Η Ευρωπαϊκή Σύνοδος Κορυφής για τη μετανάστευση και τους πρόσφυγες, το παιχνίδι της Άγκυρας και η επιβεβλημένη πολιτική της Ελλάδος
Αποφασίσθηκε κατ’ αρχάς να προωθηθεί η μετεγκατάσταση 120.000 προσφύγων και παρανόμων μεταναστών για να ανακουφισθούν οι χώρες εισόδου, Ελλάδα και Ιταλία. Η απόφαση αυτή δεν τερματίζει ούτε τις διαφωνίες που υπάρχουν σχετικά με τον υποχρεωτικό χαρακτήρα της αναλογικής ανακατανομής σ’ όλες τις χώρες-μέλη ούτε τις ανησυχίες σχετικά με τις προοπτικές και την εξέλιξη του θέματος.
Πίσω από τις διαφωνίες, βαθύτεροι προβληματισμοί για την πορεία της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, το είδος της επιδιωκόμενης ενοποίησης και των κοινών αξιών, πάνω στις οποίες πρέπει αυτή να γίνει.
Πρέπει δηλαδή η Ευρώπη, στο όνομα οικουμενικών ανθρωπιστικών αξιών, να θέσει σε κίνδυνο τη δική της ιδιαιτερότητα και εσωτερική συνοχή; Πρέπει η Ευρώπη να προωθήσει την εγκατάσταση σ’ αυτήν νέων Μουσουλμανικών πληθυσμών, που έχουν το δικό τους φανατικό ιδεώδες ζωής και δεν συγχωνεύονται εύκολα στις Ευρωπαϊκές κοινωνίες;
Η πολιτική των ανοικτών συνόρων, που επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Οδηγία για το πολιτικό άσυλο, έχει πραγματικά ως στόχο την προστασία των πραγματικών προσφύγων ή είναι προσχηματική; Μήπως αυτό που επιδιώκει είναι η χαλάρωση των συνοριακών ελέγχων, στο πλαίσιο της πολιτικής της παγκοσμιοποίησης και η προώθηση της εθνικής αποδομήσεως, της «πολυπολιτισμικής» δηλαδή μεταλλάξεως των Ευρωπαϊκών εθνικών ταυτοτήτων; Μήπως επίσης η μαζική αυτή μετακίνηση πληθυσμών εντάσσεται σε μια στρατηγική των ηγεσιών ορισμένων χωρών για την ενίσχυση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της οικονομίας τους, με την εισαγωγή ξένου φθηνού εργατικού δυναμικού; Μήπως συντρέχουν σ’ αυτό το έργο και αφανή διεθνή κέντρα, που έχουν ως πολιτική την προαγωγή της παγκοσμιοποίησης; Τα ερωτήματα και οι προβληματισμοί αυτοί τίθενται από τον έκδηλα ανεδαφικό και καταχρηστικό χαρακτήρα της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για το άσυλο, που δημιουργεί καθεστώς ανοικτών συνόρων. Είναι δυνατόν να επιτρέπεται και να επιβάλλεται στις χώρες-μέλη η απρόσκοπτη πρόσβαση και είσοδος
στη χώρα όλων αδιακρίτως όσων δηλώνουν πρόσφυγες; Προβάλλεται ως επιχείρημα η πρακτική δυσκολία να εξακριβωθεί η προσφυγική ιδιότητα του καθενός πριν την είσοδο. Είναι γνωστή όμως η προέλευση των πραγματικών προσφύγων και δεν θα ήταν δύσκολη η εξακρίβωση της ιδιότητάς τους και η διαχείριση του προβλήματος κοντά στα σύνορα των εμπολέμων χωρών.
Είναι επιβεβλημένη επίσης η διαμόρφωση μιας συγκεκριμένης πολιτικής έναντι των χωρών που γειτνιάζουν με την Ευρωπαϊκή Ένωση και λειτουργούν ως διάδρομοι, αν όχι ως ιδιοτελείς προαγωγοί, της λαθρομεταναστεύσεως.
Στα σύνορα στο Αιγαίο, η Άγκυρα έχει αναγάγει την προαγωγή της λαθρομεταναστεύσεως στην Ελλάδα και στην Ευρώπη σε υψηλή στρατηγική και διπλωματία για την επίτευξη διαφόρων στόχων που επιδιώκει. Ορθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση διαπίστωσε το γεγονός ότι ο μεγάλος όγκος των λαθρομεταναστών διοχετεύεται μέσω Τουρκίας και ότι πρέπει να γίνει κάποια συνεννόηση και συμφωνία με τη χώρα αυτή.
