Καμιά υποχρεωτική κατανομή δεν δέχονται οι Ανατολικοευρωπαίοι
Οι παραδοσιακοί σύμμαχοι του Βερολίνου, που τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτύξει πολυεπίπεδες οικονομικές και εμπορικές σχέσεις με τη Γερμανία (οδηγώντας αναλυτές στο σημείο να μιλούν για «γερμανικό οικονομικό ζωτικό χώρο»), ξεκαθαρίζουν στην καγκελάριο Μέρκελ ότι η «ευρωπαϊκή αλληλεγγύη δεν μπορεί να είναι υποχρεωτική». Κι είναι ενδιαφέρον να δούμε πώς θα καταλήξει η διαμάχη αυτή και τι είδους πιέσεις είναι έτοιμη να ασκήσει η Γερμανία στους μέχρι σήμερα ακολούθους της.
Να σημειωθεί ότι, τα τελευταία τρία χρόνια, Σουηδία και Γερμανία έχουν δεχθεί 96.500 αιτήσεις ασύλου σύριων προσφύγων (το 64% του συνόλου των αιτήσεων στην ΕΕ). Μόνη της η Γερμανία έχει ήδη δεχθεί να απορροφήσει 30.000 σύριους πρόσφυγες, σχεδόν τους μισούς από όσοι παγκοσμίως έχουν γίνει δεκτοί για φιλοξενία και το 82% όσων έχει κάνει δεκτούς συνολικά η ΕΕ. Οι υπόλοιπες 26 χώρες της Ένωσης (πλην Γερμανίας και Σουηδίας) έχουν κάνει δεκτούς συνολικά μόλις 5.105 σύριους πρόσφυγες.
Το μπλοκ των σκληρών
Από τους τέσσερις της «ομάδας του Βίζεγκραντ» περισσότερο διαλλακτική παρουσιάζεται η Πολωνία, που δηλώνει ότι σε εθελοντική βάση θα δεχθεί κάποιο αριθμό προσφύγων, ενώ περισσότερο ακραία η Ουγγαρία, γεγονός αναμενόμενο καθώς το καθεστώς του ακραίου «πρωθυπουργού» Ορμπάν έχει εδώ και χρόνια ανάγει το Μεταναστευτικό σε αιχμή του δόρατος της ακροδεξιάς ρητορικής του. Παρ’ όλα αυτά, αμηχανία προκάλεσε την Παρασκευή η ευθεία επίθεση στη Γερμανία, καθώς οι τέσσερις στην κοινή τους ανακοίνωση απαίτησαν όλα τα κράτη μέλη να τηρούν τις νομικές τους υποχρεώσεις βάσει του πρωτοκόλλου του Δουβλίνου και να επιστρέφουν τους πρόσφυγες στην πρώτη χώρα εισόδου (εκτιμώντας ότι η γερμανική απόφαση να γίνουν δεκτές όλες οι αιτήσεις ασύλου, ανεξαρτήτως του σε ποια χώρα αρχικά κατεγράφησαν οι αιτούντες, ενθαρρύνει κι άλλους να ταξιδέψουν προς την Ευρώπη). Παρ’ όλα αυτά, και ίσως αντιφατικά αλλά πολύ περισσότερο ρεαλιστικά, Τσεχία και Σλοβακία δήλωσαν ότι θα δεχθούν να δημιουργηθεί ένας «διάδρομος σιδηροδρομικής μεταφοράς» των σύριων προσφύγων από την Ουγγαρία στη Γερμανία, αν Βουδαπέστη και Βερολίνο καταλήξουν σε συμφωνία. Προϋπόθεση η δημόσια δέσμευση των Γερμανών ότι θα δεχθούν όλους τους πρόσφυγες που θα περάσουν και δεν θα επιστρέψουν κανέναν από όσους έχουν καταγραφεί σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ.
