Ψηφίσαμε την ελπίδα και όχι την υποτέλεια…

// Το αριστούργημα του Γερμανού Μπέρτολτ Μπρεχτ «Ο κύκλος με την Κιμωλία» γράφτηκε την εποχή που ο κόσμος έβγαινε από τα ερείπια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και προσπαθούσε να χτίσει ξανά τη ζωή του. Το αντιπολεμικό πνεύμα είναι κυρίαρχο και ο συγγραφέας βάζει τους θεατές στον πειρασμό… της καλοσύνης. Πόσο επίκαιρο είναι σήμερα;

Σαν να γράφτηκε για τον οικονομικό πόλεμο που ζούμε σήμερα. Ο Μπρεχτ μιλά ξεκάθαρα για την κτήση και τη χρήση. Αυτός που είναι ο ιδιοκτήτης της γης, αυτός θα πρέπει να την καλλιεργεί με φροντίδα και οφείλει να την αξιοποιεί για το καλό το δικό του και των παιδιών του. Στην προκειμένη περίπτωση έχουμε ξεχάσει σήμερα ότι η Ελλάδα είναι αυτάρκης, ανήκει στους Έλληνες και εμείς έχουμε το δικαίωμα και την υποχρέωση να συνεχίζουμε να την κατέχουμε. Η Ελλάδα είναι στα χέρια μας.

// Δεν φοβάστε τη χρεοκοπία, την επιστροφή στη δραχμή;

Θα ήθελα όλες οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επέστρεφαν στα εθνικά τους νομίσματα. Γιατί, απλούστατα, δεν υπάρχει κοινή οικονομική πολιτική. Η Ελλάδα στη δραχμή, η Γερμανία στο μάρκο, η Ιταλία στη λιρέτα. Το πείραμα του ευρώ δεν απέδωσε. Με το εθνικό μας νόμισμα μπορεί να έρθει και η ανάπτυξη, ίσως και μέσω της υποτίμησης. Πάντως το να επιστρέψουμε εμείς στη δραχμή και οι άλλοι να παραμείνουν στο ευρώ θα είναι πολύ δύσκολο, εκ των πραγμάτων. Γιατί γύρω μας, και λόγω της γεωπολιτικής μας θέσης, υπάρχουν πολλοί λύκοι που καραδοκούν. Αλλά και για την ΕΕ θα ήταν πολύ ριψοκίνδυνη η ελληνική έξοδος από το ευρώ. Δεν ξέρω αν θα μπορούσε το ευρώ, έτσι που έχουν γίνει τα πράγματα σήμερα, να έχει μέλλον.

// Πώς βλέπετε τους Ευρωπαίους;

Χωρίς αίσθηση δικαίου. Προκλητικούς. Γιατί κάνουν αυτά που δεν θα ήθελαν να τους κάνουν; Και ειδικά οι Γερμανοί, οι οποίοι προκάλεσαν δύο Παγκόσμιους πολέμους, βοηθήθηκαν πολύ από τη διεθνή κοινότητα για να ορθοποδήσουν. Σήμερα φαντάζουν ανελέητοι για ένα λογιστικό χρέος. Ποια χώρα δεν χρωστάει; Υπάρχει και κάτι που λέγεται θεσμικό δίκαιο, νόμοι, καλό.

// Ποια πρέπει να είναι η αντίδραση των Ελλήνων;

Μεγαλύτερο μήνυμα από την ψήφο μας; Δείξαμε ξεκάθαρα την εκλογική μας προτίμηση. Ψηφίσαμε την ελπίδα και όχι την υποτέλεια. Δυστυχώς για εμάς, βρισκόμαστε όχι στην αρχή ενός πολέμου, αλλά στη μέση. Και έχουμε ακόμη δρόμο για το τέλος του. Οι καιροσκόποι του κεφαλαίου οδηγούν τους ηγέτες της Ευρώπης. Θέλουν σκλάβους ενώ δεν θέλουν με τίποτα το κοινωνικό κράτος. Η Γερμανία λειτουργεί στην Ευρώπη ως αυτοκρατορία. Και πολιτικά και οικονομικά ζούμε έναν Μεσαίωνα. Γυρίσαμε δυστυχώς στη φεουδαρχία. Ίσως να είναι αυτός ο κύκλος της οικονομίας, του χρήματος. Ζούμε τον νεο-φεουδαρχισμό.

