Τον δρόμο για ανεξάρτητο Κουρδιστάν στρώνει ο αγώνας εναντίον των τζιχαντιστών

Όμως, το Κουρδικό έρχεται με ορμή στο προσκήνιο, όπως φάνηκε και από την επίσκεψη του κούρδου ηγέτη του Ιράκ στην Ουάσινγκτον, την περασμένη εβδομάδα, σε μια περίοδο που πολλές φωνές και στις ΗΠΑ αναγνωρίζουν το κουρδικό στοιχείο ως τον πιο αξιόπιστο σύμμαχο – ανάχωμα στην αποσταθεροποίηση στη Μέση Ανατολή.

Ο Μπαρζανί, που εμφανίζεται πολύ ενισχυμένος λόγω της σημαντικότατης συμβολής των Πεσμεργκά -των ενόπλων δυνάμεων της ημιαυτόνομης κουρδικής περιοχής στο Ιράκ στον αγώνα εναντίον του ISIS τόσο στο Ιράκ όσο και στη Συρία-, έγινε δεκτός από τον Πρόεδρο Ομπάμα αλλά και τον αντιπρόεδρο Μπάιντεν, οι οποίοι υποσχέθηκαν βοήθεια στους Κούρδους, επέμειναν όμως στην ανάγκη διατήρησης της ακεραιότητας και ενότητας του Ιράκ.

Οι Αμερικανοί, που βλέπουν ότι η αποχώρηση από το Ιράκ έχει δώσει και πάλι έδαφος σε τζιχαντιστές και ένοπλες ομάδες της Αλ Κάιντα, αγωνιούν μπροστά στο ενδεχόμενο οι Κούρδοι να αποφασίσουν να τραβήξουν τον δικό τους δρόμο, οδηγώντας σε πλήρη αποσταθεροποίηση το Ιράκ αλλά και ολόκληρη τη Μ. Ανατολή.

Ο Μ. Μπαρζανί στις ομιλίες του διαβεβαίωσε μεν ότι δεν είναι στα άμεσα σχέδιά του η απόσχιση από το Ιράκ, αλλά ήταν σαφής:

«Με σιγουριά, η ανεξαρτησία του Κουρδιστάν πλησιάζει», είπε ο κ. Μπαρζανί στο Atlantic Council, προσθέτοντας ότι «πρόκειται για μια διαδικασία σε εξέλιξη, που δεν σταματά, ούτε μπορεί να πάει πίσω…».

Ο πανούργος κούρδος ηγέτης, σε μια κίνηση καθησυχαστική προς τους Αμερικανούς, ανακοίνωσε ότι το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία, το οποίο έχει αποφασισθεί από τους Κούρδους του Ιράκ, θα αναβληθεί μέχρις ότου «ολοκληρωθεί ο πόλεμος εναντίον του ISIS», μια δήλωση η οποία προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις στην κουρδική διασπορά.

Ο Μπαρζανί, όμως, έχει κάθε λόγο να αποφύγει τη σύγκρουση αυτή τη στιγμή με τους Αμερικανούς, καθώς έχει αναδειχθεί στον πιο αξιόπιστο σύμμαχο της Δύσης, ενώ κτίζει καθημερινά ντε φάκτο την ανεξαρτησία του Κουρδιστάν. Επισκέψεις ξένων ηγετών, όπως του γάλλου Προέδρου και του καναδού πρωθυπουργού, ενισχύουν το διεθνές προφίλ του ίδιου του Μπαρζανί και ενισχύουν όλο και περισσότερο την ιδέα ενός ανεξάρτητου Κουρδιστάν.

Ο Μπαρζανί, στην ίδια ομιλία στην Ουάσινγκτον, έθιξε ένα ακόμη λεπτό ζήτημα: Η κεντρική κυβέρνηση δεν έχει καταβάλει ακόμη το ποσοστό του 17% του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού, όπως προβλέπεται από τη συμφωνία που υπάρχει με το KRG, σε αντάλλαγμα για την εξαγωγή 550 χιλιάδων βαρελιών πετρελαίου την ημέρα από τις κουρδικές περιοχές.

