Η ντόπια ελίτ η μεγάλη χαμένη του δημοψηφίσματος
Εκτός του ότι έθεσε σε κίνηση τις διαδικασίες για την επίτευξη συμφωνίας με τους Ευρωπαίους αλλά και τις εξελίξεις που δρομολόγησε στο εσωτερικό της χώρας (παραίτηση Αντ. Σαμαρά), το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος σηματοδότησε μια σειρά πραγμάτων:
• Τη δικαίωση – ισχυροποίηση του Αλ. Τσίπρα και την περαιτέρω αποδυνάμωση – περιθωριοποίηση της αντιπολίτευσης, ιδίως της αξιωματικής, που εκτός από την αλλαγή ηγεσίας είναι υποχρεωμένη να αλλάξει ιδεολογικό προσανατολισμό και να χαράξει μια νέα στρατηγική. Ο πρωθυπουργός καθίσταται κυρίαρχος του πολιτικού παιχνιδιού, διευρύνει κατά πολύ το ακροατήριό του αλλά και την απήχησή του στην ελληνική κοινωνία. Αν δε η κατάσταση στη χώρα ομαλοποιηθεί και μπει σε τροχιά ανάπτυξης θα διατηρήσει τον πρωταγωνιστικό του ρόλο για αρκετά χρόνια. Οι πολίτες αναγνωρίζουν στον κ. Τσίπρα το σθένος του έναντι των δανειστών, στάθηκε όρθιος, αγνόησε τα «σενάρια τρόμου» και ανέλαβε το ρίσκο της διεξαγωγής του δημοψηφίσματος και δικαιώθηκε. Του αναγνωρίζουν ακόμη ότι είναι ο πρώτος και ο μόνος έλληνας πρωθυπουργός που στάθηκε απέναντι στις παγκόσμιες δυνάμεις.
• Την ήττα της εγχώριας «ελίτ» όλων των κοινωνικών και επαγγελματικών τάξεων που στοιχήθηκαν απέναντι στην κυβέρνηση, αλλά -όπως αποδείχθηκε από το δημοψήφισμα- και την επιθυμία της μεγάλης πλειοψηφίας του ελληνικού λαού, ήτοι, κόμματα, πολιτικοί αρχηγοί, πρώην πρωθυπουργοί (από τον Κ. Σημίτη μέχρι τον Κ. Μητσοτάκη), η ηγεσία της Εκκλησίας, ολιγάρχες, ιδιοκτήτες Μέσων Ενημέρωσης, επιχειρηματίες, εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης (περιφερειάρχες, δήμαρχοι κ.ά.), πανεπιστημιακοί, συνδικαλιστικές οργανώσεις (ΓΣΕΕ), άνθρωποι του πνεύματος και των τεχνών κ.λπ. Όλοι αυτοί υπερασπίσθηκαν με επιμονή και σθένος το «ναι» και την υποταγή στους δανειστές, ορισμένοι μάλιστα εξ αυτών χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα, θεμιτά και αθέμιτα.
Από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος προκύπτει ξεκάθαρα, πρώτον, ότι με την τακτική τους ήθελαν να προστατεύσουν τα «κεκτημένα» τους και να εξυπηρετήσουν τα δικά τους συμφέροντα και, δεύτερον, ότι η επιρροή που ασκούν στους πολίτες είναι περιορισμένη έως μηδενική. Και αυτό διότι οι περισσότεροι εξ αυτών είναι απαξιωμένοι στη συνείδηση των πολιτών έχοντας στο παρελθόν ταυτιστεί με πολιτικές ή πρακτικές επιζήμιες, κατακριτέες, ενδεχομένως και καταστροφικές για τη χώρα και τον ελληνικό λαό. Έτσι, στις περισσότερες περιπτώσεις, είτε είχαν να κάνουν με πρόσωπα είτε με κλάδους, η δημόσια στήριξη του «ναι» όχι μόνο δεν βοήθησε, αντίθετα εξόργισε τους πολίτες και τους έστειλε μαζικά να στοιχηθούν πίσω από το «όχι». Με πιο χαρακτηριστική την περίπτωση των Μέσων Ενημέρωσης (κυρίως των τηλεοπτικών) που στη συντριπτική τους πλειοψηφία υποστήριξαν το «ναι» μονόπλευρα και κατά παράβαση κάθε είδους δεοντολογίας, δημοσιογραφικής όσο και πολιτικής.
Βαρύτατα εκτεθειμένες είναι σε σχέση με το δημοψήφισμα και οι εταιρείες δημοσκοπήσεων που μέχρι και την παραμονή παρουσίαζαν ως αμφίρροπη τη μάχη και απέφευγαν να κάνουν οποιαδήποτε πρόβλεψη για το τελικό αποτέλεσμα, επικαλούμενοι το γεγονός ότι, δεδομένου ότι ήταν το πρώτο δημοψήφισμα που αντιμετώπιζαν, δεν διέθεταν την πείρα και την εμπειρία προκειμένου να καταλήξουν σε ασφαλή συμπεράσματα. Πληροφορίες ωστόσο αναφέρουν ότι τα δείγματα που είχαν στα χέρια τους έδειχναν, από την Παρασκευή κιόλας, ένα καθαρό προβάδισμα (4-5 μονάδες) του «όχι». Προτίμησαν όμως να μην το δημοσιοποιήσουν, οχυρώθηκαν πίσω από την… ασάφεια των δειγμάτων που είχαν στα χέρια τους, εξυπηρετώντας με τον τρόπο αυτό την πλευρά που υποστήριζε το «ναι», που δεν ήθελε να διαρρεύσει κάτι τέτοιο, γνωρίζοντας ότι αυτό θα ενίσχυε περαιτέρω το ρεύμα υπέρ του «όχι». Δεν κατάφεραν ωστόσο να αλλάξουν την πορεία των πραγμάτων…