Τίποτα δεν κερδίζεται εύκολα…
// Οι θεατές, το βράδυ που είδα την παράσταση, έφυγαν συγκλονισμένοι. Στο πρόγραμμα διάβασα ότι το 40% του γυναικείου πληθυσμού της Τουρκίας είναι θύμα -τουλάχιστον μια φορά στη ζωής τους- σκληρής βίας. Σε τι κόσμο ζούμε;
Η απάνθρωπη καταπίεση των γυναικών στις μουσουλμανικές χώρες από την Αίγυπτο, την Ιορδανία, το Μαρόκο, το Πακιστάν, την Υεμένη, αλλά ακόμη και στην Ευρώπη, Γαλλία και Γερμανία -λόγω του θρησκευτικού φανατισμού και του κοινωνικού πουριτανισμού-, ξεπερνούν τις 20.000 ετησίως σύμφωνα με μη κυβερνητικές οργανώσεις. Άρα μιλάμε για πολύ μεγαλύτερο αριθμό. Όταν ο σκηνοθέτης της παράστασης Δημήτρης Καρατζιάς μας έφερε να διαβάσουμε τους ρόλους μας, πάτησα στο google «εγκλήματα τιμής» και είδα μια κοπέλα να τη λιθοβολούν και να τη θάβουν ζωντανή επειδή της μίλησε ένα αγόρι και έμεινα άφωνη! Το τρομοκρατικό χτύπημα στο Παρίσι με σόκαρε μεν, αλλά όταν μέσα στη Γαλλία βλέπεις να περπατούν γυναίκες με σκεπασμένα πρόσωπα με μαντίλες, καταλαβαίνεις πολλά. Όπως ότι οι οικογένειες επιβάλλονται με τον φόβο στις θυγατέρες τους, ακόμη και όταν αυτές ζουν στα πιο πολιτισμένα κράτη του πλανήτη. Αν διαβάσετε όμως το Κοράνι θα δείτε ότι οι γυναίκες είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας.
// Τι τρέφει αυτόν τον φυλετικό ρατσισμό;
Η έλλειψη παιδείας φέρνει τον σκοταδισμό. Στο έργο, η μητέρα επιβάλλει στις κόρες της τον κατ’ οίκον εγκλεισμό για οκτώ χρόνια γιατί πέθανε ο πατέρας τους και πρέπει να τιμήσουν το αρσενικό. Δεν μπορούν ούτε να πάνε να δουλέψουν στα χωράφια και βλέπουν τον κόσμο πίσω από τα κάγκελα των παραθύρων, ντυμένες στα μαύρα. Αν τολμήσουν να φύγουν από το σπίτι ή τους μιλήσει κάποιος στον δρόμο θα τιμωρηθούν παραδειγματικά. Η δεσποτική μάνα που υποδύομαι αναγκάζεται να γίνει τόσο αυταρχική γιατί οι αδερφές της είχαν λιθοβοληθεί μέχρι θανάτου από το χωριό. Έτσι «φυλακίζει» και τις κόρες, τις οποίες δεν τις βλέπει ούτε ο ήλιος. Έρχονται πολλά σχολεία να δουν την παράσταση και μετά τη συζητούν μαζί μας και με τους καθηγητές τους κάνουν σχετικές εργασίες. Και αυτό είναι ελπιδοφόρο ώστε τα νέα παιδιά μέσα από το ίντερνετ να στηλιτευόσουν αυτές τις δολοφονίες.
// Ζούμε σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία;
Σαφώς. Αυτά δεν αλλάζουν εύκολα. Και στα χωριά της Ελλάδας ακόμη τα πράγματα δεν είναι καλά για τις γυναίκες στο θέμα γάμου, επιλογών. Η ελληνική κοινωνία κουκούλωνε και κάλυπτε την ενδοοικογενειακή βία ενώ υπήρχαν και ερωτευμένα παιδιά που αυτοκτονούσαν γιατί οι γονείς δεν ενέκριναν την επιλογή τους. Δυστυχώς, τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας δεν αναφέρουν τα περιστατικά γιατί ντρέπονται ή φοβούνται κι έτσι η κατάσταση διαιωνίζεται. Ξέρετε η εξουσία τρελαίνει τον άνθρωπο ακόμη και τον μορφωμένο και μπροστά στον αδύνατο επιβάλλεται. Έτσι η γυναίκα για να επιβιώσει στη σύγχρονη κοινωνία πρέπει να είναι σχεδόν τέλεια σε πολλούς ρόλους. Σύζυγος, μάνα, επαγγελματίας, με αποτέλεσμα να χάνει τα θηλυκά χαρακτηριστικά της.
