Τα μέτρα λιτότητας εξέθρεψαν τον φασισμό

// Περίμενες ότι, μετά την Αργεντινή, θα έκανες ανάλογο ντοκιμαντέρ για τη χώρα σου;

Όταν ο Γιώργος Παπανδρέου ανακοίνωσε την είσοδό μας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ήξερα ότι κάποια μέρα θα γίνει ντοκιμαντέρ και η χώρα μου. Έτσι σιγά σιγά άρχισα να παρακολουθώ μακροχρόνια ζωές ανθρώπων που είχαν μια κανονική ζωή, αλλά με το Μνημόνιο έχασαν την δουλειά τους. Στο ντοκιμαντέρ καταγράφω το κίνημα των αγανακτισμένων, τη βίαιη καταστολή του, συναντώ συγγενείς επιχειρηματιών που αυτοκτόνησαν, καθώς έχουν καταγραφεί 6.000 αυτοκτονίες. Υπάρχει καταγραφή των άστεγων, αλλά και των νοικοκυριών με το κομμένο ρεύμα που φτάνουν τα 300.000. Επίσης παρακολουθούμε την άνοδο του ναζισμού, αλλά και των κινημάτων αλληλεγγύης. Φυσικά μιλάνε στο ντοκιμαντέρ πολιτικοί από την Ελλάδα και την Ευρώπη, οικονομολόγοι, άνθρωποι των μίντια. Με το «AGORA» έχουμε πραγματοποιήσει πλέον με την ομάδα μου 110 ντοκιμαντέρ. Η παραγωγή είναι της «Small Planet» και συμπαραγωγοί είναι η δημόσια γερμανική τηλεόραση, το αραβικό «Al Jazeera», ενώ συμμετέχουν η δημόσια τηλεόραση του Καναδά και η ιταλόφωνη ελβετική τηλεόραση. Το ντοκιμαντέρ θα προβληθεί σίγουρα σ’ αυτά τα δίκτυα, αλλά και στη δημόσια φιλανδική τηλεόραση, καθώς και στη δημόσια τηλεόραση της Καταλονίας.

// Η φτωχοποίηση του Έλληνα είναι μέρος ενός σχεδίου για να καταργηθούν οι συμβάσεις εργασίας και για να ζούμε με μισθούς των 300 ευρώ;

Κάποια στιγμή ο Ευάγγελος Βενιζέλος είχε πει σε μια ομιλία του ότι στην Ελλάδα είμαστε ακόμη καλά, καθώς στη Μολδαβία ζουν με 70 ευρώ το μήνα. Το 2009 η χώρα πράγματι ήταν καλά. Αλλά από το 2010 στην πατρίδα μας υπήρχαν περισσότεροι ναυαγοί παρά ναυτικοί. Δεν περίμενα ποτέ στην Ελλάδα ότι θα ξυπνούσα και θα πήγαινα στη δουλειά μου και θα έβλεπα ανθρώπους πεταμένους στο δρόμο, στα παγκάκια με μια κουβέρτα, σαν το Ελ Σαλβαδόρ, και παιδιά ξυπόλητα να ζητάνε λεφτά στη γωνία. Δεν δέχομαι αυτήν την εικόνα για τη χώρα μου. Αλλά η κατάρρευση της κοινωνίας μας είναι πλέον δεδομένη και αυτή είναι η πραγματικότητα. Αν δεν είναι στο κέντρο της πολιτικής ο πολίτης εμένα δεν μου λέει τίποτα να ευημερούν οι αριθμοί και να πεθαίνουν οι άνθρωποι.

// Στο ντοκιμαντέρ, είχατε μιλήσει το 2012 και με τον νέο υπουργό Οικονομικών Γιάννη Βαρουφάκη. Τι θα θέλατε να δείτε από τη νέα κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ;

