Παγίδα Grexit από τον Σόιμπλε στη συμφωνία Τσίπρα – δανειστών
Όπως τονίζουν κυβερνητικά στελέχη, μπορεί ο Αλέξης Τσίπρας να δηλώνει ότι δεν πιστεύει στην αναγκαιότητα και τη χρησιμότητα του νέου Μνημονίου, αλλά αυτός που πραγματικά επιδιώκει να τορπιλίσει τη συμφωνία είναι ο γερμανός υπουργός Οικονομικών, που θέλει να εκμεταλλευθεί την ελληνική υπόθεση για να επιβάλει μια νέα αρχιτεκτονική στην Ευρωζώνη, όπου όσοι δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τα χρέη τους, ακόμη και με προγράμματα λιτότητας, θα μπορούν να τα «κουρεύουν», αλλά με τίμημα την έξοδό τους από την Ευρωζώνη («προσωρινή» μεν, αλλά σε τέτοιες περιπτώσεις… ουδέν μονιμότερο του προσωρινού).
Η επιμονή Σόιμπλε να προκαλέσει Grexit έχει ένα καθαρό στόχο: Να καταδείξει σε Ιταλούς, Γάλλους και Ισπανούς ότι η Γερμανία, αν βρεθεί μπροστά στην αδήριτη ανάγκη να χαρίσει χρέη μελών της Ευρωζώνης, θα το κάνει, αλλά ταυτόχρονα δεν θα διστάσει να «ακρωτηριάσει» τη Νομισματική Ένωση, για να προχωρήσουν μόνο όσοι ευθυγραμμίζονται με τους γερμανικούς κανόνες.
Μέσα από τη δραματική διαπραγμάτευση του Σαββατοκύριακου, όπου για πρώτη φορά έθεσε επίσημα το θέμα του Grexit ως μια «επιλογή» της Αθήνας, εάν επέμενε να ζητάει «κούρεμα» χρέους, ο κ. Σόιμπλε κατάφερε τα ξημερώματα της Δευτέρας να υιοθετηθούν τέτοιες διατυπώσεις στο κοινό ανακοινωθέν των ηγετών, που σχεδόν εξαφανίζουν τις ελπίδες του Α. Τσίπρα να εξασφαλίσει, μέσα από αυτή την… αιματοβαμμένη διαπραγμάτευση, μια ρύθμιση για το χρέος που θα επιτρέψει στη χώρα να ανακάμψει.
Το ανακοινωθέν αναφέρει μεν τα μέτρα που μπορούν να ληφθούν για το ελληνικό χρέος («πιθανή μεγαλύτερη περίοδος χάριτος και αποπληρωμής»), κάτι που δεν υπήρχε στη γενικόλογη αντίστοιχη διατύπωση του Νοεμβρίου 2012. Αν λάβει μάλιστα κανείς υπόψη τις νεότερες προτάσεις του ΔΝΤ για επιμήκυνση, με τεράστια περίοδο χάριτος 30 ετών, που ισοδυναμεί με μεγάλο «κούρεμα» της παρούσας αξίας του χρέους, θα μπορούσε να ειπωθεί ότι έγινε ένα μεγάλο βήμα για να εξασφαλίσει η χώρα ότι δεν θα χρεοκοπήσει την επόμενη δεκαετία, όταν είναι προγραμματισμένες οι τεράστιες πληρωμές τόκων στο EFSF.
Διά πυρός και σιδήρου…
Όμως, το «τοξικό» στοιχείο των διατυπώσεων, στις οποίες είχε καθοριστική συμβολή, σύμφωνα με πληροφορίες, η γερμανική αντιπροσωπεία, είναι ότι η Ελλάδα θα πρέπει να περάσει διά πυρός και σιδήρου για να φθάσει, αν κάποτε φθάσει, στον στόχο της αναδιάρθρωσης του χρέους. Ορίζεται ότι για να εφαρμοσθούν πλήρως τα μέτρα θα πρέπει η Αθήνα να εφαρμόσει ΟΛΑ τα μέτρα που θα συμφωνηθούν για το νέο τριετές πρόγραμμα, ενώ η συζήτηση για τη μορφή που θα πάρει η αναδιάρθρωση του χρέους θα αρχίσει ΜΕΤΑ την πρώτη επιτυχή ολοκλήρωση αξιολόγησης από την «τρόικα» (το φθινόπωρο, καλώς εχόντων των πραγμάτων).
