Τι συμβαίνει με τη διατροφή των παιδιών μας;
Η έρευνα, που υλοποιήθηκε από το Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας-Διατροφής του Χαροκοπείου Πανεπιστήμιου υπό την εποπτεία του καθηγητή Λάμπρου Συντώση, είχε ως στόχο να εξετάσει τις συνέπειες των τελευταίων ετών στις διατροφικές συνήθειες των παιδιών. Τα συμπεράσματα αφορούν στα ποσοστά παχυσαρκίας των Ελλήνων μαθητών, τη συσχέτιση κοινωνικο-οικονομικών παραγόντων με την παχυσαρκία, αλλά και τυχόν αλλαγές στις διατροφικές τους συνήθειες για το διάστημα 2009-2013.
Η έρευνα αυτή είναι μία ακόμη πρωτοβουλία της εταιρείας Nestle που εντάσσεται στο παγκόσμιο πρόγραμμα «Παιδιά Όλο Υγεία», που
υλοποιείται σε 68 χώρες. Στην Ελλάδα, η πρωτοβουλία ξεκίνησε το 2009 και μέχρι σήμερα έχει αγγίξει πάνω από 100.000 μαθητές σε όλη την Ελλάδα. Για το σχεδιασμό και την υλοποίηση των προγραμμάτων η εταιρεία συνεργάζεται με εξειδικευμένους φορείς, όπως πανεπιστήμια και μη κυβερνητικές οργανώσεις. Η συνεργασία με το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο ξεκίνησε το 2011, όταν η Nestle Ελλας υποστήριξε ένα πρόγραμμα, το
οποίο πραγματοποιείται στα δημόσια σχολεία της χώρας από το 1997, με τη στενή συνεργασία του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων. Μέσα από το πρόγραμμα αυτό έχει επιτευχθεί η πιο ακριβής και ολοκληρωμένη χαρτογράφηση της παιδικής παχυσαρκίας στην Ελλάδα.
Η οικονομική κατάσταση των τελευταίων ετών στη χώρα μας όμως, έκανε επιτακτική την ανάγκη να μελετηθούν και κοινωνικο-οικονομικοί δείκτες στη διαμόρφωση των διατροφικών συνηθειών των μαθητών. Έτσι, το 2012 η Nestle Ελλάς ξεκίνησε την τριετή υποστήριξη ενός στοχευμένου προγράμματος που υλοποιείται από το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο με στόχο την αξιολόγηση της διατροφικής συμπεριφοράς και της φυσικής δραστηριότητας 30.000 μαθητών (στην 3η και 5η τάξη του Δημοτικού σχολείου) σε σχέση με τους κοινωνικοοικονομικούς δείκτες για την περίοδο 2009-2013. Η μελέτη συνοδεύθηκε από ένα ενημερωτικό φυλλάδιο προς τους γονείς με καθημερινές συμβουλές για μια υγιεινή και οικονομική διατροφή.
Τα αποτελέσματα της έρευνας
Το δείγμα αφορούσε σε 28.860 εγγεγραμμένους μαθητές το 2009 και 30.425 εγγεγραμμένους μαθητές το 2013 στην περιοχή της Αττικής. Η επιλογή αυτή έγινε δεδομένου ότι η Αττική αποτελεί μια ετερογενή περιφέρεια από την άποψη της ποικιλίας των εθνοτήτων που κατοικούν και ποικιλομορφίας των αστικών περιοχών της. Επιπλέον, αντιπροσωπεύει περίπου το 35% των Ελλήνων μαθητών.
Μεταξύ των βασικών συμπερασμάτων της μελέτης είναι η αύξηση στα ποσοστά παχυσαρκίας από 8,2% το 2009 σε 9,4% το 2014. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας ήταν σταθερά για πολλά χρόνια με μια μικρή τάση μείωσης. Τα τελευταία δύο χρόνια όμως παρατηρήθηκε αυξητική τάση που φέτος έγινε και στατιστικά σημαντική.
Σε σχέση με τους κοινωνικο-οικονομικούς παράγοντες, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπάρχει πιθανή σχέση μεταξύ εισοδήματος και ποσοστών παιδικής παχυσαρκίας, καθώς οι περιοχές με άτομα χαμηλού (δηλωθέντος) εισοδήματος συμπίπτουν με αυτές που παρουσιάζουν τα υψηλότερα ποσοστά υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών. Επιπλέον, σύνδεση φαίνεται να προκύπτει και ανάμεσα σε δείκτες χαμηλού μορφωτικού επιπέδου και της παιδικής παχυσαρκίας, γεγονός που υπογραμμίζει ακόμη περισσότερο την ανάγκη για στοχευμένη διατροφική εκπαίδευση των παιδιών και ενημέρωση όλης της οικογένειας.
Σημαντικές διαφοροποιήσεις παρατηρούνται και στις διατροφικές συνήθειες των μαθητών. Στις θετικές αλλαγές συγκαταλέγονται η μείωση της κατανάλωσης γευμάτων φαστ φουντ και η αύξηση της κατανάλωσης λαχανικών, ενώ στις αρνητικές η μείωση της κατανάλωσης ψαριού και οσπρίων και η αύξηση της συχνότητας παράλειψης του πρωινού γεύματος.