Η γενιά του καναπέ είπε το μεγάλο «ΟΧΙ»
// Παράδειγμα προς μίμηση έχει γίνει ο «Χώρος Τέχνης Ιδιόμελο» στο Μαρούσι (Ελευθερίου Βενιζέλου 17) τόσο με το εναλλακτικό καλλιτεχνικό του ρεπερτόριο όσο και με τις δράσεις αλληλεγγύης. Πώς ξεκίνησε αυτή η ιδέα;
Όλα ξεκίνησαν με την άνοδο της Ακροδεξιάς στην Ελλάδα. Πήραμε λοιπόν το έργο του Μπέρτολτ Μπρεχτ «Τρόμος και Αθλιότητα του Γ’ Ράιχ» και ανεβάσαμε την παράσταση «Με τον τρόπο του Μπέρτολτ Μπρεχτ», για να ευαισθητοποιήσουμε το κοινό πάνω στα δεινά που φέρνει ο φασισμός και ο ρατσισμός. Από τότε, επαγγελματίες ηθοποιοί μαζί με ερασιτέχνες της τέχνης δημιουργήσαμε έναν φορέα δράσης, την «Άλλη θέα».
Στο έργο αυτό είχαμε βάλει εμβόλιμη και την αληθινή ιστορία μιας ελληνίδας γιαγιάς, που προβληματιζόταν για το αν θα έπρεπε να δεχθεί τη συγγνώμη ενός γερμανού αξιωματούχου για τις θηριωδίες τους στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Πρόκειται για πραγματικό γεγονός. Δώσαμε αρκετές παραστάσεις όλο αυτά τα χρόνια της κρίσης και με τα χρήματα που συγκεντρώθηκαν αγοράσαμε φάρμακα για το Κοινωνικό Φαρμακείο του Ελληνικού.
// Οι δράσεις ανθρωπιάς συνεχίζονται;
Βεβαίως. Ζητήσαμε από τους φίλους του πολυχώρου να φέρουν τρόφιμα, κουβέρτες, μαζέψαμε πάνω από 300 δέματα και τα στείλαμε στο Κομπάνι της Συρίας, που σφυροκοπείται από το Ισλαμικό Κράτος των τζιχαντιστών και έχουν γίνει δεκάδες σφαγές.
Μέσα από την τέχνη και τις παραστάσεις για τον Καβάφη, τον Παπαδιαμάντη, αγοράσαμε τετράδια και χαρτική ύλη, μολύβια, βιβλία για τα παιδιά των σχολείων της Γκράβας, ενώ παρόμοιες δράσεις πραγματοποιήσαμε και για τις φυλακές ανηλίκων Αυλώνας.
Εκεί εργάζεται αφιλοκερδώς ένας σπουδαίος καθηγητής, ο Πέτρος Δαμιανός, ο οποίος διδάσκει τα νεαρά αυτά παιδιά. Μέσα από αυτό το σχολείο των φυλακών έχουν περάσει στο Πανεπιστήμιο και έχουν συνεχίσει τις σπουδές τους στο εξωτερικό δεκάδες μαθητές.
Στον δάσκαλο αυτόν, από τις παραστάσεις που ανεβάσαμε, αγοράσαμε και δώσαμε τηλεφωνικές κάρτες για να τις χαρίσει στους μαθητές του που θέλουν να μιλήσουν με τους δικούς τους ανθρώπους, αλλά δεν έχουν χρήματα για να τις προμηθευθούν και στεναχωριούνται.
