Η άλλη άποψη…

Η ελληνική γλώσσα κινδυνεύει

«Ας πούμε τα πράγματα με το όνομά τους. Η ελληνική γλώσσα κινδυνεύει; Η ελληνική γλώσσα κινδυνεύει όχι από τις επιμειξίες ή τα αγγλικά των αεροδρομίων, την “κοινή” της εποχής της παγκοσμιοποίησης, αλλά από την περιφρόνηση με την οποία την αντιμετωπίζουμε εμείς οι ίδιοι. Ένα παιδί που μεγαλώνει στην Ελλάδα του 2015 έχει κάθε λόγο να αντιπαθεί τα ελληνικά. Τα ελληνικά, έτσι όπως τα καταντήσαμε, έχουν γίνει η γλώσσα της καθημερινής ασχήμιας, του καβγά, της επιθετικότητας, της κατεστημένης μαγκιάς. Τα περιφρονεί όταν τα ακούει στην τηλεόραση, κι όταν γράφει στο Διαδίκτυο αισθάνεται πως ακόμη και οι χαρακτήρες τους είναι εμπόδιο για την επικοινωνία.

Στο σχολείο, τα ελληνικά είναι η γλώσσα της παπαγαλίας και της αποστήθισης.

Η ελληνική γλώσσα θα σωθεί εάν ξαναθυμηθούμε την καθαρεύουσα; Ελάτε τώρα. Δεν είμαι τόσο αφελής ώστε να υποστηρίζω ότι αν ο μέσος Έλληνας βουλευτής θα χρησιμοποιεί την τρίτη κλίση θα χάσει την πρωτογενή χοντροκοπιά της σκέψης του. Εκείνο που υποστηρίζω είναι ότι η απαξίωση της ελληνικής γλώσσας, ο πόλεμος εναντίον των ελληνικών, ξεκίνησε με την επιβολή της δημοτικής στην εκπαίδευση ως μοναδικής εκδοχής της γλώσσας μας, θριάμβευσε με την ιστορική αμνησία που επέβαλε το μονοτονικό και ολοκληρώνεται τώρα με την ουσιαστική κατάργηση της διδασκαλίας της νεοελληνικής λογοτεχνίας.

Η νεοελληνική λογοτεχνία είναι το αποθεματικό κεφάλαιο της ελληνικής γλώσσας, καλώς ή κακώς είναι αυτή που είναι, και αν θέλουμε να πείσουμε το νέο παιδί πως τα ελληνικά μπορούν να παραγάγουν σκέψη, και μάλιστα σύγχρονη, μόνον μέσω της αγάπης για τη λογοτεχνία μπορούμε να το επιτύχουμε. Ο αποκλεισμός του νέου από την καθαρεύουσα σημαίνει και τον αποκλεισμό του από το σημαντικότερο ίσως κληροδότημα αυτού του κεφαλαίου».

***

Διά χειρός…

…του συγγραφέα και μέλους της Ακαδημίας Αθηνών Θανάση Βαλτινού, από το άρθρο του στα «Νέα» με τίτλο «Αμερικανοί φονιάδες των λαών»:

Η γραβάτα το διακύβευμα…

«Έχουμε πόλεμο, ωρύεται στη Βουλή ο αρειμάνιος κύριος Βούτσης. Ο αποκαλούμενος από τους συντρόφους του και Πόρκυ. Πόρκυ, σε ελεύθερη μετάφραση: λιπαρός.

Πόλεμο με την Ευρώπη. Όχι πια Αμερικανοί φονιάδες των λαών. Έχουμε περάσει σε άλλη φάση τώρα. Καημένη Ευρώπη. Δημιούργημα της ποιητικής διάθεσης ενός φρέσκου έφηβου λαού, που ήσαν κάποτε οι Έλληνες.

Περιγράφω το ελληνιστικό μωσαϊκό που άστραψε στα μάτια μας προ πολλών χρόνων: ”Ο ταύρος-Δίας σε κείνη την ευφρόσυνη γαμήλια πτήση, με την Ευρώπη αισθησιακή και λίγο κρυφοκρέατη για τα τωρινά γούστα, να ταξιδεύει ανέμελη πάνω στη ράχη του”.

