Όσα πρέπει να ξέρετε για την εποχική γρίπη και το κοινό κρυολόγημα

Η γρίπη μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, ιδιαίτερα σε άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου. Επειδή το κύμα εποχικής γρίπης αναμένεται να έχει διάρκεια περίπου 3 μήνες, καλό θα είναι να γνωρίζετε πως μπορείτε να προφυλαχθείτε και να την αντιμετωπίσετε:

Τι είναι ο ιός της γρίπης

Ο ιός της γρίπης είναι ένας μεταδοτικός ιός που προσβάλλει το ανώτερο και κατώτερο αναπνευστικό: τη ρινική κοιλότητα, τον λαιμό, τους πνεύμονες και το μέσο αυτί. Ο ιός μπορεί επίσης να βρεθεί και σε άλλα μέρη του σώματος. Χαρακτηρίζεται από εκρηκτικές εξάρσεις στις διάφορες γεωγραφικές περιοχές, οι οποίες διαρκούν 6-8 εβδομάδες.

Ποιος κινδυνεύει περισσότερο να προσβληθεί από τη γρίπη

Σύμφωνα με το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. οι ομάδες αυξημένου κινδύνου για σοβαρή νόσο και επιπλοκές από γρίπη είναι:

• Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω.

• Παιδιά και ενήλικες που παρουσιάζουν έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:

* Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα.

* Άσθμα ή άλλες χρόνιες πνευμονοπάθειες

* Χρόνια νεφροπάθεια.

* Καρδιακή νόσο με σοβαρές αιμοδυναμικές διαταραχές.

* Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη εξαιτίας νοσήματος ή θεραπείας).

* Μεταμόσχευση οργάνων

* Δρεπανοκυτταρική νόσο (και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες).

* Νευρομυϊκά νοσήματα

• Έγκυες γυναίκες ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης.

• Άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία, με δείκτη μάζας σώματος >40kgm/m2

• Παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη μακροχρόνια (π.χ. νόσος Kawasaki, ρευματοειδής αρθρίτιδα κ.ά.) για τον πιθανό κίνδυνο εμφάνισης συνδρόμου Reye ύστερα από γρίπη.

• Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με βρέφη<6 μηνών ή φροντίζουν άτομα με υποκείμενο νόσημα, τα οποία διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών από τη γρίπη. • Οι κλειστοί πληθυσμοί (προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές γυμνασίων, λυκείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων ή σχολών,τρόφιμοι και προσωπικό ιδρυμάτων κ.ά.). • Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικόπροσωπικό και λοιποί εργαζόμενοι με κλινικό έργο).

Πώς εξαπλώνεται η γρίπη σε έναν πληθυσμό

• Η γρίπη μεταδίδεται κυρίως από άτομο σε άτομο μέσω υγρών σταγονιδίων ή μικρών σωματιδίων που εκπέμπονται κατά το βήχα ή το φτέρνισμα. Τα σωματίδια του ιού που εισπνέονται από τη μύτη ή το στόμα, εναποτίθενται κατά μήκος του αναπνευστικού, δηλ. στις ρινικές διόδους, το μέσο αυτί, τον λαιμό και τους πνεύμονες.

• Η περίοδος επώασης κυμαίνεται από 18 έως 72 ώρες, στη διάρκεια των οποίων το μολυσμένο άτομο είναι ήδη σε θέση να μεταδώσει τον ιό σε άλλους ανθρώπους. Ο ιός μπορεί να παραμείνει στο μολυσμένο άτομο για άλλες τέσσερις έως έξι ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων.

Ποιες είναι οι επιπλοκές που σχετίζονται με τη γρίπη

Η μόλυνση από τον ιό της γρίπης εμπεριέχει υψηλό κίνδυνο επιπλοκών, όπως μέση ωτίτιδα, παραρρινοκολπίτιδα και πνευμονία. Επίσης μπορεί να αναπτυχθεί μυοκαρδίτιδα (φλεγμονή του καρδιακού μυός) και εγκεφαλίτιδα.

Η πιο συνηθισμένη θανατηφόρος επιπλοκή είναι η πνευμονία, η οποία μπορεί να αναπτυχθεί σε όλες τις ομάδες ασθενών. Η θνητότητα από όλα τα αίτια πνευμονίας είναι 7% έως 42%.

Πώς επηρεάζει η γρίπη την αποδοτικότητα στην εργασία

Η γρίπη είναι βασικός συντελεστής στην απουσία από την εργασία. Έχει υπολογιστεί ότι η γρίπη ευθύνεται για το ένα δέκατο όλων των απουσιών από την εργασία λόγω ασθένειας, το οποίο ισοδυναμεί περίπου με τον αριθμό απουσιών που αποδίδονται σε μυοσκελετικές διαταραχές, ενώ είναι διπλάσιο από τον αριθμό που οφείλεται σε ψυχιατρικές νόσους. Οι χρόνοι αντίδρασης και η παραγωγικότητα μπορούν να μειωθούν σημαντικά από τη λοίμωξη με γρίπη. Ο χρόνος αντίδρασης των ατόμων με γρίπη μειώνεται κατά 55% σε σύγκριση με τα άτομα χωρίς τη λοίμωξη.

