Βήμα-βήμα η πορεία της ΝΔ προς την ήττα

Τα αίτια της βαριάς ήττας πρέπει να αναζητηθούν σε δύο περιόδους: Σ’ αυτήν μετά τις εκλογές του 2012 και μέχρι την προκήρυξη των εκλογών και στην προεκλογική περίοδο. Ως κυβέρνηση, επί δυόμισι χρόνια, η Νέα Δημοκρατία εφάρμοσε μια βαθιά αντιλαϊκή πολιτική σκληρής λιτότητας που οδήγησε μεγάλα τμήματα της κοινωνίας στην ανέχεια, στη φτώχεια και στην απόγνωση. Αλλεπάλληλες μειώσεις μισθών και συντάξεων, διαδοχικές αυξήσεις φόρων και καθιέρωση νέων, απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων χωρίς σχεδιασμό και αντικειμενικά κριτήρια. Κι από την άλλη ούτε ένα μέτρο για την ανακούφιση των οικονομικά ασθενέστερων ούτε ένα φως στο βαθύ τούνελ της απελπισίας. Την ίδια στιγμή έδινε την εικόνα μιας κυβέρνησης που έχει πλήρως «παραδοθεί» στους δανειστές, ότι δεν παίρνει αποφάσεις, αλλά εκτελεί τις εντολές της «τρόικας». Έτσι, εκτός του ότι είχε χάσει το δικαίωμα ν’ αποφασίζει εκείνη για το αύριο της χώρας και του ελληνικού λαού, έδειχνε να έχει απολέσει και μεγάλος μέρος της αξιοπρέπειάς της.

Προβλήματα υπήρξαν και στην άσκηση της εξουσίας, καθώς οι αποφάσεις λαμβάνονταν από τον κ. Σαμαρά κι έναν στενό κύκλο συνεργατών του. Το Υπουργικό Συμβούλιο συνεδρίαζε σπάνια, το ίδιο και η Κοινοβουλευτική Ομάδα, με τους βουλευτές να μην έχουν «δικαίωμα λόγου» και ο ρόλος του να περιορίζεται στην υπερψήφιση ενός ατέλειωτου καταλόγου μνημονιακών νόμων, μέτρων και νομοσχεδίων. Τα κομματικά όργανα είχαν περιέλθει σε πλήρη αδράνεια, χωρίς να έχουν καμιά συμμετοχή στη χάραξη της στρατηγικής και της πολιτικής της παράταξης. Παρακολουθούσαν τον κ. Σαμαρά να εγκαταλείπει σταδιακά τον κεντρώο χώρο και να μετακινείται ολοένα και δεξιότερα.

Αντίστροφη μέτρηση

Η αντίστροφη μέτρηση για την κυβέρνηση και κατʼ επέκταση για τη Νέα Δημοκρατία ξεκίνησε μετά τις ευρωεκλογές, όπου ηττήθηκε για πρώτη φορά από τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος είχε παράλληλα επικρατήσει και στις περιφερειακές εκλογές. Το πλήγμα ήταν ισχυρό κι όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια ποτέ δεν το ξεπέρασαν στη Νέα Δημοκρατία. Από το σημείο εκείνο και μετά όλα πήγαιναν από το κακό στο χειρότερο. Το ένα λάθος διαδεχόταν το άλλο, οι υπουργοί διαγκωνίζονταν στις αστοχίες, από κοντά κι ο ίδιος ο (τότε) πρωθυπουργός.

Οι σχεδόν «εγκληματικοί» χειρισμοί στο ζήτημα του ΕΝΦΙΑ εξόργισαν τους πάντες κι έστρεψαν εναντίον της κυβέρνησης ακόμη και τους διαχρονικά σταθερούς ψηφοφόρους της Νέας Δημοκρατίας, την αστική τάξη, τους λεγόμενους νοικοκυραίους. Έτσι, οι βιαστικές εξαγγελίες του κ. Σαμαρά στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης για σταδιακή μείωση της φορολογίας έπεσαν στο κενό, δεν είχαν κανένα αντίκρισμα. Πόσω μάλλον ν’ αλλάξουν το πολιτικό κλίμα όπως προσδοκούσαν στο επιτελείο του.

