Επικίνδυνη κλιμάκωση του πολέμου στη Συρία

Εν τω μεταξύ, όμως, ο πόλεμος στη Συρία δεν δείχνει σημάδια υφέσεως. Παρατηρείται, αντιθέτως, μια επικίνδυνη κλιμάκωση με την άμεση εμπλοκή σ’ αυτόν των μεγάλων δυνάμεων. Πρώτες κινήθηκαν διακριτικά οι ΗΠΑ με την υπογραφή συμφωνίας με την Άγκυρα. Η συμφωνία έχει επισήμως ως στόχο την ενεργό συνεργασία και συμμετοχή της Τουρκίας στον συνασπισμό κατά του ISIS. Στην πραγματικότητα όμως συνδέεται περισσότερο με τον πόλεμο κατά των Κούρδων και με την ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ, παρά με τον πόλεμο κατά του ISIS. Η ταυτόχρονη επιδίωξη από την Αμερικανική πολιτική δύο καταφανώς ανταγωνιστικών μεταξύ τους στόχων, του πολέμου δηλαδή κατά του ISIS και της ανατροπής του καθεστώτος Άσαντ, εγκλωβίζει την Αμερικανική πολιτική σε μια βασική αντίφαση, που την καθιστά αναποτελεσματική σε ό,τι αφορά τον ISIS και επικίνδυνη σε ό,τι αφορά την ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ, γιατί οδηγεί σε κλιμάκωση.

Το πόσο ατελέσφορη είναι η Αμερικανική πολιτική στον πόλεμο κατά του ISIS φαίνεται από τα μέχρι τώρα πενιχρά αποτελέσματα των βομβαρδισμών της Αμερικανικής Αεροπορίας και των βομβαρδισμών των συμμάχων της. Το πόσο επικίνδυνη είναι η κλιμάκωση φαίνεται από την απόφαση που πήραν πριν από δύο μήνες οι ΗΠΑ, με δήλωση του Προέδρου Ομπάμα, η Αμερικανική Αεροπορία να παράσχει προστασία, πάνω από το Συριακό έδαφος, στους «μετριοπαθείς» αντάρτες, που συμφώνησαν οι ΗΠΑ να εκπαιδεύσουν από κοινού με την Τουρκία στο Τουρκικό έδαφος.

Η κάλυψη της Αμερικανικής Αεροπορίας απαιτήθηκε επιτακτικά από την Τουρκία ως προϋπόθεση για την υπογραφή της συμφωνίας για την υποτιθέμενη συμμετοχή της Τουρκίας στον αγώνα κατά των ακραίων Ισλαμιστών. Ως αντάλλαγμα, επέτρεψε η Τουρκία τη χρησιμοποίηση από τις ΗΠΑ της βάσεως του Ιντσιρλίκ. Η Τουρκία επιδιώκει από την πλευρά της δύο σαφείς στόχους: Πρώτον, να πλήξει με δικές της δυνάμεις την Αυτόνομη Κουρδική Περιοχή της Συρίας, αφού απέτυχαν να το πράξουν για λογαριασμό της οι ακραίοι Ισλαμιστές του ISIS, με τους οποίους η Άγκυρα είχε υπόγεια συνεργασία. Δεύτερον, να επιτύχει την ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ με δική της ενεργό συνδρομή, αλλά υπό την κάλυψη της αιγίδας ασφαλείας των ΗΠΑ, που είναι οι μόνες που μπορούν να αντιμετωπίσουν τις αναμενόμενες Ρωσικές αντιδράσεις. Σε συνδυασμό με την ανατροπή του καθεστώτος, η Άγκυρα επιδιώκει ειδικότερα να δημιουργήσει στη Συρία, στη γεωπολιτικά κρίσιμη παραθαλάσσια περιοχή της Λαττάκειας, αυτόνομη περιοχή υπό τον έλεγχό της, εκμεταλλευόμενη μια μικρή μειονότητα Τουρκομάνων, κατά το πρότυπο των Τουρκοκυπρίων στην Κύπρο.

Αντιλαμβάνεται κανείς, υπό τις συνθήκες αυτές, την οργή της Μόσχας κατά της Άγκυρας, οι επιδιώξεις της οποίας έρχονται ευθέως σε σύγκρουση με τα γεωπολιτικά και στρατηγικά Ρωσικά συμφέροντα στη Μέση Ανατολή και στη Μεσόγειο, τα οποία έχουν επίκεντρο τη Συρία. Η πρόσφατη απειλητική δήλωση του αρχηγού του Ρωσικού Γενικού Επιτελείου, στρατηγού Γερασίμωφ, για εγκαθίδρυση στη Συρία βαλλιστικών πυραύλων που θα στοχοποιούν την Άγκυρα, είναι ενδεικτική των Ρωσικών αισθημάτων προς την Τουρκία και τον Πρόεδρό της Ταγίπ Ερντογάν.

