Πώς αντιμετωπίζεται η οστεοαρθρίτιδα γόνατος

Στα τελικά στάδια της νόσου το υποχόνδριο οστούν απογυμνώνεται πλήρως από χόνδρο και οι αρθρικές επιφάνειες της κνήμης και του μηρού ξεκινούν να «τρίβονται» μεταξύ τους με αποτέλεσμα την ανάπτυξη επώδυνων οστεοφύτων.

Παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης οστεοαρθρίτιδας στο γόνατο αποτελούν η μεγάλη ηλικία, το αυξημένο σωματικό βάρος, η κληρονομικότητα, το γυναικείο φύλο, η αυξημένη καταπόνηση λόγω επαγγελματικής ή αθλητικής δραστηριότητας, οι διαταραχές στον άξονα του γόνατος, όπως και διάφορες μεταβολικές και ορμονικές διαταραχές.

Το κύριο σύμπτωμα της νόσου είναι ο πόνος, ο οποίος επιδεινώνεται, καθώς η νόσος εξελίσσεται. Στα αρχικά στάδια ο πόνος εμφανίζεται μετά την κόπωση, ενώ στα τελικά γίνεται μόνιμος (πόνος ηρεμίας). Άλλα συχνά συμπτώματα είναι το οίδημα (πρήξιμο) και η δυσκαμψία του γόνατος, η αστάθεια του γόνατος και οι διαταραχές στον άξονά του, η δυσχέρεια στη βάδιση και ο περιορισμός της καθημερινής δραστηριότητας.

Στον έλεγχο του γόνατος με απλές ακτινογραφίες παρατηρείται στένωση του προσβεβλημένου μεσαρθρίου διαστήματος, σκλήρυνση του υποχόνδριου οστού και ανάπτυξη οστεοφύτων. Ο έλεγχος με μαγνητική τομογραφία απεικονίζει λεπτομερώς τις βλάβες των μηνίσκων, του χόνδρου και του υποχόνδριου οστού.

Δυστυχώς ακόμη και στις μέρες μας, δεν υπάρχει θεραπεία κατά της οστεοαρθρίτιδας. Όλες οι υπάρχουσες θεραπείες στοχεύουν στην εξάλειψη του πόνου και στην αποκατάσταση της λειτουργικότητας του γόνατος.

Συντηρητική θεραπεία

1. Αλλαγές στον τρόπο ζωής: η απώλεια σωματικού βάρους, η αποφυγή δραστηριοτήτων που επιδεινώνουν την κατάσταση (π.χ. ανάβαση σκάλας), η μεταπήδηση από υψηλής καταπόνησης (π.χ. τρέξιμο, τένις) σε χαμηλής καταπόνησης δραστηριότητες (π.χ. κολύμπι, ποδηλασία) είναι δυνατόν να επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου.

2. Φυσικοθεραπεία: ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα ασκήσεων στοχευόμενο στην αύξηση του εύρους κίνησης του γόνατος και στη μυϊκή ενδυνάμωση είναι δυνατόν να περιορίσει τον πόνο.

3. Ειδικά βοηθήματα: οι βακτηρίες, το μπαστούνι, τα ειδικά υποδήματα και οι κηδεμόνες αποφορτίζουν τις πάσχουσες περιοχές του γόνατος και αυξάνουν την σταθερότητα κατά τη βάδιση.

4. Φαρμακευτική αγωγή: τα κυριότερα φάρμακα κατά της οστεοαρθρίτιδας είναι η παρακεταμόλη, τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, τα κορτικοστεροειδή και η τραμαδόλη και ως στόχο έχουν τη μείωση του πόνου και της φλεγμονής.

5. Ενδαρθρική έγχυση υαλουρονικού οξέως: στα αρχικά στάδια της νόσου το εγχεόμενο υαλουρονικό οξύ φαίνεται να βοηθά δρώντας ως λιπαντικό της άρθρωσης και απορροφώντας τα φορτία που ασκούνται καθημερινά σε αυτήν.

6. Θειϊκή γλυκοζαμίνη και θειϊκή χονδροϊτίνη: η πρώτη ενεργοποιεί τη διαδικασία παραγωγής και επιδιόρθωσης του αρθρικού χόνδρου, ενώ η δεύτερη εμποδίζει τον καταβολισμό του. Και οι δύο εμφανίζουν ήπια αντιφλεγμονώδη δράση. Αν και δεν έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά ότι η λήψη τους, με τη μορφή διατροφικού συμπληρώματος, καθυστερεί την εξέλιξη της οστεοαρθρίτιδας, ωστόσο, πολλοί ασθενείς αναφέρουν ανακούφιση από τον πόνο μετά από συστηματική λήψη τους.

Χειρουργική θεραπεία

Ενδείκνυται όταν η συντηρητική θεραπεία αποτύχει και ο πόνος προκαλεί σοβαρή μείωση της λειτουργικότητας. Στις περισσότερες των περιπτώσεων η χειρουργική επέμβαση ανακουφίζει από τον πόνο και αναβαθμίζει την ποιότητα ζωής.

1. Αρθροσκόπηση γόνατος: ενδείκνυται στα αρχικά στάδια της νόσου, ειδικά όταν αυτή συνοδεύεται από ρήξη των μηνίσκων. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης ο γιατρός προχωρεί σε μηνισκεκτομή και έκπλυση του γόνατος.

2. Διορθωτική οστεοτομία: ενδείκνυται στα αρχικά ή ενδιάμεσα στάδια της νόσου, όταν αυτή αφορά ένα διαμέρισμα του γόνατος. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης πραγματοποιείται οστεοτομία της κνήμης ή του μηρού με στόχο τη διόρθωση του άξονα του γόνατος και την αποφόρτιση του πάσχοντος διαμερίσματος.

3. Ολική ή μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική γόνατος: ενδείκνυται στα ενδιάμεσα ή τελικά στάδια της νόσου. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης αφαιρούνται οι κατεστραμμένες αρθρικές επιφάνειες και ακολούθως τοποθετούνται νέες μεταλλικές και πλαστικές επιφάνειες. Η επέμβαση είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί με τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας και τη βοήθεια συστήματος πλοήγησης.