Σ’ αυτήν λοιπόν την Ευρώπη έχει κηρύξει τον πόλεμο ο κύριος Βούτσης. Δεν είναι μόνος του, βεβαίως. Υπάρχει ένας εσμός λαφαζάνηδων γύρω του. Η γλώσσα συχνά δηλώνει με καίριο τρόπο. Λαφαζάνης: τούρκικη ρίζα, μακρινή περσική καταγωγή: ο ανόητα φλύαρος. Λεξικό Γιοβάνη. Λαφαζάνης, Στρατούλης, Σκουρλέτης και συντροφία. Βαττολογούν ακατάπαυστα, ασιατικές ανέραστες φυσιογνωμίες, πληγώνοντας τον Έλληνα λόγο. Ναι, ακριβώς. Πρόκειται για θέμα αισθητικής. Κάποιοι πάντα δίνουν τον τόνο των μεγάλων συμβολισμών.

Σ’ αυτόν τον τόπο, του φωτός, του μέτρου, του υψηλού στοχασμού, σήμερα εν έτει 2015 σοβεί ένας ύπουλος πόλεμος που εκφράζεται με χαριεντισμούς και αστειάκια -προς το παρόν.

Το ζωτικό διακύβευμά του: γραβάτα ή τι;

Δύσκολο να προδικάσει κανείς το αποτέλεσμα, παρά το πρωθυπουργικό βάρος που ήδη έχει ευθέως εκφραστεί. Εννοώ το γεωμετρικά ευθύγραμμο άσπρο μαντίλι στο μικρό τσεπάκι αριστερά ψηλά».

***

Διά χειρός…

…του Σταύρου Λυγερού, από το ρεπορτάζ του στο «Πρώτο Θέμα» με τίτλο «Συμφωνία μόνο με άνευ όρων παράδοση»:

Το ψάρεμα του ξιφία…

«Πριν από ενάμιση μήνα έκανε κοινοτικός παράγοντας σχόλια για την τακτική των δανειστών έναντι της κυβέρνησης Τσίπρα. Είχε πει με νόημα: ”Θυμίζει το ψάρεμα του ξιφία: όταν δαγκώσει το αγκίστρι, αντιστέκεται με όλες τις δυνάμεις του. Δεν μπορούν να τον βγάλουν αμέσως έξω. Γι’ αυτό ακολουθούν μια τακτική καταπόνησης μέχρι το ψάρι να εξαντληθεί. Τότε και μόνο τότε το τραβάνε πάνω”.

Η επόμενη ερώτηση ήταν αναπόφευκτη: Πότε εκτιμά πως η “κυβέρνηση-ξιφίας” θα έχει εξαντληθεί; ”Το βλέπω για το φθινόπωρο. Μέχρι τον Ιούνιο, οι θεσμοί θα υποβάλλουν τον Τσίπρα σε συνεχές σκωτσέζικο ντους για να σπάσουν την αντίστασή του. Επιδιώκουν με διαρροές, απειλές και υποσχέσεις να καταστήσουν σιγά – σιγά μονόδρομο την πολιτικοψυχολογική προσαρμογή του στο πλαίσιο που μέχρι τώρα καταγγέλλει”.

Όταν ο ίδιος παράγοντας ρωτήθηκε για τις πολιτικές επιπτώσεις της επιδιωκόμενης προσαρμογής, η απάντησή του ήταν κυνική: ”Είναι πρόβλημα του Τσίπρα να αντιμετωπίσει την αριστερή αντιπολίτευση στο κόμμα του και τις όποιες κοινωνικές αντιδράσεις. Εάν καταφέρει να ρυμουλκήσει τον ΣΥΡΙΖΑ εκεί που ρυμουλκούν τον ίδιο, θα γίνει σταδιακά κανονικό κόμμα, θα πάψει να είναι μια επικίνδυνη πολιτική ανορθογραφία. Αλλιώς, ο Τσίπρας θα αναγκασθεί να συγκρουσθεί με την αριστερή πτέρυγα και να αλλάξει πολιτικούς συμμάχους. Υπάρχουν εφεδρείες γι’ αυτή την περίπτωση”.