Εντύπωση όμως, παρ’ όλα αυτά, προκαλεί η κάθετη αυτή στάση Πολωνών, Ούγγρων, Σλοβάκων και Τσέχων την ώρα που οι ίδιοι απαιτούν για τους πολίτες τους τη συνέχιση της χωρίς εμπόδια μετακίνησης και εργασίας σε πλουσιότερες χώρες, βάσει της συνθήκης του Σένγκεν.
Σε κάθε περίπτωση, η ουγγρική πολιτική καταστολής (που βαδίζει στα χνάρια της δικής μας Αμυγδαλέζας, όταν ο χρυσός κανόνας ήταν ότι πρέπει να κάνουμε την παραμονή προσφύγων και παράτυπων μεταναστών στην Ελλάδα όσο πιο δυσάρεστη γίνεται ώστε να μην ενθαρρύνονται κι άλλοι) φαίνεται να αποτυγχάνει πανηγυρικά. Την Παρασκευή, χιλιάδες πρόσφυγες που είχαν εγκλωβιστεί στον σιδηροδρομικό σταθμό της Βουδαπέστης (καθώς οι ουγγρικές αρχές τούς απαγόρευαν να ταξιδέψουν σιδηροδρομικά προς Αυστρία και Γερμανία) ξεκίνησαν πορεία με τα πόδια προς τα αυστροουγγρικά σύνορα, ενώ όσοι είχαν μεταφερθεί σε κέντρα κράτησης άρχισαν να δραπετεύουν και να προχωρούν επίσης πεζοί προς τα σύνορα. Να σημειωθεί ότι, την Παρασκευή το μεσημέρι, έγιναν και οι πρώτες επιθέσεις ούγγρων ακροδεξιών κατά προσφύγων στον αυτοσχέδιο καταυλισμό που είχε δημιουργηθεί έξω από τον σιδηροδρομικό σταθμό της Βουδαπέστης.
Η Αυστρία πιέζει τους Κεντροευρωπαίους
Μόνος, από τις πολιτικές ηγεσίες της Κεντρικής Ευρώπης, ο αυστριακός καγκελάριος Φάιμαν συνέχιζε την Παρασκευή να υπερασπίζεται τη λογική καλώντας στην καγκελαρία τον Ούγγρο πρέσβη στον οποίο διαμαρτυρήθηκε εντόνως για τη μεταχείριση των προσφύγων από τις ουγγρικές αρχές, ενώ άσκησε και ασφυκτικές πιέσεις για την αποδοχή από τη Βουδαπέστη των υποχρεωτικών ποσοστώσεων. Ο καγκελάριος Φάιμαν ζητά τη σύγκληση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στα μέσα Σεπτεμβρίου (αμέσως μετά τη σύγκληση του Συμβουλίου των Υπουργών Εσωτερικών), καθώς διαμηνύει σε όλους τους τόνους ότι η ΕΕ οφείλει να ασχοληθεί με την προσφυγική κρίση το ίδιο, αν όχι περισσότερο, εντατικά με τον χρόνο και τον κόπο που έδωσε για τη διάσωση των τραπεζών και την οικονομική κρίση. Ο αυστριακός ηγέτης, τη Δευτέρα, σε μια προσπάθεια διάσπασης του κεντροευρωπαϊκού σκληρού μπλοκ, έχει προγραμματίσει συνάντηση στη Μπρατισλάβα με τους πρωθυπουργούς της Σλοβακίας και της Τσεχίας σε μια κίνηση απομόνωσης της Ουγγαρίας.
