PRIMUM VIVERE…
Φαίνεται ότι στην ελληνική κυβέρνηση ορισμένοι προτάσσουν το «φιλοσοφείν» ή, για το ακριβέστερο, το ιδεολογείν. Η συμφωνία που επετεύχθη τη Δευτέρα 13 Ιουλίου με τους κοινοτικούς εταίρους ασφαλώς και δεν ικανοποιεί. Είναι, κατά ομολογία και του ιδίου του πρωθυπουργού, μια κακή συμφωνία. Ωστόσο αποφύγαμε τα χειρότερα, αφού η συμφωνία δίνει κάποια προοπτική εφόσον κατορθώσουμε να τη διαχειριστούμε σωστά, ειδικά αν συνδυασθεί με μια διαγραφή ή επιμήκυνση του χρέους, που πλέον κρίνεται από όλους αναγκαία. Ασφαλώς η συμφωνία περιλαμβάνει και επαχθείς όρους που άπτονται της εθνικής κυριαρχίας, ενώ υποθηκεύεται και εθνικός πλούτος. Υπενθυμίζεται ότι οι διεθνείς συμφωνίες ισχύουν Rebus Sic Stantibus, δηλαδή όσο οι συνθήκες που τις επέβαλαν δεν έχουν ανατραπεί η αλλάξει. Βεβαίως υπάρχει και κυνικότερη εκδοχή ότι οι συνθήκες υπογράφονται για να καταπατώνται. Η συμφωνία της 13ης Ιουλίου είναι, βασικά, γερμανικής έμπνευσης. Το Βερολίνο ασκεί ήδη μια de facto ηγεμονία επί της Ευρώπης, την οποία, ασφαλώς, δεν την κατέκτησε τυχαία, όπως και η Ελλάδα δεν περιήλθε στη σημερινή κατάσταση τυχαία. Η Γερμανία είχε και εξακολουθεί να έχει την πιο εύρωστη οικονομία μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών, γεγονός που της επέτρεψε να τη μετατρέψει και σε πολιτική ηγεμονία. Σε αυτό, εκτός της γνωστής εργατικότητας των Γερμανών, συνέβαλε και η νοοτροπία τους να ξοδεύουν αφού πρώτα αποταμιεύσουν. Το ακριβώς αντίθετο δηλαδή με τους Νοτιοευρωπαίους. Οι παραπάνω αρετές των Γερμανών δεν αρκούν να εξηγήσουν πώς χτίστηκε η γερμανική ηγεμονία επί της Ευρώπης. Ευνοήθηκε κυρίως από την παγκοσμιοποίηση και τη φιλελεύθερη οικονομία, που σχεδόν θεσμοποιήθηκε ως οικονομικό μοντέλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ.
Όμως, η de facto οικονομική και πολιτική ηγεμονία, αντί να αποτελέσει ευκαιρία για προώθηση της ευρωπαϊκής ενοποίησης, χρησιμοποιήθηκε ακριβώς για το αντίθετο. Οδήγησε στη στρέβλωση της ευρωπαϊκής ιδέας με την αναίρεση τριών βασικών αρχών, όπως της αλληλεγγύης μεταξύ των χωρών μελών, της σύγκλισης των οικονομιών και της κοινωνικής συνοχής, για την οποία μεγάλη ήταν και η συνεισφορά του Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος την υποστήριξε με πάθος. Στοχεύει το Βερολίνο στη δημιουργία μιας άλλης Ευρώπης, με έναν σκληρό πυρήνα και την περιφέρεια; Προς το παρόν υπάρχουν μόνο υποψίες, που όμως πληθαίνουν καθημερινώς και ήδη προκαλούν αντιδράσεις. Γαλλία, Ιταλία και άλλες χώρες του Νότου αντιδρούν στους χειρισμούς του Βερολίνου και αυτό είναι ένα παρήγορο μήνυμα. Εξάλλου θα φανεί στην πορεία αν η περίπτωση της Ελλάδας και ο τρόπος με τον οποίον αντιμετωπίστηκε βασικά από το Βερολίνο θα λειτουργήσει καταλυτικά για να επανέλθει ο ζήλος για τις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και για να αμφισβητηθεί η γερμανική ηγεμονία.
Το περίεργο είναι ότι εκφραστής της είναι ο υπουργός των Οικονομικών και όχι τόσο η καγκελαρία. Από πού αρύεται τόση ισχύ ο χερ Βόλφανγκ Σόιμπλε; Από το πανίσχυρο χρηματιστικό και τραπεζικό σύστημα που τον στηρίζει; Κατανοητό. Το χειρότερο θα ήταν να την αντλεί από τη γερμανική πειθαρχία στην οποία πρέπει όλοι να υπακούουν, ιδιαίτερα οι «τεμπέληδες» του Νότου. Μια πειθαρχία που φοβίζει και παραπέμπει σε εφιάλτες του παρελθόντος. Αν το Βερολίνο θέλει να νουθετήσει και να τιμωρήσει περαιτέρω τους απείθαρχους του ευρωπαϊκού Νότου, δεν αποκλείεται να προκαλέσει αυθόρμητες λαϊκές αντιγερμανικές εκδηλώσεις, ένα ενδεχόμενο που πρέπει να προβληματίσει τις πολιτικές τους ηγεσίες αλλά και τους ανθρώπους του πνεύματος.