Από «όπλο» για την Κύπρο, επιχειρούν να το μετατρέψουν σε αγχόνη για το Κυπριακό

Όλο και πιο έντονα πλέον προβάλλει το ενδεχόμενο να εγκλωβισθεί σε μια επικίνδυνη διαδικασία η ελληνοκυπριακή πλευρά, που εκτός των άλλων θα μετατρέψει το φυσικό αέριο από «όπλο» για την επιδίωξη μιας καλύτερης λύσης του Κυπριακού σε θηλιά για την επιβολή μιας κακής συνομοσπονδιακής λύσης. Οι ανακαλύψεις νέων κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην περιοχή προκαλεί όλο και μεγαλύτερη πίεση για άμεση λύση του Κυπριακού, ώστε να εκλείψει το «εμπόδιο» των απειλών και των ενστάσεων της Τουρκίας…

Η διεθνής κοινότητα και οι μεγάλοι ξένοι «παίκτες» δεν δείχνουν διατεθειμένοι να αποδεχτούν καθυστερήσεις και πιέζουν για εντατικοποίηση των συνομιλιών, δεν είναι δε τυχαίο ότι ο ίδιος ο κ. Ακιντζί έσπευσε να προεξοφλήσει ότι θα υπάρξει πρόοδος μέχρι το τέλος του 2015. Ενδεικτικό του κλίματος που επιχειρείται και των πιέσεων που θα ασκηθούν είναι ότι εκτός της αμερικανίδας υφυπουργού Εξωτερικών Β. Νούλαντ, που επισκέφθηκε το νησί και δήλωσε ενθαρρυμένη από το επίπεδο των συνομιλιών, τονίζοντας ότι η Ουάσινγκτον στηρίζει σθεναρά την επίτευξη λύσης από τους Κύπριους για τους Κύπριους, ο κ. Αναστασιάδης στις 29 Σεπτεμβρίου θα έχει συνάντηση στις ΗΠΑ με τον αντιπρόεδρο Τζο Μπάιντεν, ενώ την Πέμπτη, καθ’ οδόν προς τη Νέα Υόρκη, σταμάτησε στο Λονδίνο για συνομιλίες με τον Ντ. Κάμερον. Στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ο Γ.Γ. των Ηνωμένων Εθνών Μπαν Κι Μουν θα έχει συνάντηση με τους δύο ηγέτες, όπου θα επιδιωχθεί, συμβολικά, να δοθεί το μήνυμα ότι υπάρχει πρόοδος.

Τα προβλήματα είναι πολλά, καθώς ο κ. Ακιντζί, παρά το πιο φιλικό και μετριοπαθές στυλ που έχει υιοθετήσει, τελικά επιμένει σε ένα σκληρό πλαίσιο, που δεν απομακρύνεται από την αδιάλλακτη και διχοτομική, τελικά, πάγια πολιτική της Τουρκίας.

Η διατήρηση των εγγυήσεων, και συνεπώς της κηδεμονίας της ενιαίας Κύπρου και από την Τουρκία, αποτελεί «κόκκινη γραμμή» για την τουρκική πλευρά, όπως επίσης και η εκ περιτροπής Προεδρία, την οποία μάλιστα ο κ. Ακιντζί θεώρει ως λογική συνέπεια της πολιτικής ισότητας.

Η τουρκοκυπριακή πλευρά επιδιώκει τη νομιμοποίηση ουσιαστικά του συνόλου σχεδόν των εποίκων, ενώ μείζον θέμα παραμένει το περιουσιακό.

Καθώς η τουρκοκυπριακή πλευρά επιδιώκει την επιστροφή όσο το δυνατόν λιγότερων ελληνοκυπριακών περιουσιών, θα πρέπει να εξασφαλιστούν σημαντικοί πόροι για αποζημιώσεις όσων περιουσιών δεν επιστραφούν στους νόμιμους ιδιοκτήτες.

Παρά τα μεγάλα λόγια, ούτε η ΕΕ ούτε φυσικά ο ΟΗΕ μπορούν να αναλάβουν τέτοιο κόστος ειδικά σε μια περίοδο βαθιάς οικονομικής κρίσης.

Ο κ. Αναστασιάδης μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, προσπάθησε να εγείρει το θέμα αυτό στη Β. Νούλαντ, αλλά η αμερικανίδα υπουργός ξέκοψε τη συζήτηση, εξηγώντας ότι η Δύση δεν μπόρεσε καν να βοηθήσει επαρκώς οικονομικά την Ουκρανία, για την οποία μάλιστα υπήρχε μια κρίσιμη γεωπολιτική σύγκρουση, όπου διακυβεύονταν τα συμφέροντα της Δύσης.

Στη συζήτηση για την κάλυψη των οικονομικών ζητημάτων που θα προκύψουν από τη λύση υπάρχει ένας σοβαρός κίνδυνος: Να απαιτηθεί από τη διεθνή κοινότητα να καλυφθεί αυτό το χρηματοδοτικό κενό με τα έσοδα από το φυσικό αέριο.