Καμία αλληλεγγύη από το Λονδίνο
Για μια ακόμη φορά ο βρετανός πρωθυπουργός Κάμερον επιβεβαιώνει την βαθύτατα αντιευρωπαϊκή στάση του. Υπό το βάρος των πιέσεων της βρετανικής κοινής γνώμης, μετά τη δημοσίευση των φωτογραφιών των ξεβρασμένων από τη θάλασσα νεκρών παιδιών δέχεται το Ηνωμένο Βασίλειο να υποδεχθεί περισσότερους πρόσφυγες (και πάλι μόλις 4.000), αλλά ξεκαθαρίζει ότι αυτό δεν θα συμβεί στο πλαίσιο της ΕΕ. Ο Κάμερον τονίζει ότι η Βρετανία δεν είναι μέλος της συνθήκης του Σένγκεν και δεν πρόκειται να αποδεχθεί κανένα ευρωπαϊκό σύστημα ποσοστώσεων ανακατανομής των προσφύγων. Αντίθετα, θα κινηθεί μονομερώς, κάνοντας δεκτούς μόνο σύριους πρόσφυγες που βρίσκονται στα στρατόπεδα που υπάρχουν στις γειτονικές της Συρίας χώρες και σε καμία περίπτωση πρόσφυγες που έχουν ήδη περάσει στην Ευρώπη. Η στάση του αυτή συνεχίζει να εξοργίζει Γερμανούς (κυρίαρχα) και Γάλλους, που θεωρούν ότι το Λονδίνο δεν αναλαμβάνει το βάρος που ξεκάθαρα του αναλογεί στην κρίση αυτή. Και κάνει πολλούς ευρωπαίους πολιτικούς να περιμένουν με αγωνία τη στιγμή που το Λονδίνο θα βρεθεί στην ανάγκη της αλληλεγγύης και της υποστήριξης της υπόλοιπης ευρωπαϊκής ηπείρου.
Απολύτως απόντες οι Άραβες
Παρ’ όλα αυτά, δεν είναι μόνο Ευρωπαίοι που δεν αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους στον εμφύλιο της Συρίας. Όλη την τελευταία περίοδο, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες επαναλαμβάνει ότι οι πόροι που διαθέτει για τη φιλοξενία και σίτιση εκατομμυρίων σύριων πολιτών στα προσφυγικά στρατόπεδα εξαντλούνται δραματικά, χωρίς να έχει υπάρξει, μέχρι στιγμής, καμία σοβαρή ενίσχυσή της από διεθνείς δωρητές. Να σημειωθεί ότι, στα στρατόπεδα του Λιβάνου έχουν ήδη μειωθεί οι μερίδες φαγητού που δίνονται σε οικογένειες λόγω έλλειψης πόρων, ενώ πολλοί από τους 7.000.000 σύριους πολίτες, που παραμένουν ως εσωτερικοί πρόσφυγες εγκλωβισμένοι στη Συρία, λιμοκτονούν καθώς δεν έχουν καν πρόσβαση σε φαγητό και καθαρό νερό. Την ίδια ώρα, οι όμορες της Συρίας χώρες που έχουν δεχθεί 4.000.000 πρόσφυγες (1,1 εκατομμύριο ή 26% του πληθυσμού του ο Λίβανος, 618.615 η Ιορδανία, 1,6 εκατομμύρια η Τουρκία, 225.373 το Ιράκ και 142.543 η Αίγυπτος) λυγίζουν κάτω από το βάρος, κλείνουν τα σύνορά τους ή περιορίζουν σημαντικά τη δυνατότητα προσπέλασης και περιορίζουν επίσης το δικαίωμα διαμονής και εργασίας των προσφύγων εκεί. Στο πλαίσιο αυτό ήδη παρατηρείται διεθνής δυσαρέσκεια με τις χώρες του Κόλπου (και κυρίαρχα τη Σαουδική Αραβία), που ενώ έχουν πλουσιοπάροχα χρηματοδοτήσει τον συριακό εμφύλιο και τη διάλυση της χώρας δεν έχουν δεχθεί ούτε έναν ομοεθνή και ομόθρησκό τους σύριο πρόσφυγα και δεν δείχνουν και καμία διάθεση να το πράξουν. Στη λίστα, τέλος, των χωρών που έχουν κεντρικό ρόλο στο συριακό δράμα αλλά δεν αναλαμβάνουν καμία ευθύνη για την ελάφρυνσή του δεν θα μπορούσαν να μην αναφερθούν τόσο η Ρωσία και οι ΗΠΑ, όσο και το Ιράν.