Το πρώτο πράγμα που περιμένω από την κυβέρνηση είναι να προστατεύσει τους πιο ευάλωτους και αδύναμους, που έχουν πληρώσει βάναυσα το Μνημόνιο. Βέβαια οι πληγές της ελληνικής κοινωνίας θα αργήσουν να κλείσουν. Συζητώντας με τον Σουλτς, off the record, τον ρώτησα: «Μα για όνομα του Θεού, πως έχει καταντήσει αυτή η Ευρώπη; Μου μοιάζει με μια υπερσυντηρητική παράξενη γριά». Και μου απάντησε: « Μα δεν βλέπετε ότι όλες οι χώρες της Ευρώπης έχουν δεξιές κυβερνήσεις;». Και οι δεξιές κυβερνήσεις στηρίζουν την λιτότητα. Τη στενότητα στην οικονομία και υποστηρίζουν ότι είναι και το σωστό. Αυτό που έχει προκαλέσει τη φτωχοποίηση της ελληνικής κοινωνίας είναι μια αναδιανομή του πλούτου προς τα πάνω. Οι πλούσιοι έγιναν πλουσιότεροι στην Ελλάδα. Οι ίδιοι άνθρωποι που κατείχαν το 2009 το 46% του πλούτου, αυτοί οι ίδιοι κατέχουν σήμερα το 56% του πλούτου. Αυτός είναι συνταρακτικός αριθμός.

// Η Ελλάδα έγινε πειραματόζωο;

Η Ελλάδα είναι ένα μικρό κομμάτι της επιβολής των μέτρων λιτότητας. Η Ελλάδα είναι η αιχμή του δόρατος στην οποία εφαρμόστηκαν ακραία πράγματα. Μπορεί η Ελλάδα να ζούσε πάνω από τις δυνατότητές της. Το ίδιο όμως έκαναν και οι Γάλλοι και οι Ιταλοί και οι Ισπανοί. Γιατί μη νομίζετε ότι θα μείνει καμία χώρα, μ’ αυτήν την ύφεση, αλώβητη. Οι Δανοί κάνουν διαδηλώσεις για τις μειώσεις στην παιδεία. Με την καλύτερη ποιότητα ζωής και τους Δανούς να δηλώνουν ευτυχισμένοι. Τα μέτρα λιτότητας βάλλουν απευθείας σε αυτό που λέμε κοινωνικό κράτος. Τα μέτρα λιτότητας έχουν σκοτώσει την ευρωπαϊκή ήπειρο.

// Γιατί επιμένουν;

Η απάντηση που δίνουμε στο «AGORA» είναι ότι η ευρωπαϊκή ελίτ αναδιαπραγματεύεται σε μια οικονομική συγκυρία τους όρους του κοινωνικού συμβολαίου. Δηλαδή τα εργατικά δικαιώματα. Όταν η «τρόικα» πηγαίνει σε μια χώρα όπως την Ελλάδα και την Πορτογαλία και τους λέει να ξαναγράψουν από την αρχή το εργατικό τους δίκαιο και ζητά να απελευθερωθούν οι ομαδικές απολύσεις στον ιδιωτικό τομέα, αυτό τι σχέση έχει με το δημόσιο χρέος;

// Τι πρέπει να γίνει;

Οι ηγέτες της Ευρώπης να αποφασίσουν να κυβερνήσουν. Και να μην συγκυβερνούν με τις τράπεζες και τις αγορές. Η αγορά πρέπει να ακολουθεί την πολιτική και η πολιτική να οριοθετεί την αγορά. Είναι μύθος ότι οι αγορές απορυθμίζονται και το λένε και οι μεγαλύτεροι οικονομολόγοι του πλανήτη. Σε μια αγορά που κυριαρχεί άκρατος ανταγωνισμός, ο ανταγωνιστής εξαφανίζει τον ανταγωνισμό. Τα δάνεια που έρχονται από το ΔΝΤ φεύγουν από το παράθυρο και πληρώνουν τις τράπεζες στην Ελλάδα. Για κάθε 100 ευρώ που έδινε ο ευρωπαίος φορολογούμενος για την Ελλάδα μόνο το 1,80 ευρώ κατέληγε στην πραγματική ζωή. Οι ξένοι νομίζουν ότι σώνουν με τα λεφτά τους τη χώρα μας. Αλλά δεν είναι έτσι.

// Ο Αλέξης Τσίπρας θα μπορέσει να επαναδιαπραγματευτεί εκ νέου το χρέος;

Πιστεύω ότι θα πρέπει η Ελλάδα να πει τα πράγματα με το όνομά τους και να σταματήσει να είναι το καλό παιδί. Τους δώσαμε αυτά που ζητούσαν και ακόμη παραπάνω και τα αποτελέσματα τα είδαμε στην κοινωνία. Είναι πολύ χρήσιμο στη ζωή να λες και «όχι». Οι Ευρωπαίοι πρέπει να ακούσουν το ηχηρό «όχι» του ελληνικού λαού γιατί δεν στάθηκαν αλληλέγγυοι στη χώρα μας. Μετά τους θλίβει η άνοδος της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη. Με αυτήν την πολιτική της λιτότητας δεν θα ανέβουν τα ακροδεξιά κόμματα; Τα μέτρα λιτότητας εξέθρεψαν τον φασισμό.