// Δώσατε και παραστάσεις για τους πρόσφυγες που συσσωρεύονται στην Ελλάδα. Όσοι είναι τυχεροί και δεν τους καταπίνει η Μεσόγειος… Τι πρέπει να γίνει μ’ αυτούς τους σκληρά χτυπημένους από τη μοίρα ανθρώπους;
Οι πρόσφυγες από τη Λιβύη, το Ιράκ και τη Συρία είναι δημιούργημα της Δύσης. Η Αμερική πήγε τον πόλεμο στη χώρα τους. Στο Ιράκ η Αμερική, με τη δικαιολογία των πυρηνικών, κατέστρεψε μια χώρα. Στη Λιβύη το ΝΑΤΟ ισοπέδωσε όλες τις υποδομές με αφορμή τον Καντάφι – η αιτία βέβαια ήταν το πετρέλαιο. Πείτε μου, πού να πάνε αυτοί οι άνθρωποι για να σωθούν;
Από τη μια βομβαρδίζονται και από την άλλη πεινάνε. Δεν είναι σκοπός των μεταναστών να μείνουν στην Ελλάδα. Οι συγγενείς τους βρίσκονται στη Γερμανία. Εκεί θέλουν να φτάσουν για να βρουν και δουλειά. Αλλά με τη Συνθήκη του Δουβλίνου και με πόσες άλλες, που υπογράφτηκαν από τους έλληνες πολιτικούς, η Ελλάδα έγινε «αποθήκη ψυχών».
Οι άνθρωποι αυτοί μένουν φυλακισμένοι κάτω από άθλιες συνθήκες μέσα σε συρματοπλέγματα. Πού είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση; Έψαχνα να βρω έναν πακιστανό εργάτη, φίλο μου, τόσο καλό άνθρωπο, 17 μήνες και δεν τον έβρισκα. Και είχε και χαρτιά.
Είχε φυλακιστεί από λάθος. Μιλάμε για ανθρώπινες τραγωδίες και οι Έλληνες ξέρουν και από μετανάστευση και από προσφυγιά. Τι να πω; Ο Θεός έφτιαξε τον άνθρωπο και ο άνθρωπος τον φτωχό.
// Στις 2 Σεπτεμβρίου θα βοηθήσετε με μια παράσταση και τα του οίκου σας…
Ναι. Θα δώσουμε μια παράσταση για τους δημότες Χαλανδρίου που έχασαν το υπαίθριο θεατράκι τους, καθώς κάηκε από γκαζάκια και εκρηκτικούς μηχανισμούς που έβαλαν κάποιοι απολίτιστοι.
Τα λεφτά από την παράσταση «Για να μην πούμε το νερό νεράκι» θα είναι μια προσφορά μας στον δήμο και στην τέχνη. Το έργο αυτό έχει ιδιαίτερο νόημα καθώς γράφτηκε την περίοδο που κάποιες προηγούμενες κυβερνήσεις ήθελαν να ιδιωτικοποιήσουν το νερό. Μα πώς το σκέφτηκαν; Να πουλήσουν την πηγή της ζωής σε ιδιωτικές εταιρείες; Ζούμε σε εποχές άκρατου καπιταλισμού.
// Λειτουργείτε στο νεοκλασικό κτίριο του Αμαρουσίου με την ιδέα της αυτοδιαχείρισης και μοιραζόσαστε τα κέρδη. Είστε μια αστική, μη κερδοσκοπική εταιρεία όπου ο ηθοποιός γίνεται και σκηνοθέτης και σκηνογράφος. Πόσο, όμως, έπληξαν το πρόγραμμά σας τα capital controls;
Ετοιμάζαμε την παράσταση «Η Κυρία με τις καμέλιες» του Αλέξανδρου Δουμά με την Τζένη Δριβάλα, αλλά η παράσταση ακυρώθηκε με το κλείσιμο των τραπεζών. Ο φόβος κυριάρχησε και ο κόσμος έκοψε αρχικά τα λεφτά που θα έδινε για την ψυχαγωγία του. Έχει αποτυπωθεί πλέον στα πρόσωπα των ανθρώπων η μάσκα του φόβου.
Το «Όχι» που είπε ο λαός μας με το δημοψήφισμα ήταν μια μεγάλη ρωγμή με το «σύστημα», με τη λιτότητα που θέλει να μας επιβάλει η Ευρώπη, με την εξουσία.