Η Ευρώπη όμως, όπως και ειδικότερα η Ελλάδα, βρίσκονται σε θέση ομήρου της Άγκυρας, με την εφαρμογή της περιβόητης Ευρωπαϊκής Οδηγίας, που επιβάλλει πολιτική ανοικτών συνόρων. Η Άγκυρα αποφασίζει τελικά και ρυθμίζει τη ροή των προσφύγων και των λαθρομεταναστών προς την Ελλάδα και την Ευρώπη.
Κατά την προσφιλή τακτική της Άγκυρας, οποιαδήποτε συνεργασία για τον έλεγχο της ροής αυτής πρέπει να πληρωθεί με «ανταλλάγματα» προς την Τουρκία. Ένα πρώτο «αντάλλαγμα» είναι το οικονομικό. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε ήδη την παροχή 1 δισ. ευρώ προς την Τουρκία για τη βελτίωση των υποδομών υποδοχής και διαχειρίσεως των μεταναστευτικών ροών. Αυτό δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι η Άγκυρα αναλαμβάνει οποιαδήποτε υποχρέωση ανακοπής των λαθρομεταναστών.
Αυτό που επιδιώκει και επιθυμεί η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο διαχωρισμός των προσφύγων από τους παράνομους μετανάστες να γίνεται στην εξωτερική περίμετρο της Ευρωπαϊκής Ενώσεως και όχι μετά την είσοδό τους σ’ αυτήν.
Αυτό όμως που συμβαίνει μέχρι σήμερα στην Τουρκία είναι η προμήθεια, από τους Τούρκους δουλεμπόρους, με σιωπηρή ενδεχομένως ανοχή των επισήμων αρχών, Συριακών ταξιδιωτικών εγγράφων σε όλους τους λαθρομετανάστες, ώστε να εμφανίζονται όλοι ως «Σύριοι πρόσφυγες».
Ένας πρώτος λόγος για τους Τούρκους είναι, βεβαίως, η απαλλαγή της Τουρκίας από το βάρος των 2 εκατ. περίπου προσφύγων που βρίσκονται ήδη στο έδαφός της. Η προθυμία της όμως να δίδει Συριακά έγγραφα σε όλους αδιακρίτως, πέρα από την προφανή κερδοσκοπία των δουλεμπόρων, συνδέεται και με άλλους στόχους, που αφορούν τις σχέσεις της με την Ευρώπη, τις διεκδικήσεις της απέναντι στην Ελλάδα και τις βλέψεις της στη Συρία. Μια πρώτη, ανησυχητική για την Ελλάδα, ένδειξη είναι οι δηλώσεις της Γερμανίδας Καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ για την ανάγκη συνεργασίας της Ελλάδος με την Τουρκία για τον έλεγχο της λαθρομεταναστεύσεως στο Αιγαίο, γιατί μόνη η Ελλάδα δεν μπορεί να το κάνει!
Μια δεύτερη αποκαλυπτική ένδειξη είναι οι δηλώσεις του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ: «Οι Τούρκοι», είπε, «θέλουν να υπάρξει μια ασφαλής ζώνη στη Βόρεια Συρία, να υπάρχει δηλαδή στρατιωτική παρουσία. Για την ΕΕ, κάτι τέτοιο συνιστά ένα πολύ φιλόδοξο σχέδιο». Η Άγκυρα εκμεταλλεύεται, με άλλα λόγια, το μεταναστευτικό για να εξασφαλίσει την υποστήριξη της ΕΕ στα επεμβατικά της σχέδια στη Βόρεια Συρία και των βλέψεών της στο Αιγαίο.
Οι ενδείξεις αυτές πρέπει να κινητοποιήσουν την Ελληνική πλευρά και να την ωθήσουν να συνειδητοποιήσει ότι ο ρόλος της «πρωτοπορίας» στην ανοχή της λαθρομεταναστεύσεως δεν αρμόζει σε μια χώρα που είναι πύλη εισόδου και έχει προβλήματα εθνικής ασφάλειας. Η Ευρωπαϊκή Οδηγία για το πολιτικό άσυλο πρέπει να επανεξετασθεί και η Ελλάδα να είναι επιφυλακτική στην εφαρμογή της και έτοιμη να προχωρήσει στην αναστολή της, εάν η κατάσταση εξακολουθήσει να είναι η ίδια και να χειροτερεύει.