Στο ερώτημα πώς τα αφεντικά της Ευρωζώνης προεξόφλησαν ότι ο Τσίπρας δεν θα επέλεγε τη ρήξη, απάντησε: ”Δεν το προεξόφλησαν. Γι’ αυτό και ακολούθησαν την τακτική της φθοράς κι όχι της μετωπικής σύγκρουσης. Απέφυγαν να τον στριμώξουν αμέσως. Πρώτον, επειδή φοβόντουσαν πως μπορούσε να προκηρύξει δημοψήφισμα και να θέσει την Ευρωζώνη αντιμέτωπη με δύσκολο δίλημμα. Δεύτερον, επειδή ήθελαν να τηρήσουν τα προσχήματα απέναντι σε μια νεοεκλεγμένη κυβέρνηση. Θα το κάνουν, όμως, το επόμενο διάστημα, επειδή διαπιστώνουν ότι με την πάροδο του χρόνου ο ίδιος ο Τσίπρας αυτοεγκλωβίζεται ολοένα περισσότερο. Η συμφωνία έχει καταστεί γι’ αυτόν μονόδρομος, γεγονός που κλείνει κάθε εναλλακτικό δρόμο και ακυρώνει τη δυνατότητά του να απειλήσει τα συμφέροντα της άλλης πλευράς, ώστε να αποσπάσει κάποια ανταλλάγματα”.

Ενάμιση μήνα αργότερα, οι κουβέντες αυτές αποκτούν ιδιαίτερο νόημα…».

***

Διά χειρός…

…του αιγύπτιου συγγραφέα Αλάα Αλ-Ασουάνι, από τη συνέντευξή του στο «Βήμα», στον Γρηγόρη Μπέκο:

Οι άνθρωποι εδώ δεν φοβούνται πια…

«Δεν μπορούμε να κατανοήσουμε την επανάσταση στην Αίγυπτο χωρίς να σκεφτούμε την ιδέα της σύγκρουσης των γενεών. Η νεολαία έκανε την επανάσταση. Οι γονείς και οι παππούδες αυτών των νέων είναι στην πλειονότητά τους, όχι όλοι, συμβιβασμένοι άνθρωποι. Συνήθισαν με τις δικτατορίες, τις αποδέχθηκαν, αφομοιώθηκαν από αυτές, σκέφτονται περισσότερο μια “μεταρρύθμιση” του παρελθόντος και όχι την οριστική ρήξη με αυτό. Δεν μπορούν να καταλάβουν το πνεύμα των παιδιών και των εγγονιών τους. Η νεολαία όμως δεν συμβιβάζεται και αγωνίζεται για μια πραγματική αλλαγή, μια αληθινή δημοκρατία στην Αίγυπτο, αγωνίζεται για ισότητα και δικαιοσύνη. Το μόνο που με κάνει να πιστεύω στο μέλλον είναι ότι το 60% του αιγυπτιακού πληθυσμού είναι κάτω από 30 ετών».

«Είμαι αισιόδοξος γιατί πιστεύω ότι μια επανάσταση δεν σηματοδοτεί μόνο μια πολιτική και κοινωνική αλλαγή, σηματοδοτεί κυρίως μια βαθιά και εσώτερη ανθρωπολογική ρήξη. Επανάσταση σημαίνει διεκδίκηση της αξιοπρέπειας, σημαίνει κυρίως ότι οι άνθρωποι εδώ δεν φοβούνται πια! Και αυτό, ξέρετε, είναι μη αναστρέψιμο. Όσοι βγήκαν στα οδοφράγματα δεν πρόκειται να ξανανιώσουν φόβο. Ασφαλώς μια τέτοια επανάσταση χρειάζεται χρόνο, και η δική μας βρίσκεται ακόμη στην αρχή».