«Εγίναμεν η χλεύη των ηττημένων…»
Έτσι, προχθές, στο γνωστό… παλαιολιθικό καφενείο «Το Παυσίλυπο», όπου συχνάζουν τα γερόντια της γειτονιάς, και με ένα τίλιο ή έναν καφέ «βραστόν και όχι», που στη γλώσσα του «ταμπή» σημαίνει ένα σκέτο καφετί νεροζούμι, χωρίς ζάχαρη ένεκεν… σακχάρου, ανταλλάσσουν πολιτικές εκτιμήσεις προσφέροντας στην κοινωνία τη σοφία της πείρας τους. Προχθές, λοιπόν, σχολιάζοντας την επικαιρότητα, ο γηραιότερος εξ αυτών, ο κύριος Γιακουμής, συνταξιούχος δικαστικός επιμελητής, έχοντας το προνόμιο, λόγω ηλικίας, να έχει «ζήσει» όλες τις εκλογές που έγιναν μετά την απελευθέρωση της Ελλάδος από τη γερμανική Κατοχή, ξερόβηξε δις θορυβωδώς, όπερ εσήμαινε «σκασμός, τώρα θα μιλήσω εγώ!», επιβάλλοντας σχετική ησυχία. Παράτησε κι ο καφετζής άπλυτα τα φλιτζάνια κι ήρθε και έκατσε κοντά τους διότι του άρεσε «να ακούει και να μαθαίνει», πράγμα που κολάκευε τον κ. Γιακουμή επειδή στο βαθυστόχαστο ακροατήριό του προσήλθε άτομο φιλομαθές και μάλιστα τελείως αυθορμήτως, χωρίς ουδείς να το… εξαναγκάσει:
«Κύριοι», άρχισε ο ρήτωρ, «όπως όλοι γνωρίζετε, οι εκλογές στην Ελλάδα δεν διενεργούνται ανά τετραετία, όπως επιτάσσει το Σύνταγμα, αλλά προκηρύσσονται εκτάκτως με την πρόφαση μυρίων άσχετων λόγων. Στην πραγματικότητα, η γενεσιουργός αιτία του πρόωρου στησίματος της κάλπης είναι για να ʽʽαποκατασταθούν οι βλάβες” που προκάλεσαν οι προηγούμενες… εκλογές. Είναι, δηλαδή, περίπου όπως στο κεφάλαιο ʽʽΓένεσις” της Παλαιάς Διαθήκης όπου ʽʽΑβραάμ εγέννησε Ισαάκ, Ισαάκ, δε, εγέννησεν Ιακώβ…” Ως τυχαίο παράδειγμα έχουμε τις εκλογές του ’64 που τις προκάλεσε η μη απόκτηση αυτοδυναμίας στις εκλογές του ’63 από το πλειοψηφίσαν Κόμμα, οι οποίες με τη σειρά τους προέκυψαν λόγω του ʽʽανένδοτου αγώνα” εναντίον της ʽʽβίας και νοθείας” των εκλογών του ’61, που διεπράχθησαν προς αποτροπή καταλήψεως της εξουσίας από την ΕΔΑ που σήκωσε κεφάλι στις… εκλογές του 1958, αναδειχθείσα σε αξιωματική αντιπολίτευσις. Πολλοί θυμούνται τον Φωκίωνα Δημητριάδη να σκιτσάρει στα ʽʽΝέα” τον Πασαλίδη (πρόεδρο τότε της ΕΔΑ) φέροντα την ʽʽμεγάλη στολή” του στρατάρχη του Τσάρου…».