Ουσιαστικά, δηλαδή, η κυβέρνηση θα πρέπει να περάσει τα προαπαιτούμενα νομοσχέδια από τη Βουλή, να μπει σε μια πολύ δύσκολη και αβέβαιη διαπραγμάτευση με την «τρόικα» για το νέο πρόγραμμα, να εφαρμόσει όλα τα μέτρα που θα συμφωνηθούν για το πρώτο τρίμηνο (και θα είναι πολλά, γιατί το πρόγραμμα θα είναι εμπροσθοβαρές) και μόνο μετά από αυτήν την περιπέτεια, όπου είναι αμφίβολο αν θα επιβιώσει η σημερινή και οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση, απλώς να συζητήσει για το χρέος! Η δε ενεργοποίηση της συμφωνίας θα πρέπει να έλθει τρία χρόνια αργότερα, όταν (και αν…) θα έχει ολοκληρωθεί επιτυχώς το τριετές πρόγραμμα. Είναι προφανές ότι σε αυτήν τη βασανιστική διαδρομή, ένα «ατύχημα» δεν είναι απλώς πιθανό, αλλά σχεδόν βέβαιο. Και τότε, ο κ. Σόιμπλε θα έχει πάλι έτοιμη την πρότασή του, που έχει ετοιμασθεί από το 2011 (είχε γίνει και στον Ευ. Βενιζέλο) για «κούρεμα» χρέους με «προσωρινό» Grexit.
Το μόνο ευτυχές γεγονός για την ελληνική πλευρά είναι ότι ΔΝΤ, ΗΠΑ και Γαλλία ρίχνουν όλο το πολιτικό τους βάρος κατά των γερμανικών θέσεων, που θεωρούνται καταστροφικές για την Ευρωζώνη και επικίνδυνες για το διεθνές σύστημα. Σύμφωνα με πληροφορίες, η περιοδεία του αμερικανού υπουργού Οικονομικών στην Ευρώπη (συνάντησε Σόιμπλε, Ντράγκι και Σαπέν), οι συνεχείς παρεμβάσεις της Κρ. Λαγκάρντ, δημόσιες και παρασκηνιακές, αλλά και η επιμονή του γάλλου υπουργού Οικονομικών, Μισέλ Σαπέν, να δοθεί ΤΩΡΑ λύση για το ελληνικό χρέος, οδήγησαν σε μια πρώτη επιτυχία: Έγινε δεκτό, όπως ανακοινώθηκε από τον αντιπρόεδρο της Κομισιόν, Β. Ντομπρόφσκις, ότι οι συζητήσεις για το χρέος δεν θα αρχίσουν μετά την πρώτη αξιολόγηση, το φθινόπωρο, αλλά θα γίνουν παράλληλα με τη διαπραγμάτευση Αθήνας – «τρόικας» για το νέο πρόγραμμα.
Ο κ. Λιου, μάλιστα, τόνισε στον Αλ. Τσίπρα ότι θα πρέπει πάση θυσία να αποφύγει οποιαδήποτε εμπλοκή στην έγκριση των δύο πολυνομοσχεδίων, που είναι προαπαιτούμενα για την έναρξη της συζήτησης για το νέο πρόγραμμα, προειδοποιώντας ότι σε αυτήν την περίπτωση δεν θα υπήρχε τρόπος να προστατευθεί η Ελλάδα από την επαναφορά, ως μοναδικής πλέον «λύσης», της πρότασης Σόιμπλε για Grexit. Επιπλέον, ο πρωθυπουργός έχει διαβεβαιώσεις από την πλευρά του ΔΝΤ, το οποίο δήλωσε και δημόσια ότι δεν μπορεί η Ελλάδα να αντέξει σε μεγάλες δόσεις πρόσθετης λιτότητας, ότι η διαπραγμάτευση με την «τρόικα» για το νέο πρόγραμμα δεν θα φέρει την κυβέρνηση μπροστά σε δυσάρεστες εκπλήξεις.
Σε αυτές τις λεπτές ισορροπίες που διαμορφώνονται, μοναδική ελπίδα της κυβέρνησης ότι θα αποσπάσει κάτι σημαντικό από τις σκληρές διαπραγματεύσεις με τους δανειστές είναι να ολοκληρωθούν ομαλά οι συνομιλίες με την «τρόικα» για το νέο πρόγραμμα, ώστε να δοθεί η δυνατότητα στο ΔΝΤ να ζητήσει επιτακτικά από το Βερολίνο, απειλώντας και με διακοπή αποχώρησης από το πρόγραμμα, να δοθεί τώρα η λύση για το χρέος.
Ν.Χ.