Πολύ σημαντική στιγμή ήταν όταν ο ίδιος ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Άλιστερ Μπάσκεϊ ανακοίνωσε την απόφαση των ΗΠΑ να διασφαλίσουν τον εξοπλισμό των Κούρδων του Ιράκ ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στον αγώνα εναντίον του ISIS. Παρ’ όλα αυτά, ο κ. Μπάσκεϊ επανέλαβε τη θέση των Αμερικανών.

Δύο ρεπουμπλικάνοι υποψήφιοι για το προεδρικό χρίσμα, ο Ραντ Πολ και ο Μάρκο Ρούμπιο, τάχθηκαν υπέρ ψηφίσματος στη Γερουσία που προβλέπει τον εξοπλισμό των Κούρδων παρακάμπτοντας τη Βαγδάτη, ενώ ο Ραντ Πολ ανοικτά έχει ταχθεί υπέρ της ανεξαρτησίας του Κουρδιστάν.

Πριν από δύο εβδομάδες, μάλιστα, η αρμόδια επιτροπή του Κογκρέσου ενέκρινε ποσό 180 εκατ. δολαρίων για την ενίσχυση των Πεσμεργκά.

Βεβαίως τα πράγματα δεν είναι όλα ιδανικά: Με μια οντότητα που στηρίζεται οικονομικά στο πετρέλαιο, με την πολιτική διακυβέρνηση να εξαρτάται από φυλές, ομάδες και παράγοντες συχνά βουτηγμένους στη διαφθορά και ενώ η ασφάλειά της απειλείται από το ISIS, τα επόμενα βήματα δεν πρόκειται να είναι εύκολα.

Όμως οι εξελίξεις αυτές δεν αφήνουν αδιάφορη τη γειτονική Τουρκία. Η Άγκυρα έχει καταβάλει προσπάθειες για να κρατήσει καλές σχέσεις με τον Μπαρζανί, θεωρώντας ότι θα αποτελέσει ένα σοβαρό αντίβαρο στο PKK. Όμως ο αγώνας εναντίον του ISIS ενίσχυσε και το PKK, το οποίο μετατράπηκε σε συνομιλητή «ξένων στρατιωτικών συνδέσμων» προκειμένου να συντονισθεί ο αγώνας εναντίον των τζιχαντιστών.

Ο Μπαρζανί, σε κατ’ ιδίαν συναντήσεις που είχε με τους Κούρδους της Τουρκίας, είχε ζητήσει τη συμμετοχή τους στην προσπάθεια ειρήνευσης που καταβλήθηκε από την τουρκική κυβέρνηση και τον Ερντογάν, αλλά η προεκλογική στροφή του ΑΚΡ στο πιο συντηρητικό και εθνικιστικό τμήμα των ψηφοφόρων έχει βάλει ουσιαστικά στον πάγο τη διαδικασία ειρήνευσης, με το PKK να δηλώνει ότι δεν πρόκειται να πραγματοποιήσει το συνέδριο (το οποίο είχε εξαγγείλει από τη φυλακή ο Οτσαλάν) για τον αφοπλισμό και τη διακοπή του ένοπλου αγώνα.

Σε αυτό το περιβάλλον, αναδεικνύονται σε σημείο καμπής για το Κουρδικό οι εκλογές της 7ης Ιουνίου στην Τουρκία. Όπως όλα δείχνουν, το κουρδικό κόμμα HDP -πολιτικός βραχίονας του PKK- προσελκύει ψήφους και εκτός των Κούρδων και έτσι πλησιάζει το όριο του 10% που θα του επιτρέψει την ισχυρή εκπροσώπησή του στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση. Αυτό μετατρέπει τους Κούρδους σε ισχυρή πολιτική δύναμη στο εσωτερικό της Τουρκίας και τους καθιστά έτσι πιο αποτελεσματικούς συνομιλητές του Ερντογάν αλλά και του Μπαρζανί, ο οποίος, παρά το πετρέλαιο, δεν θα μπορεί για πολύ να «θυσιάζει» τα αιτήματα αυτοδιάθεσης των Κούρδων της Τουρκίας προκειμένου να εξασφαλίζει τη στήριξη του Ερντογάν στην αντιπαράθεσή του με την κεντρική κυβέρνηση της Βαγδάτης.

Κωνσταντίνος Τσάκαλος