// Και οι δικοί μας κοτζαμπάσηδες;

Μακάρι να άνηκε ο Σαμαράς στους γαιοκτήμονες και στους κοτζαμπάσηδες. Οι πολιτικές ηγεσίες του Μνημονίου ανήκαν στους εντολοδόχους των αποικιοκρατών. Είχαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις την τοπική εξουσία;

// Πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο κυριαρχούσε ο εθνικοσοσιαλισμός. Σήμερα στην Ελλάδα υψηλά ποσοστά κατέχει και η Χρυσή Αυγή…

Σας φαίνεται παράξενο; Η ανεργία, η φτώχεια τι φέρνουν; Ρατσισμό. Αλλά πάντα στην Ελλάδα υπήρχε μια ζωντανή άκρα Δεξιά. Αυτά τα χρόνια της εξαθλίωσης του Έλληνα ο θυμός έγινε μεγαλύτερος. Οι πολίτες μουντζώνουν τους πολιτικούς, γιαουρτώνουν τη σοβαροφάνειά τους, τους φταίνε οι μετανάστες – αφού δεν υπάρχει πολιτική για αυτούς τους δύσμοιρους ανθρώπους. Υπάρχει μια βαθιά ηθική κρίση που έγινε και ανθρωπιστική.

// Ποιος είναι ο ρόλος της τέχνης;

Η τέχνη είναι παυσίλυπος. Αν «Ο Κύκλος με την κιμωλία» ανέβαινε το 2004, τη χρονιά που οι Έλληνες νόμιζαν ότι ήταν θεοί, δεν θα άγγιζε κανέναν αυτή η παράσταση. Σήμερα όμως ο θεατής ψάχνει αξίες για να κρατηθεί στη ζωή. Η καλοσύνη είναι μία από αυτές τις αξίες. Οι ηθοποιοί είναι φορείς αξιών. Οι Έλληνες, ό,τι και να γίνει, πρέπει να παραμείνουμε ενωμένοι. Συμπολίτες. Δεν μπορεί ένα κράτος να μην παρέχει ευημερία για όλους τους πολίτες, αλλά μόνο για τους λίγους.

// Ποια είναι η βασική σας φιλοσοφία;

Αγαπώ τη ζωή. Και η ζωή δεν είναι λιτότητα και αριθμοί, είναι χαρά. Για αυτούς που θα ‘ρθουν να μου υφαρπάξουν τη ζωή, δεν θα φοβηθώ τον θάνατο. Θα πολεμήσω για τη ζωή. Ας μπούμε όλοι οι Έλληνες στη διαδικασία να σκεφτόμαστε αισιόδοξα. Δεν θα δεχθούμε την πνιγμονή της Ελλάδας. Το τελευταίο πράγμα που ξεπήδησε από το κουτί της Πανδώρας ήταν η ελπίδα. Τα νομίσματα είναι εργαλεία, δεν είναι το νόημα της ζωής. Αυτή η Ευρώπη που συντηρείται σήμερα είναι η Ευρώπη των συμφερόντων και των δέκα ταχυτήτων.

// Ο Μπρεχτ, με ένα αλληγορικό παραμύθι, μας βάζει σε ένα μεγάλο δίλημμα; Τελικά ποια είναι μάνα; Αυτή που γεννά ή αυτή που φροντίζει;

Θα σας απαντήσω με την πλοκή. Η Γρούσα, μια υπηρέτρια σε ένα αρχοντικό, παίρνει κοντά της τον γιο του άρχοντα, όταν αυτός δολοφονείται από επαναστάτες και η μητέρα του τον εγκαταλείπει κυνηγημένη. Η υπηρέτρια μεγαλώνει με θυσίες το παιδί, μέχρι που η βιολογική μητέρα επιστρέφει όταν ηρεμούν τα πράγματα και διεκδικεί δικαστικά το παιδί κατηγορώντας τη Γρούσα ότι της το έκλεψε.

Ο δικαστής καλείται να αποφασίσει για την τύχη του παιδιού, επιλέγοντας μια σολομώντεια λύση: Τοποθετεί το παιδί μέσα σ’ έναν κύκλο και ζητά από τις δύο γυναίκες να το τραβήξουν από τα χέρια του με δύναμη η καθεμιά προς το μέρος της. Όποια καταφέρει να το βγάλει από τον κύκλο θα το κρατήσει δικό της. Η βιολογική μητέρα το τραβά με δύναμη, η Γρούσα, που δεν θέλει να το πονέσει, το αφήνει. Η αληθινή αγάπη είναι οδηγός για τον δικαστή και η Γρούσα δικαιώνεται.

// Δηλαδή;

Δηλαδή, μητέρα είναι εκείνη που το αξίζει! Αυτός που κατέχει είναι αυτός που αγαπά!