Ξερόβηξε άπαξ για να πάρει ανάσα και συνέχισε: «Δεν μου αρέσει να περιαυτολογώ, αλλά από τον Μάρτιο του ’46, τις πρώτες επεισοδιακές εκείνες εκλογές μετά τη δικτατορία Μεταξά και τη γερμανική Κατοχή, έως την 21η Απριλίου του ’67, την 18ετή δηλαδή περίοδο ανάμεσα στις δύο… δικτατορίες, είχα την ευτυχία να χρησιμοποιήσω το εκλογικό μου βιβλιάριο εννέα φορές για την ανάδειξη νέας Βουλής, που όπως και ένας ηλίθιος καταλαβαίνει», εδώ έριξε ματιά στον καφετζή, «στήνονταν κάλπες κάθε δύο χρόνια, χωρίς να υπολογίζω και τις ʽʽεκλογές τοπικής αυτοδιοικήσεως”, που μαζί με τα δημοψηφίσματα σε οδηγούσαν κάθε λίγο και λιγάκι πίσω από τον μπερντέ του εκλογικού σου τμήματος…».
Γεμάτος ικανοποίηση για τη διάλεξη που τους έκανε, ήπιε δύο γουλιές νερό γιατί ξεράθηκε ο λάρυγγάς του και ακολούθησε δικαιολογημένη σιωπή. Κρίνοντας πως το μάθημα τέλειωσε, σηκώθηκε ο καφετζής να πάει στη λάντσα του. Έδραξε όμως την ευκαιρία ο Παυλάκης, ο πρώην λογιστής, καθάρισε με ένα κιχ-κιχ τον λαιμό του και πήρε τη σκυτάλη της λογοδιάρροιας:
«Μια και συνέχεια πολιτικολογούμε και που κατά την προπατορική μας συνήθεια ψηφίζουμε και μετά μουρμουράμε μετανιωμένοι και μια και η κουβέντα το έφερε για τις εκλογές του ’63 – ’64, πρέπει να ομολογήσουμε πως εκείνες οι τελευταίες, πριν από τους συνταγματάρχες, εκλογές έχουν απόλυτη ομοιότητα με τις πρόσφατα διεξαχθείσες». Ο καφετζής ξανακάθισε και ο Παυλάκης συνέχισε: «Θα σας θυμίσω τα ʽʽτότε”. Τα ʽʽτωρινά” βρείτε τα και ταιριάξτε τα μόνοι σας. Η κυβέρνηση της ΕΡΕ, τότε, επαίρετο πως επέτυχε την ανασυγκρότηση της χώρας και πως ανέβασε το βιοτικό επίπεδο του λαού. Η Ένωση Κέντρου, που ήταν αντιπολίτευση, αμφισβητούσε τις οικονομικές επιτυχίες της κυβέρνησης με σύνθημά της: ʽʽΟι αριθμοί ευημερούν και οι άνθρωποι υποφέρουν”. Έτσι, μόλις εξελέγη πρώτο κόμμα, αλλά χωρίς αυτοδυναμία, άρχισε τις παροχές. Τότε καθιερώθηκε η ʽʽδωρεάν παιδεία” και θεσπίστηκε ο 14ος μισθός με το όνομα ʽʽεπίδομα αδείας”. Η ΕΡΕ αντέδρασε με το σλόγκαν: ʽʽΑυτή η δραχμή είναι δική σου, μην αφήσεις τον Παπανδρέου να την σπαταλήσει”.
Ολόκληρη η προεκλογική εκστρατεία αμφοτέρων είχε παντιέρα την εθνική οικονομία, στοχεύοντας στην τσέπη του λαουτζίκου». Κέρδισε τις εκλογές το Κέντρο, πανηγύριζαν για τη «δημοκρατία που νίκησε», αλλά, πριν αλέκτωρ φωνήσαι, δύο από τα επίλεκτα αριστερίζοντα πρωτοπαλίκαρά του στασίασαν κατά την ψηφοφορία για την ανάδειξη προέδρου της Βουλής, υποδείξαντα τον… εαυτό τους. Ήταν τότε που ο Γέρος, ώρα 3 μετά τα μεσάνυχτα, κάλεσε τους δημοσιογράφους στο Καστρί και δήλωσε: «Εγίναμεν η χλεύη των ηττημένων». Οι αιώνες αντιγράφουν αλλήλους…