Γνώριζε από την Κυριακή ο Στουρνάρας την απόφαση του Ντράγκι για τα ελληνικά ομόλογα
Αυτή η περίεργη στάση που κράτησε ο κ. Στουρνάρας προκάλεσε έντονη ενόχληση στην κυβέρνηση και, σύμφωνα με πληροφορίες, οι εξηγήσεις που έδωσε στον αντιπρόεδρο Γιάννη Δραγασάκη δεν ήταν ιδιαίτερα πειστικές, αφού είναι γνωστό ότι οι τραπεζίτες του συμβουλίου της ΕΚΤ ενημερώνονται έγκαιρα για τα θέματα συζήτησης πριν από κάθε συνεδρίαση και θεωρείται αδιανόητο να κρατήθηκε «στο σκοτάδι» ο κ. Στουρνάρας και να πληροφορήθηκε τα πάντα, ξαφνικά, την Τετάρτη.
Πολλοί διεθνείς παρατηρητές χαρακτηρίζουν ως «πραξικόπημα» όσα έγιναν την Τετάρτη στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ, με κατάληξη τον αποκλεισμό των ομολόγων από τους χρηματοδοτικούς μηχανισμούς της Φρανκφούρτης, σχεδόν έναν μήνα πριν λήξει η παράταση που είχε δοθεί στο ελληνικό πρόγραμμα.
Οι κεντρικοί τραπεζίτες επικρίνονται -και αυτή την άποψη φέρονται να υιοθετούν ακόμη και μέλη του συμβουλίου της ΕΚΤ- ότι ξεπέρασαν τον ρόλο τους και έκαναν πολιτική, μετατρέποντας την τράπεζα σε έναν μηχανισμό πίεσης της κυβέρνησης ενός κράτους-μέλους. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι τραπεζίτες έσπευσαν να βγάλουν την απόφασή τους, επειδή, όπως ανακοινώθηκε, έκριναν προκαταβολικά πως «δεν είναι δυνατό να ολοκληρωθεί επιτυχώς η διαπραγμάτευση για την αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας»!
Δηλαδή, την ώρα που η κυβέρνηση διαπραγματεύεται με τους εταίρους ακριβώς για το τι θα γίνει με την αξιολόγηση, αν θα υπάρξει παράταση του προγράμματος ή πρόγραμμα – γέφυρα, οι τραπεζίτες έσπευσαν να προεξοφλήσουν αποτυχία των διαβουλεύσεων 24 ολόκληρες ημέρες πριν εκπνεύσει η παράταση!
Αυτό δεν είναι, όμως, το μόνο παράξενο που συνέβη την Τετάρτη. Οι αποφάσεις δεν λήφθηκαν με ομοφωνία, ούτε καν με μεγάλη πλειοψηφία, αλλά με οριακή πλειοψηφία, αφού το συμβούλιο διχάστηκε. Η πρόταση αποκλεισμού των ομολόγων της Ελλάδας πιθανότατα δεν θα είχε περάσει αν δεν εφαρμοζόταν για πρώτη φορά το σύστημα της εκ περιτροπής ψηφοφορίας των τραπεζιτών.
Σύμφωνα με αυτό το σύστημα, ένας από τους πέντε «ισχυρούς» διοικητές, που έχουν τέσσερις ψήφους και τρεις από τους υπόλοιπους διοικητές εθνικών τραπεζών (που έχουν «μονή» ψήφο) εξαιρούνται από την ψηφοφορία με κλήρωση. Η κλήρωση θύμιζε, όμως, αυτές που γίνονται για τον ορισμό… διαιτητών στο ελληνικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου, αφού, όλως τυχαίως, αποκλείσθηκαν οι διοικητές των τραπεζών Ελλάδας, Κύπρου, Ιρλανδίας και Γαλλίας, δηλαδή τέσσερις διοικητές που θα καταψήφιζαν την πρόταση αποκλεισμού! Ο κ. Στουρνάρας συμμετείχε σε όλες αυτές τις διεργασίες, αλλά δεν φαίνεται ότι βρήκε κάτι περίεργο ή εξέφρασε κάποια αντίρρηση. Και είναι άγνωστο ποια ενημέρωση έκανε στον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης. Κάποιες πληροφορίες υποστηρίζουν ότι ο κ. Στουρνάρας ήταν ενήμερος από νωρίς το απόγευμα της Τρίτης.