Η γενιά του καναπέ είπε το μεγάλο «Όχι», αντέδρασε και με τις τράπεζες κλειστές. Είπε «Όχι» ενώ εκβιαζόταν. Τι έχουν να χάσουν τα νέα παιδιά; Είναι με τη θηλιά στον λαιμό, τα έχουν γονατίσει. Τι όνειρα να κάνουν με 400 ευρώ; Οι κυρίες του ΔΝΤ, που μας είπαν «ότι και πολλά παίρνουμε», παίρνουν και αυτές 400 ευρώ από τις ωραίες καρέκλες τους;
// Τα ΔΗΠΕΘΕ φυτοζωούν;
Δυστυχώς. Η καταγωγή μου είναι από την Κοζάνη. Μέσα στα πρώτα ΔΗΠΕΘΕ, που η Μελίνα Μερκούρη έδωσε την άδεια για να λειτουργήσουν, ήταν αυτό της Βέροιας, δεδομένου ότι ήδη εργαζόμασταν από το 1980 ως αστική, μη κερδοσκοπική εταιρεία και είχαμε ήδη την υποδομή. Έμεινα δέκα χρόνια στο ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας, στήριξα τη θεατρική αποκέντρωση. Δημιουργήσαμε ένα καταπληκτικό θέατρο, το οποίο γέμιζε με 4.500 θεατές και τώρα έχει ερημώσει. Είναι κλειστό. Δεν υπάρχει επιχορήγηση.
// Πώς λειτουργεί πλέον ο κλάδος σας;
Ο βασικός μισθός προ Μνημονίου ήταν 1.200 ευρώ. Με τα Μνημόνια καταργήθηκε η συλλογική σύμβαση και ο μισθός έφτασε στα 500 ευρώ. Πλέον δεν πληρώνονται ούτε οι πρόβες, που διαρκούν συνήθως τρεις μήνες.
Πληροφορήθηκα όμως ότι έγινε καταγγελία από νεαρούς ηθοποιούς που τους έδινε ο θιασάρχης 16 ευρώ για μια παράσταση τριών ωρών. Απλά δεν ζεις. Για αυτό και υπάρχουν πολλές νέες πειραματικές θεατρικές ομάδες που νοικιάζουν χώρους και ανεβάζουν έργα μόνες τους και μοιράζονται τα έσοδα.
// Πώς βλέπετε να κινούνται τα πράγματα;
Από την επίπλαστη ευμάρεια, κατά την οποία ξοδεύτηκαν λεφτά χωρίς πρόγραμμα, βρεθήκαμε στην εξαθλίωση. Στην Ευρώπη σημειώθηκε μια τεράστια ρωγμή. Δεν είναι αυτή η Ευρώπη του πολιτισμού, που ακούει για 10.000 αυτοκτονίες και δεν συγκινείται, αλλά μας στριμώχνει ακόμη περισσότερο.
Η Ελλάδα μας έγινε πειραματόζωο. Ο φιλελεύθερος καπιταλισμός θέλει τα λεφτά σε λίγα χέρια, σε λίγες χώρες. Στη Λατινική Αμερική όποιος πρωθυπουργός δεν πούλησε τη χώρα του στη νέα τάξη πραγμάτων είχε κάποιο αεροπορικό δυστύχημα. Δείτε το ντοκιμαντέρ «Οικονομικοί δολοφόνοι». Η Ελλάδα ήταν ένας αδύναμος κρίκος και οι εταίροι μας το ήξεραν. Ποιος πρωθυπουργός θα πήγαινε μια χώρα σε άτακτη χρεοκοπία;
Έκατσε ο Αλέξης Τσίπρας και άκουσε μέσα σ’ αυτή τη διαπραγμάτευση φρικαλεότητες, σκληρά λόγια. Βέβαια, από ό,τι φαίνεται, έχουν καταλάβει πλέον και οι εταίροι ότι το χρέος μας δεν είναι βιώσιμο. Αν τώρα δεν θέλουν να μας βοηθήσουν, θα τορπιλίσουν με άλλα πιο σκληρά μέτρα το Μνημόνιο. Τότε το grexit μπορεί να γίνει πραγματικότητα, αλλά θα αποσταθεροποιήσουν την περιοχή και αυτό δεν το θέλει η Αμερική.