Αυτή είναι μια ιδέα την οποία πλασάρει συστηματικά η τουρκοκυπριακή πλευρά, καθώς έτσι θα είναι οι Ελληνοκύπριοι οι οποίοι θα κληθούν να πληρώσουν για δεύτερη φορά το «κόστος» της τουρκικής εισβολής και απώλειας των περιουσιών τους.

Αντί λοιπόν τα έσοδα του φυσικού αερίου να διατεθούν για την ανάπτυξη του νησιού και για την ευημερία των επόμενων γενιών, η επιδίωξη είναι να δοθούν ως αποζημίωση σε εποίκους και Τουρκοκύπριους για τις περιουσίες που υφάρπαξε η Τουρκία και το κατοχικό καθεστώς από τους ίδιους τους Ελληνοκύπριους.

Εφόσον δεν βρεθεί λύση γι’ αυτό το μείζον ζήτημα του περιουσιακού, όλοι γνωρίζουν ότι θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο να ευοδωθεί η προσπάθεια λύσης του Κυπριακού και έγκρισης της λύσης αυτής από το δημοψήφισμα.

Το ενεργειακό παραμένει στο τραπέζι και ο Ν. Αναστασιάδης πιέζεται, καθώς δεν μπορεί για πολύ να κρατά παγωμένες τις έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ, όπως έχει επιβάλει εκβιαστικά η Άγκυρα. Το «Barbaros», που ολοκλήρωσε ένα ακόμη πρόγραμμα σεισμογραφικών ερευνών (στα τουρκικά χωρικά ύδατα βορείως των Κατεχομένων), παραμένει στην περιοχή «διά παν ενδεχόμενον».

Καθόλου τυχαία δεν ήταν και η διαρροή στην τουρκική εφημερίδα «Ακσιάμ» του νέου εγγράφου του Αρχηγείου Ναυτικών Δυνάμεων της Τουρκίας, στο οποίο αναφέρεται ότι θα παρεμποδιστούν πιθανές έρευνες και γεωτρήσεις χωρίς άδεια σε περιοχές θαλάσσιας αρμοδιότητας της Τουρκίας. «Οι προσπάθειες της ε/κ διοίκησης να οικειοποιηθεί μόνη της τις αρμοδιότητες του νησιού έχουν διευρύνει το μέγεθος του κυπριακού προβλήματος. Πιθανές έρευνες και γεωτρήσεις χωρίς άδεια στους τομείς της θαλάσσιας αρμοδιότητάς μας, που έχουν δηλωθεί στη διεθνή κοινότητα, θα παρεμποδιστούν», αναφέρει το έγγραφο.

Την Τετάρτη, μάλιστα, στα Κατεχόμενα βρέθηκε ο νέος Αρχηγός ΓΕΕΘΑ της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ, όπου και συναντήθηκε με το σύνολο της τουρκοκυπριακής ηγεσίας.

Επιστρέφοντας στο Κυπριακό, ένα ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα είναι εάν το νέο κράτος θα αποτελέσει μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας ή θα είναι ένα κράτος προϊόν παρθενογένεσης, όπως επιδιώκει η Τουρκία. Επιπλέον βασικό θέμα αποτελούν οι μόνιμες παρεκκλίσεις της τουρκοκυπριακής πλευράς από το ευρωπαϊκό κεκτημένο, ώστε να νομιμοποιηθούν και με ευρωπαϊκό περίβλημα τα τετελεσμένα της εισβολής και κατοχής και η παραβίαση των βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων που θα επιφέρει η διζωνικότητα.

Κρίσιμο είναι να διασφαλισθεί το ευρωπαϊκό κεκτημένο και όπως πρόσφατα τόνισε σε ομιλία του ο Γενικός Εισαγγελέας Κώστας Κληρίδης, η «όποια λύση πρέπει να είναι πλήρως συμβατή με το διεθνές δίκαιο και το ευρωπαϊκό δίκαιο, πρωτογενές και παράγωγο»

Στο ίδιο συνέδριο τόσο, ο κ. Κ. Κληρίδης όσο και ο πρώην υπουργός και νομικός Κύπρος Χρυσοστομίδης απέρριψαν τους ισχυρισμούς ότι η Κυπριακή Δημοκρατία μπορεί να θεωρηθεί «εκλιπούσα», όπως ισχυρίστηκε σε πρόσφατο έγγραφό της η τουρκική πλευρά, και ότι η υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν επηρεάστηκε από την κατοχή, όπως έχει αναγνωρισθεί και στο Πρωτόκολλο 10 της Συνθήκης Προσχώρησης στην ΕΕ.

Ο ίδιος άλλωστε ο ελληνοκύπριος διαπραγματευτής Α. Μαυρογιάννης σε ομιλία του παραδέχθηκε ότι είναι πολύ δύσκολη αποστολή η «συμφιλίωση της διεθνικότητας και δικοινότητας με την εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του διεθνούς δικαίου και του ευρωπαϊκού κεκτημένου».

Κωνσταντίνος Τσάκαλος