Παρανοϊκά σχέδια της Μπούντεσμπανκ!
Οι αποφάσεις της προηγούμενης Τετάρτης, όμως, ίσως αποδειχθεί ότι είναι… ήπιες για την Ελλάδα μπροστά στα σχέδια που προωθεί ανοικτά ο διοικητής της Μπούντεσμπανκ Γενς Βάιντμαν εν όψει των επόμενων αποφάσεων της ΕΚΤ για την έγκριση παροχής έκτακτων ενισχύσεων ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες από την Τράπεζα της Ελλάδος (ο γνωστός μηχανισμός ELA).
Οι τράπεζες αυτή τη στιγμή στηρίζονται σε χρηματοδοτικό όριο άντλησης 59,5 δισ. ευρώ από την Τράπεζα της Ελλάδος, μέσω του ELA και σε άλλα 20 δισ. ευρώ που αντλούν απευθείας από την ΕΚΤ, με ενέχυρο τα ομόλογα του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, τα οποία έλαβαν για την ανακεφαλαιοποίησή τους.
Αυτό το όριο προβλέπεται ότι εξετάζεται δύο φορές τον μήνα, σε κάθε συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, όπως έγινε την περασμένη Τετάρτη. Η επόμενη εξέταση θα γίνει στις 18 Φεβρουαρίου, όταν θα γνωρίζουμε πλέον αν η κυβέρνηση θα έχει ζητήσει την παράταση του Μνημονίου, όπως απαιτούν οι Ευρωπαίοι.
Ο Βάιντμαν, ήδη, με δηλώσεις που έκανε την Πέμπτη στη γερμανική οικονομική εφημερίδα «Boersen Zeitung», άρχισε να προωθεί μια νέα ερμηνεία των κανόνων για την παροχή ρευστότητας μέσω ELA, οι οποίοι προβλέπουν ότι μια εθνική κεντρική τράπεζα έχει το δικαίωμα να δίνει ρευστό εφόσον οι τράπεζες είναι φερέγγυες και έχουν αποδεκτά ενέχυρα.
Σύμφωνα με τον Βάιντμαν, παρότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν ανακεφαλαιοποιηθεί και πέρασαν τα stress test, είναι… αμφισβητούμενης φερεγγυότητας, επειδή εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την κυβέρνηση, η οποία πιθανόν να βρεθεί χωρίς την κάλυψη ευρωπαϊκού προγράμματος.
Εν ολίγοις, οι δηλώσεις του Βάιντμαν προοιωνίζονται… άνοιγμα της πόρτας του φρενοκομείου, δηλαδή να αποφασισθεί ξαφνικά στις 18 Φεβρουαρίου, ή στην επόμενη συνεδρίαση τους συμβουλίου της ΕΚΤ, το «κλείσιμο της κάνουλας» του ELA, να μείνουν οι τράπεζες χωρίς ρευστό και η κυβέρνηση να υποχρεωθεί να επιβάλει περιορισμούς στις αναλήψεις και στη διακίνηση κεφαλαίων, όπως συνέβη στην Κύπρο.
Φαίνεται ότι κάποια «γεράκια» στη Φρανκφούρτη επιδιώκουν όχι μόνο να αποκτήσει πολιτικό ρόλο η ΕΚΤ, αλλά και να αποφασίζει για το ποιες κυβερνήσεις θα πέφτουν στα κράτη-μέλη, επειδή θα τις κλονίζουν οι αντιδράσεις των εξοργισμένων καταθετών…