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ γρίπης και κρυολογήματος;

Κάποια στιγμή μπορεί να έχετε ακούσει κάποιο άτομο να αναφέρεται στα συμπτώματα ενός σοβαρού κρυολογήματος ως «γρίπη», ένας όρος που τις περισσότερες φορές χρησιμοποιείται λάθος. Όταν έχετε γρίπη, θα γνωρίζετε πολύ καλά το γεγονός αυτό. Η γρίπη σας ισοπεδώνει. Υπάρχουν οι εξής σαφείς διαφορές μεταξύ γρίπης και κρυολογήματος:

Η γρίπη

• Ξαφνική έναρξη των συμπτωμάτων που επιδεινώνονται εντός ωρών. Οι ασθενείς συχνά θυμούνται τον ακριβή χρόνο που ξεκίνησε η νόσος.

• Δυνατός πονόλαιμος «σαν ένα λιοντάρι που γρατζουνάει τις αμυγδαλές σας».

• Υψηλή θερμοκρασία έως 41°C, αφού το σώμα προσπαθεί να αναπτύξει θερμότητα και να εξοντώσει τον ιό.

• Πάντοτε σχετίζεται με σοβαρή κεφαλαλγία.

• Προκαλεί ξαφνικά πόνο σε όλο το σώμα, ιδιαίτερα στις αρθρώσεις. Κόπωση και αδυναμία.

• Ο βήχας είναι συνηθισμένος, όχι όμως και το φτάρνισμα.

• Διαρκεί 1-2 εβδομάδες. Προβλήματα στο θώρακα συνήθη.

• Προκαλεί σοβαρές επιπλοκές π.χ. πνευμονία, παραρρινοκολπίτιδα, βρογχίτιδα και μέση ωτίτιδα σε παιδιά.

Το κοινό κρυολόγημα

* Σταδιακή έναρξη των συμπτωμάτων.

* Γδάρσιμο στον λαιμό, λιγότερο σοβαρό.

* Συνήθως μικρή αύξηση της θερμοκρασίας.

* Ελαφρύς πονοκέφαλος σε μερικές περιπτώσεις.

* Ήπιος πόνος, που συνήθως περιορίζεται στα κάτω άκρα.

* Το φτάρνισμα και η ρινική συμφόρηση είναι συνήθη, γιατί ο ιός του κρυολογήματος επικεντρώνεται στη μύτη.

* Ταχεία ανάρρωση.

* Ήπιες επιπλοκές.

Τι πρέπει να κάνετε για να προστατευτείτε

Για την προστασία των πολιτών το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. συστήνει αναλυτικά τα εξής μέτρα:

1. Εμβολιασμό για την εποχική γρίπη στις ομάδες αυξημένου κινδύνου του πληθυσμού καθ’ όλη την διάρκεια του φετινού κύματος γρίπης.

2. Τήρηση των μέτρων υγιεινής των χεριών και αναπνευστικής υγιεινής (π.χ. κάλυψη του βήχα και του φτερνίσματος). Επισημαίνεται η ανάγκη οικειοθελούς απομόνωσης (π.χ. από το σχολείο και την εργασία) για τα άτομα που έχουν συμπτώματα γρίπης για την αποφυγή μετάδοσης του ιού.

3. Έγκαιρη χρήση των αντι-ϊικών φαρμάκων κατά της γρίπης με τις πρώτες εκδηλώσεις (μέσα σε 48 ώρες) κατά την κρίση των θεραπόντων ιατρών, ακόμη και χωρίς την εργαστηριακή επιβεβαίωση της γρίπης. Υπενθυμίζεται ότι η σωστή χρήση των αντιϊικών στις κλινικές ομάδες αυξημένου κινδύνου του πληθυσμού και σε άτομα με σοβαρή νόσο προστατεύει από τις επιπλοκές. Τα αντιϊικά φάρμακα κατά της γρίπης μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για την πρόληψη της εμφάνισης συμπτωμάτων γρίπης, κατά τη κρίση του θεράποντα ιατρού και σύμφωνα με τις οδηγίες του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. Υπενθυμίζεται ότι τα αντιϊικά φάρμακα χορηγούνται με απλή ιατρική συνταγή.

4. Αναζήτηση ιατρικής συμβουλής σε περίπτωση παρατεταμένων ή σοβαρών συμπτωμάτων γρίπης ακόμη και σε άτομα που δεν ανήκουν σε ομάδα αυξημένου κινδύνου για σοβαρή γρίπη και επιπλοκές.