// Πώς είδες το εκλογικό αποτέλεσμα;

Το ΠΑΣΟΚ πλήρωσε την αμετροέπειά του, την ασυνέπεια και την παλινωδία. Καλά, λοιπόν, πληρώνει τις επιλογές του. Καταβαραθρώθηκε από την κοινωνία. Το ΠΑΣΟΚ ήταν ένα σοσιαλιστικό κίνημα και η πολιτική που ακολούθησε ήταν πιο δεξιά από εκείνη της Νέας Δημοκρατίας και ο λαός του απάντησε καταλλήλως. Ήρθε η Νέμεση. Σε σχέση με τη Νέα Δημοκρατία έγιναν πολλά λάθη. Θα πρέπει να γυρίσει στις ρίζες της. Η νοοτροπία της το τελευταίο διάστημα θύμιζε ακροδεξιό κόμμα. Ο Σαμαράς από εχθρός του Μνημονίου έγινε σε μια βραδιά υποστηρικτής του; Επειδή η εξουσία σού χτύπησε την πόρτα έκανες τρεις κωλοτούμπες και υποστήριξες το Μνημόνιο;

// Τι θα γίνει με την ΕΡΤ; Πιστεύεις ότι θα ξανανοίξει;

Ναι. Αλλά δεν πρέπει να ξανανοίξει όπως ακριβώς ήταν. Γιατί η ΕΡΤ δεν ήταν παράδεισος. Η παλιά ΕΡΤ είχε παθογένειες. Τώρα είναι μια χρυσή ευκαιρία να ανοίξει μια νέα δημόσια τηλεόραση με πλούτο προγράμματος, ανεξαρτησία, πολυφωνία.

// Χαστούκι έδωσε ο ελληνικός λαός και στα μίντια. Τι κακό έκαναν;

Έπαιξαν τεράστιο ρόλο στην κρίση. Τρομοκράτησαν τον κόσμο. Κανάλι περνούσε σουπεράκι από κάτω που δεν απέδιδε σε κανέναν συνεντευξιαζόμενό του την τοποθέτησή του στα πράγματα ή σε κανένα ρεπορτάζ. Απλά έδινε τη δική του ερμηνεία. Αυτό είναι ανατριχιαστικό για την ποιότητα της δημοσιογραφίας. Στην προσπάθεια να πειστεί η κοινή γνώμη ότι όλη αυτή η πολιτική που ακολουθήθηκε ήταν σωστή έγιναν τραγικά λάθη.

// Το « AGORA» θα παιχτεί σε φεστιβάλ ντοκιμαντέρ;

Το «AGORA» φτιάχτηκε στα αγγλικά και μετά στα ελληνικά. Άρα θα ταξιδέψει. Το ντοκιμαντέρ αυτό είναι ένα εργαλείο μνήμης. Γιατί οι σωστοί πολίτες δεν πρέπει να ξεχνάνε. Μέσα σε δύο ώρες, βλέποντας το ντοκιμαντέρ, μπορείς -μέσα στα χιλιάδες προβλήματα επιβίωσης που έχεις- να αναλύσεις λίγο την πραγματικότητα. Η πλάκα είναι ότι τελειώνει η ταινία και το έργο έξω συνεχίζεται. Για τους ξένους η «AGORA»θα είναι μια αποκάλυψη. Γιατί αν αυτά συμβαίνουν σε μια χώρα του Ευρωπαϊκού Νότου θα μπορούν να συμβούν και σε αυτούς. Για μένα αυτό το ντοκιμαντέρ ήταν υποχρέωση προς το παιδί μου, προς τους συνανθρώπους μου, προς τον εαυτό μου. Εγώ ήμουν υπερήφανος για την Ελλάδα όταν επέστρεφα από τη Γουατεμάλα. Δεν έβλεπα πεταμένους ανθρώπους στην Αθήνα. Γιατί απέβαλε η κοινωνία κάποιους συνανθρώπους μας στα πεζοδρόμια και στα σκουπίδια; Έκαναν κάτι;