτογνωσία. Αυτόν τον δρόμο θέλω να δείξω στα παιδιά μου…

// Ποια συνεργασία σας θυμάστε με πολύ αγάπη;

Με τον Δημήτρη Μητροπάνο. Συνεργάστηκα μαζί του πάνω από δέκα χρόνια. Μου έδωσε βήμα, μου έδωσε φωνή, ήθος. Η απώλειά του είναι πολύ μεγάλη. Τεράστια φωνή, αλλά πάνω από όλα άνδρας με άλφα κεφαλαίο και καλός άνθρωπος. Έντιμος. Η χειραψία του ήταν συμβόλαιο. Ο Δημήτρης Μητροπάνος ήταν κλειστός άνθρωπος. Εσωστρεφής. Δεν έλεγε πολλά. Μετρημένες κουβέντες, αλλά ουσιαστικές.

// Η νύχτα για τους καλλιτέχνες έχει πολλούς πειρασμούς. Η αναγνωρισιμότητα τυφλώνει. Η φήμη δημιουργεί τον εγωισμό. Πώς τα διαχειριστήκατε όλα αυτά;

Κατάγομαι, όπως σας είπα, από ένα ορεινό χωριό, επτά χιλιόμετρα από τα σύνορα με τα Σκόπια. Έζησα με απλούς ανθρώπους. Πήρα γερές βάσεις από την οικογένειά μου. Το χρήμα δεν ήταν η πρωταρχική αξία για τους γονείς μου.

Η τίμια εργασία, η πίστη στον Θεό, η αγάπη ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας και η απλότητα ήταν οι ευχές τους. Αυτό που είμαι σήμερα το οφείλω στην οικογένειά μου, την οποία θεωρώ θεμέλιο λίθο. Όταν κατέβηκα στην Αθήνα, παλικαράκι, δεν χάθηκα λόγω των προτύπων που είχα από τη μάνα και τον πατέρα μου.

// Θα παίρνατε μέρος ακόμη και ως κριτής σ’ ένα τάλεντ σόου;

Δεν πιστεύω στα τάλεντ σόου και δεν πιστεύω ότι δημιουργούνται καριέρες μέσα από τη συμμετοχή σε αυτά. Ωστόσο, υπήρχε μια εκπομπή στη δημόσια τηλεόραση που έβγαλε ταλέντα, το “Να η ευκαιρία”.

Αλλά εκεί τους καλλιτέχνες τους έκρινε ένας Λευτέρης Παπαδόπουλος, ένας Γιώργος Κατσαρός, μια Ροζίτα Σώκου. Μέσα από αυτήν την εκπομπή μας συστήθηκε η Γλυκερία, ο Μανώλης Λιδάκης, που γράψανε ιστορία στο ελληνικό πεντάγραμμο.

// Αληθεύει ότι η επαφή σας με το λαϊκό τραγούδι ξεκίνησε λόγω της αγάπης σας για τη βυζαντινή μουσική;

Την Ελλάδα τη γνώρισα για πρώτη φορά στα οκτώ μου χρόνια, καθώς οι γονείς μου είχαν φύγει μετανάστες στη Στουτγάρδη της Γερμανίας. Όταν επιστρέψαμε, εγκατασταθήκαμε οικογενειακώς στο ακριτικό χωριό Χέρσο του Νομού Κιλκίς. Στην εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου και της Αγίας Ελένης με πήγαινε η γιαγιά μου. Θυμάμαι ότι κρατούσα ως παπαδάκι τα εξαπτέρυγα.

Με μάγευε η βυζαντινή μουσική και ο άνθρωπος που με έβαλε στα μονοπάτια της ήταν ο ψάλτης και πρώτος μου διδάσκαλος Θεόδωρος Ναυροζίδης.

Εκείνος μου είπε να κάτσω δίπλα του στο στασίδι και να ψάλλω. Τα μαθήματά μου στη βυζαντινή μουσική ολοκληρώθηκαν στα δεκαεπτά μου, όταν πήρα και το πτυχίο μου. Μετά τελείωσα το σχολείο, πήγα στρατό και αμέσως άρχισα να τραγουδάω επαγγελματικά.

Από τη βυζαντινή μουσική ξεκίνησαν όλων των ειδών οι μουσικές και κυρίως πάνω σ’ αυτήν πάτησε το λαϊκό τραγούδι. Το λαϊκό τραγούδι είναι η ψυχή του Έλληνα!

// Έχετε νιώσει την ανάγκη να επισκεφτείτε έναν ιερό χώρο ως προσκύνημα;

Αυτό που επιθυμώ, ιδίως τα τελευταία χρόνια, είναι να επισκεφτώ το Περιβόλι της Παναγίας, το Άγιον Όρος. Επειδή στις δύσκολες στιγμές που έχω αντιμετωπίσει στη ζωή μου επικαλούμαι πάντα τη βοήθεια της Παναγίας, την οποία θεωρώ μεσίτρια ανάμεσα στους ανθρώπους και τον Κύριο και μάνα όλου του κόσμου, δρομολογώ αυτό το ταξίδι για φώτιση και αγαλλίαση.

Με τη θεία χάρη της όλα τα όνειρά μου πραγματοποιήθηκαν. Κατάγομαι από μια πολύ φτωχή οικογένεια, οι γονείς μου ήταν αγρότες και στη ζωή μου τίποτα δεν μου χαρίστηκε.