Ο διωγμός των χριστιανών στον 21ο αιώνα
Οι περισσότερες αναλύσεις που εξετάζουν τα αίτια μετανάστευσης προς την Ευρώπη περιορίζονται στις πολιτικές αναταράξεις και στις ένοπλες συγκρούσεις της περιοχής της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής, όπως και στη μεγάλη φτώχεια. Ένα πρόβλημα όμως που διαφεύγει της προσοχής μας και τείνει να λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις είναι ο ανηλεής διωγμός των χριστιανών. Οι ζωές πολλών χριστιανών στη Μέση Ανατολή και στην Αφρική κινδυνεύουν καθημερινά. Αρκετοί εξ αυτών αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις χώρες τους για να σωθούν και από τη ροή εκδιωγμένων χριστιανών συνάγονται πολλά στοιχεία για τις χώρες προέλευσης των χριστιανών μεταναστών που υποδεχόμαστε. Γιατί πέρα από τις πολυσυζητημένες «αλλαγές στον γεωπολιτικό χάρτη» φαίνεται να υπάρχουν αλλαγές και στον «θρησκευτικό χάρτη».
Ο διεθνής οργανισμός Open Doors δημοσιεύει κάθε χρόνο μια έκθεση, την World Watch List (WWL), στην οποία ερευνάται το επίπεδο διωγμού των χριστιανών σε όλο τον κόσμο. Ας σημειωθεί ότι ο συγκεκριμένος διεθνής οργανισμός θεωρείται συντηρητικός στον υπολογισμό των εκτιμήσεών του.
Σύμφωνα με την έκθεση που δημοσιεύτηκε στις αρχές του 2015, το 2014 σκοτώθηκαν λόγω της πίστης τους 4.344 χριστιανοί. Ενδεικτική για τη δραματική και άκρως ανησυχητική εξέλιξη του διωγμού είναι η σύγκριση με τα προηγούμενα έτη. Το 2013 σκοτώθηκαν 2.123, δηλαδή λιγότεροι από τους μισούς της επόμενης χρονιάς, ενώ το 2012 σκοτώθηκαν 1.201. Ο οργανισμός κάνει, δε, δυσοίωνες προβλέψεις, αφού υπολογίζει ότι οι θάνατοι χριστιανών το 2015 θα είναι ακόμη περισσότεροι.
Μεγάλο ενδιαφέρον έχουν και τα αίτια του διωγμού, όπως τα παρουσιάζει η Open Doors, με μία από τις αιτίες να είναι η λεγόμενη «δικτατορική παραφροσύνη», όπως την παρατηρούμε στη Βόρεια Κορέα, η οποία παραμένει για 13η χρονιά η χειρότερη χώρα για να ζήσει ένας χριστιανός. Η κύρια όμως αιτία του διωγμού των χριστιανών παγκοσμίως είναι ο ισλαμικός εξτρεμισμός, ο οποίος κυριαρχεί στις 40 από τις 50 πιο επικίνδυνες χώρες για χριστιανούς. Κάποιες από αυτές είναι η Σομαλία, το Ιράκ, η Συρία, το Αφγανιστάν, η Λιβύη και η Αίγυπτος.
Επίσης, αποτρόπαια στοιχεία παρουσιάστηκαν πρόσφατα στη Σύνοδο Επισκόπων Ιρλανδίας. Εκεί υπολογίστηκε ότι τα τελευταία χρόνια δολοφονούνται καθημερινά λόγω της πίστης τους 273 χριστιανοί. Επιπλέον σημειώνεται καθημερινά άγνωστος αριθμός βιασμών, ακρωτηριασμών και φυλακισμών σε στρατόπεδα υποχρεωτικής εργασίας.
Τα στοιχεία αυτά δίνουν ασφαλώς τροφή για ποικίλες παρατηρήσεις και ερμηνείες, όμως πρέπει να γίνουν και κάποιες διευκρινίσεις.
Αναρωτιέται κανείς πώς μπορεί να αντιμετωπισθεί το συγκεκριμένο φαινόμενο, που με δυσκολία μπορεί να κατανοήσει ο μοντέρνος δυτικός νους του 21ου αιώνα.
Τα στοιχεία θυμίζουν εν μέρει τις Σταυροφορίες του Μεσαίωνα. Ορισμένοι αναλυτές θεωρούν ότι το Ισλάμ περνάει τώρα τη φάση του δικού του Μεσαίωνα. Τα συγκεκριμένα μουσουλμανικά κράτη ορίζονται όλο και περισσότερο από το Ισλάμ, σε αντίθεση με πολλές χώρες της Δύσης που κάνουν ό,τι μπορούν για να χωρίσουν τη θρησκεία από το κράτος.