// Πώς υποδύεστε αυτή τη μητέρα-τέρας;
Το θέμα είναι πώς μπαίνεις στον ρόλο αυτόν. Χρειάζεται μεγάλος εσωτερικός διάλογος. Εκεί που λέει η Χαντισέ «και τώρα θα πνιγούμε όλες μας μέσα στο πένθος», φράση που έλεγε και ο ισπανός θεατρικός συγγραφέας Λόρκα μέσω της Μπερνάντα Άλμπα, με κάνει κάθε φορά να ανατριχιάζω. Νιώθω ότι δεν υπάρχει διέξοδος, νιώθω ότι πνίγομαι.
Αν ήμουν στη θέση αυτών των θυγατέρων θα το έσκαγα και ας με έπιαναν και ας με σκότωναν. Διάβασα ότι πολλές κοπέλες στη Μέση Ανατολή το σκάνε από το σπίτι και τις βρίσκουν οι συγγενείς στους στην Ευρώπη και εκτελούν το έγκλημα τιμής ακόμη και σε ξένο κράτος. Μιλάμε για εφιάλτη.
// Πώς μπορεί αυτή η αυταρχική γυναίκα να μην πήρε ένα μάθημα από την αυτοκτονία της κόρης;
Τη μάνα αυτή το μόνο που τη νοιάζει είναι να μάθει το χωριό ότι η μικρή πέθανε παρθένα. Έτσι κι αλλιώς ο αγαπημένος της που ερχόταν και την έβλεπε στο παραθύρι, άντε να της είχε αγγίξει τα δάχτυλα μέσα από τα κάγκελα.
// Νιώθετε ότι αυτήν την «Πνιγμονή» (ασφυξία) την ένιωθε και ο Έλληνας τα τελευταία πέντε χρόνια με την επιβολή του Μνημονίου;
Ναι. Ζούσαμε μέσα στην απελπισία. Μας είχαν περάσει ότι δεν υπάρχει διέξοδος και είχε καταπνιγεί η οποιαδήποτε αντίσταση ή επανάσταση με τον φόβο των ΜΑΤ και την τρομοκρατία των μίντια. Τώρα νιώθω ότι έρχεται η ελπίδα, ότι είμαι ελεύθερη, αξιοπρεπής, υπερήφανη, ότι υπάρχει μια κυβέρνηση για μένα και για τον ελληνικό λαό που θα διαπραγματευτεί τα δικαιώματά μου. Πιστεύω σ’ αυτήν την κυβέρνηση θέλουν να κάνουν και θα κάνουν πράγματα. Ότι δε θέλουν να φάνε, αλλά να φτιάξουν την χώρα. Χρόνο να τους δώσουμε. Πιστεύω ξανά στους πολιτικούς ηγέτες.
// Η κρίση μας άφησε κάτι θετικό σ’ αυτήν την κοινωνία;
Μάθαμε πλέον ότι τίποτα δεν κερδίζεται εύκολα. Τα σπίτια, τα εξοχικά, οι διακοπές. Γιατί με τα δάνεια χάσαμε την έννοια του χρήματος αλλά και των προσωπικών σχέσεων. Μετά από πέντε χρόνια που τελείωσαν σε όλους μας οι καταθέσεις και είμαστε με το πορτοφόλι άδειο, σκεφτήκαμε και αποφασίσαμε και ψηφίσαμε σωστά αυτήν τη φορά. Αν και θα επιθυμούσα και την πλήρη αυτοδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ.
// Πιστεύετε ότι ξημερώνει μια καινούργια μέρα;
Ναι. Χάρηκα με τον Γιάνη Βαρουφάκη και με τον λόγο του και με το στιλ του. Είναι δυνατόν ο Πάγκαλος, σοβαρός πολιτικός, να ασχολείται με το ντύσιμο του Βαρουφάκη; Μα η γραβάτα που δεν φορά ή το πουκάμισο που είναι έξω από το παντελόνι του μας νοιάζει ή ότι ο άνθρωπος πήγε με σχέδιο να μιλήσει στους Ευρωπαίους και να τους πει ότι οι Έλληνες πια πεινάνε, υποφέρουν, κάντε κάτι, αλλάξτε γραμμή, βοηθήστε μας προς την ανάπτυξη, δεν θα χάσετε τα λεφτά σας. Πιστεύω ότι αυτοί οι άνθρωποι θα το βάλουν στόχο και θα το καταφέρουν. Θα βρεθεί η λύση θα βγούμε από την «Πνιγμονή»! Αλίμονο όμως σ’ αυτούς που έδιναν λεφτά του ελληνικού λαού για 24.000 ευρώ σέρβις στο αυτοκίνητο που τους πηγαινοέφερνε, όταν ο κόσμος στεκόταν στα συσσίτια της εκκλησίας και είχε κομμένο φως…