Η Ρωσική αντίδραση στη Συρία ήρθε με θεαματικό και ιδιαίτερα δυναμικό τρόπο. Η Μόσχα δεν περιορίσθηκε στην αποστολή όπλων, όπως πριν. Κλιμάκωσε την επέμβασή της με την αποστολή στρατιωτικού προσωπικού, περιλαμβανομένης της συντεταγμένης μονάδος 810 των πεζοναυτών του στόλου της Μαύρης Θάλασσας και μονάδων spetznatz, των περίφημων Ρωσικών Ειδικών Δυνάμεων. Μετέφερε επίσης ισχυρές αεροπορικές δυνάμεις και ανέλαβε να εκσυγχρονίσει επιλεγμένα αεροδρόμια για τη δράση των Ρωσικών αεροσκαφών. Ανέλαβε επίσης τον εκσυγχρονισμό της Συριακής αντιαεροπορικής άμυνας, την παροχή δορυφορικών επιχειρησιακών πληροφοριών στον Συριακό στρατό και την κατασκευή δεύτερης ναυτικής βάσεως, νοτιότερα της Ταρσούς, με πολύ υψηλότερες επιχειρησιακές δυνατότητες. Η Ρωσική αυτή κίνηση θέλει να στείλει το σαφές μήνυμα ότι η Ρωσία δεν θα παραμείνει αδρανής και δεν θα επιτρέψει την ανατροπή του Άσαντ και την επιβολή στη Συρία φιλοδυτικού Ισλαμικού καθεστώτος. Επιφυλάσσεται γι’ αυτό να ενισχύσει άμεσα τον Συριακό στρατό και να συμμετάσχει η ίδια σε βομβαρδισμούς κατά του ISIS, που παραδόξως παραμένει σχετικά αλώβητος και μάχιμος παρά τους συνεχείς Αμερικανικούς βομβαρδισμούς. Στην προσπάθεια αυτή, η Ρωσική βοήθεια συντονίζεται με εκείνη του Ιράν, το οποίο είναι παρόν στα πεδία των μαχών ήδη προ πολλού. Προσφάτως έγινε επίσκεψη στη Μόσχα του αρχηγού των Επαναστατικών Φρουρών του Ιράν, ειδικότερα του σώματος Al Kuds, που προορίζεται για δράση στο εξωτερικό. Το Ιράν αναβαθμίζει την παρέμβασή του στη Συρία με ενισχύσεις σε προσωπικό, όπλα και οικονομική βοήθεια στο καθεστώς.

Ο περιφερειακός πόλεμος στη Συρία εξελίσσεται γρήγορα σε διεθνή σύγκρουση με την άμεση εμπλοκή των μεγάλων δυνάμεων. Ποια θα είναι η στάση των ΗΠΑ μετά τις Ρωσικές κινήσεις; Ποια θα είναι η στάση των Ευρωπαίων συμμάχων τους; Ήδη η Γαλλία έστειλε αεροσκάφη Rafale να εκτελέσουν αναγνωριστικές πτήσεις στην Ανατολική Συρία, με υποτιθέμενο στόχο τον ISIS. Η Γαλλική αεροπορική εμπλοκή περιοριζόταν μέχρι τώρα στο Ιράκ, για να αποφευχθεί οποιαδήποτε υποψία ότι η Γαλλία χρησιμοποιεί ως πρόσχημα τον ISIS για στρατιωτική δράση κατά του καθεστώτος Άσαντ. Η αλλαγή στη Γαλλική πολιτική προμηνύει ετοιμότητα του Παρισιού να συνταχθεί με τις ΗΠΑ σε μια πιο επεμβατική πολιτική στη Συρία κατά το προηγούμενο πρότυπο της Λιβύης, που δεν αποδείχθηκε άλλωστε και τόσο επιτυχημένο; Τα ίδια ερωτήματα τίθενται και για τη Μ. Βρετανία.

Η κλιμάκωση στη Συρία, σε συνδυασμό με την ένταση στην Ουκρανία, δημιουργεί τεράστιους κινδύνους για όλο τον κόσμο. Ιδιαίτερα όμως για την Ευρώπη και την Ελλάδα, που βρίσκονται στην άμεση περιφέρειά της και δέχονται ήδη ένα τεράστιο κύμα προσφύγων και λαθρομεταναστών.