Σε χώρες όπως η Γαλλία, π.χ., στα σχολεία απαγορεύονται οποιαδήποτε θρησκευτικά σύμβολα και το μάθημα των θρησκευτικών καταργήθηκε. Ακόμη και στην Ελλάδα, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ τάσσεται υπέρ του διαχωρισμού κράτους και Εκκλησίας, παρόλο που η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι βαθιά ριζωμένη στην ιστορία, την κοινωνία και τη ζωή μας. Αυτή η τάση αναμφίβολα αποδυναμώνει τη «χριστιανική ιδέα» και νομοτελειακά απομακρύνει τους πολίτες της Δύσης από τον Χριστιανισμό.
Άλλοι πάλι κατηγορούν για την εμφάνιση και την εξάπλωση των εξτρεμιστικών οργανώσεων τις δυτικές δυνάμεις, και ειδικότερα τις ΗΠΑ, επειδή στήριξαν την ανατροπή των δικτατορικών καθεστώτων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Αίγυπτος, στην οποία επί προεδρίας του Χόσνι Μουμπάρακ οι χριστιανοί κόπτες δεν αντιμετώπιζαν σοβαρό πρόβλημα. Τα κρούσματα θρησκευτικής βίας αυξήθηκαν όμως ραγδαία όταν τη διακυβέρνηση της χώρας ανέλαβε ο Μοχάμεντ Μόρσι, πρόεδρος του κόμματος που ίδρυσε η Μουσουλμανική Αδελφότητα.
Ένα άλλο ζήτημα που προκαλεί εντύπωση είναι ότι στον κατάλογο των 50 χειρότερων κρατών για χριστιανούς προστέθηκε φέτος και η Τουρκία, που πήρε την 41η θέση. Η εξέλιξη αυτή είναι σίγουρα άκρως ανησυχητική για τη χριστιανική και την ελληνική μειονότητα της γειτονικής χώρας και θα πρέπει να προβληματίσει την ελληνική κυβέρνηση.
Εγείρονται λοιπόν ερωτήματα για το αν θα πρέπει να υπάρξουν αντιδράσεις -και αν ναι, υπό ποια μορφή- από τις χριστιανικές χώρες για την προστασία των χριστιανών της Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και της Ασίας. Πέρα από τις καταδίκες αυτών των πράξεων, τις οποίες εκφράζουν πολύ συχνά και οι προκαθήμενοι της Ορθόδοξης και της Καθολικής Εκκλησίας, θα πρέπει και η διεθνής κοινότητα να βρει τρόπο να προστατέψει το ανθρώπινο δικαίωμα της ελευθερίας της θρησκείας ακόμη και στα άναρχα ή απολυταρχικά κράτη. Θα πρέπει να συνεργαστούν οι κυβερνήσεις, οι Εκκλησίες, οι θρησκευτικοί προκαθήμενοι και οι διεθνείς οργανισμοί για να βρεθεί ο βέλτιστος τρόπος αντιμετώπισης του θρησκευτικού εξτρεμισμού και να προστατευθούν τα εκατομμύρια των χριστιανών που κινδυνεύει η ζωή τους.
Πρόκειται σίγουρα για ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα. Εμείς, ως Έλληνες, καταλαβαίνουμε καλύτερα πόσο σημαντική είναι η ελεύθερη άσκηση της θρησκείας, αφού στα 400 χρόνια της τουρκοκρατίας η θρησκεία και η Εκκλησία συνέβαλαν αποφασιστικά στη διατήρηση της γλώσσας μας, των εθίμων και της ταυτότητάς μας. Όλοι γνωρίζουμε ότι ο θρησκευτικός εξτρεμισμός, από όποια θρησκεία και αν προέρχεται, μόνο αρνητικές συνέπειες μπορεί να φέρει. Είναι όμως καθήκον μας, ως χριστιανοί και ως άνθρωποι, να επικεντρώσουμε τις προσπάθειές μας στην προστασία των υπό διωγμό συνανθρώπων μας.
Το ζήτημα μπορεί να αναδειχθεί περαιτέρω και με τη δράση των ελλήνων ευρωβουλευτών, οι οποίοι αξιοποιώντας τις διαδικασίες του Ευρωκοινοβουλίου και των θεσμών της ΕΕ -σε συνεργασία με το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών- οφείλουν να ανεβάσουν ψηλά στην ατζέντα της ΕΕ τους διωγμούς των χριστιανών και τα επακόλουθα της αδράνειας της Δύσης.