Την ίδια στιγμή οι δανειστές, ευρωπαίοι και μη, έδειχναν ν’ αλλάζουν γραμμή πλεύσης, να καθυστερούν την ολοκλήρωση της αξιολόγησης προβάλλοντας συνεχώς νέες απαιτήσεις και να μη βιάζονται να τηρήσουν τις δικές τους δεσμεύσεις για το θέμα του χρέους. Σε γενικές γραμμές έδιναν την εντύπωση ότι είχαν αποφασίσει να τα μεταθέσουν όλα για μετά τις εκλογές, που έδειχναν αναπόφευκτες, και τις όποιες συμφωνίες να τις κάνουν με τη νέα κυβέρνηση. Ο κ. Σαμαράς έδειξε να αδιαφορεί για το κλίμα που είχε διαμορφωθεί κι επιχείρησε μια «ηρωική πράξη»: Παρά τη διαφωνία των δανειστών ανακοίνωσε την πρόθεσή του η Ελλάδα να βγει άμεσα στις αγορές. ΔΝΤ και Βρυξέλλες αντέδρασαν εκφράζοντας την έντονη δυσφορία τους, τα spreads των ελληνικών ομολόγων εκτινάχθηκαν στα ύψη. Έτσι, ο κ. Σαμαράς αναγκάσθηκε να ανακρούσει πρύμνα, με την αξιοπιστία του να έχει δεχθεί βαρύ πλήγμα και τη χώρα να έχει επανέλθει στα πρωτοσέλιδα του διεθνών Μέσων Ενημέρωσης, με αρνητικό τρόπο αυτή τη φορά. Το πιο σημαντικό:

Οι εξαγγελίες του για έξοδο από το Μνημόνιο αποδείχθηκαν κενό γράμμα, όπως και το περίφημο success story, το πιο σημαντικό «πρότζεκτ» που επινόησε το επιτελείο του. Η επίσπευση των διαδικασιών εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας, που αποφασίσθηκε υπό το κράτος της απογοήτευσης και της ανησυχίας για το αποτέλεσμα των (αναπόφευκτων) εθνικών εκλογών ήταν το τελευταίο επεισόδιο του δράματος για την κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας (και ΠΑΣΟΚ). Η αρχική βεβαιότητα του κ. Σαμαρά ότι θα συγκεντρωθεί ο απαιτούμενος από το Σύνταγμα αριθμός των 180 βουλευτών εξανεμίσθηκε σταδιακά, ενώ σ’ αυτό συνέβαλε και η επιλογή του Στ. Δήμα. Αν και ήταν διάχυτη η εντύπωση ότι όποιο άλλο πρόσωπο κι αν είχε προτείνει τα ίδιο πάνω-κάτω θα ήταν το τελικό αποτέλεσμα.

Δεν… τρόμαξε!

Η προκήρυξη των εκλογών άνοιξε έναν νέο κύκλο άστοχων επιλογών και λανθασμένων χειρισμών από πλευράς ηγεσίας της Νέας Δημοκρατίας. Που, αντίθετα με όλες τις προηγούμενες φορές, αποφάσισε να δώσει μόνη της -ο κ. Σαμαράς και οι πολύ στενοί συνεργάτες του- την εκλογική μάχη. Η στρατηγική που τέθηκε σε εφαρμογή δεν είχε σταθερή κατεύθυνση, άλλοτε δινόταν έμφαση στους ψηφοφόρους του λεγόμενου κεντρώου χώρου κι άλλοτε… έγερνε απελπιστικά προς τα πολύ δεξιά με αναφορές στη θρησκεία, στην πατρίδα, στους μετανάστες, στην… τάξη και την ασφάλεια.

Οι προειδοποιήσεις κορυφαίων στελεχών η προσπάθεια του κόμματος να επικεντρωθεί στον λεγόμενο κεντρώο χώρο έπεσαν στο κενό, αφού οι περισσότεροι που είχαν απομείνει να συμβουλεύουν (και να επηρεάζουν) τον κ. Σαμαρά ήταν πιο κοντά στα… δεξιά ιδεώδη της παράταξης. Και σαν μην έφταναν όλα αυτά η ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας έθεσε σε εφαρμογή μια άνευ προηγούμενου «εκστρατεία φόβου» για το… κύμα καταστροφών που θα έφερνε ενδεχόμενη άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Κι όλα αυτά με μεγάλη ένταση και σε μεγαλύτερη έκταση.

Οι «προφητείες» του κ. Σαμαρά για το «τέλος του κόσμου» που έρχεται «συνοδεύθηκαν» από ανάλογα τηλεοπτικά σποτ που ενόχλησαν (εξόργισαν) ακόμη και στελέχη της παράταξης.

Παρά τις προειδοποιήσεις κορυφαίων στελεχών ότι η Νέα Δημοκρατία πρέπει να επενδύσει περισσότερο στην ελπίδα και λιγότερο στον φόβο, η ηγεσία παρέμεινε αμετακίνητη στις θέσεις της. Έκλεισε τα αυτιά και στα ευρήματα των δημοσκοπήσεων που έλεγαν καθαρά ότι η οργή για τα πεπραγμένα της κυβέρνησης υπερισχύει του φόβου για τους μελλοντικούς κινδύνους. Εκ των υστέρων προέκυψε ότι η επιλογή της συγκεκριμένης στρατηγικής (του φόβου) είχε να κάνει και με την επόμενη ημέρα.

Στη βάση ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – Ανεξάρτητων Ελλήνων θα αποτύχει, η χώρα θα μπει σε περιπέτειες και… ο κ. Σαμαράς θα δικαιωθεί. Μαζί και η προεκλογική στρατηγική του…