Το φιάσκο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις

Αντί να έχουμε μάλιστα αποκλιμάκωση, όπως είχε προαναγγείλει ο κ. Βενιζέλος, οδηγούμαστε σε νέα κλιμάκωση μετά τις δηλώσεις του Ερντογάν, ο οποίος δηλώνει ότι όχι μόνο το «Barbaros» θα συνεχίσει τις έρευνές του όσο συνεχίζονται οι έρευνες των ξένων εταιρειών στην κυπριακή ΑΟΖ αλλά και ότι θα αρχίσει την κατασκευή πλατφόρμας, που θα σταλεί για γεωτρήσεις στην Κύπρο…

Ο κ. Νταβούτογλου, που επιδιώκει να προβάλει και στο εσωτερικό την επιτυχία της πολιτικής του, των μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονες, η οποία έχει καταρρεύσει, χρησιμοποίησε και το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας (ΑΣΣ) με την Ελλάδα για επικοινωνιακούς σκοπούς. Συγχρόνως εξέπεμψε προς τις Βρυξέλλες και μια εντελώς πλασματική εικόνα, καθώς, λίγο – πολύ, από τις συναντήσεις του στην Αθήνα μόνο θετικά μηνύματα υπήρξαν. Ακόμη και για το Κυπριακό οι δηλώσεις του κ. Σαμαρά ήταν εντελώς χλιαρές, για τις τουρκικές αξιώσεις στη μειονότητα δεν δόθηκαν απαντήσεις και τελικά ο κ. Νταβούτογλου, με δηλώσεις του σε επιλεγμένα ελληνικά ΜΜΕ, διέψευσε δημοσίως τον Β. Βενιζέλο, ο οποίος μέχρι και την προηγουμένη δήλωνε ότι με «πρωτοβουλία» του οι διερευνητικές επαφές αφορούν και το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Όμως το φιάσκο έγινε ακόμη μεγαλύτερο, καθώς ενώ ο κ. Βενιζέλος έκανε λόγο για «συγκλίσεις» με την τουρκική πλευρά στο θέμα της αποκλιμάκωσης της κρίσης στην κυπριακή ΑΟΖ, ώστε να επαναρχίσουν οι συνομιλίες, πρακτικά το «Barbaros» συνέχιζε κανονικά (μέχρι και την Παρασκευή τουλάχιστον) το πρόγραμμα των παράνομων ερευνών.

Και ενώ μάλιστα η ελληνική πλευρά βαυκαλιζόταν ότι θα υπάρξει εξέλιξη με αυτές τις «συγκλίσεις», που πίστευε ο κ. Βενιζέλος ότι υπάρχουν, ο κ. Νταβούτογλου αρχικά και ο ίδιος ο Τ. Ερντογάν αργότερα διέλυσαν κάθε ψευδαίσθηση. Και παρ’ όλα αυτά ο κ. Βενιζέλος συναντιόταν με τον Τσαβούσογλου στη Θεσσαλονίκη για την εξεύρεση… φόρμουλας.

Η Τουρκία δήλωσε αποφασισμένη να επιμείνει στη θέση για διακοπή των ερευνών της Κυπριακής Δημοκρατίας ώστε να σταματήσει και τις δικές της παράνομες έρευνες, είτε να δημιουργηθεί κοινή επιτροπή με το ψευδοκράτος που θα αναλάβει τη διαχείριση των υδρογονανθράκων μέχρις ότου λυθεί το Κυπριακό. Και οι δύο επιλογές είναι αδιέξοδες, αλλά με τη νομιμοποίηση που προσέφερε στην τουρκική επιθετικότητα η Αθήνα, αποδεχόμενη την πραγματοποίηση του ΑΣΣ, η θέση ότι πρέπει να βάλει «νερό στο κρασί» της η Λευκωσία, ώστε να αρχίσουν οι συνομιλίες, κερδίζει έδαφος και στις ΗΠΑ και στις Βρυξέλλες.

Ο κ. Νταβούτογλου, ξεκάθαρα μάλιστα, ζήτησε από την Αθήνα τον πλήρη διαχωρισμό των συνομιλιών για το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, δηλώνοντας με προκλητικό τρόπο ότι το μεν Αιγαίο είναι «περίπλοκο», ενώ στην Ανατολική Μεσόγειο τα πράγματα είναι πιο απλά γιατί υπάρχει «μόνο ένα νησί», καθώς αυτή η διαδικασία οδηγεί στη σημαντική παραγραφή των θαλασσίων ζωνών που δικαιούται το Καστελλόριζο…

Αλλά και στο θέμα της μειονότητας αποδείχτηκε ότι παίχτηκε ένα άθλιο παιγνίδι παρασκηνιακής συναλλαγής ώστε να μην πάει κατευθείαν μετά το ΑΣΣ ο κ. Νταβούτογλου στη Θράκη. Έτσι, το υπουργείο Εξωτερικών συναίνεσε, μία εβδομάδα αργότερα (προχθές Παρασκευή), να μεταβεί στην Κομοτηνή ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μ. Τσαβούσογλου, λίγες ώρες μετά τη συμμετοχή του στη συνάντηση των ΥΠΕΞ του ΟΣΕΠ στη Θεσσαλονίκη.

Όπως μάλιστα αποκαλύφθηκε από τον τουρκικό Τύπο και ο κ. Νταβούτογλου προετοιμάζει μεγάλη επίσκεψη στη Θράκη για την άνοιξη, με τη (δήθεν) ευκαιρία των εγκαινίων ενός αναπαλαιωμένου τζαμιού…

Απλώς αποδεικνύεται ότι η επίσκεψη Νταβούτογλου ματαιώθηκε απλώς και μόνο για να μη βρεθεί σε δύσκολη θέση η κυβέρνηση, αλλά, από κει και πέρα, έχει υπάρξει η δέσμευση για αποδοχή του πήγαιν’-έλα κορυφαίων τούρκων πολιτικών παραγόντων στη Θράκη, υπονομεύοντας έτσι όλα όσα με μεγάλη δυσκολία γίνονται από την Ελληνική Πολιτεία για να διατηρηθεί το ήπιο κλίμα στην περιοχή και να υπάρχει ομαλή συμβίωση και ένταξη των μουσουλμάνων πολιτών στην τοπική κοινωνία.

Στο ευρωπαϊκό πεδίο, πάντως, οι συγκυρίες προσφέρουν μια ακόμη ευκαιρία στην Κύπρο, καθώς παρά τα καλά λόγια υπάρχουν και άλλες χώρες που δεν επιθυμούν να δώσουν «λευκή επιταγή» στην Τουρκία του -όλο και πιο αντιδυτικού και με όλο και πιο φανατικό λόγο- Ταγίπ Ερντογάν.

Οι επισκέψεις του βρετανού πρωθυπουργού Ν. Κάμερον, του ιταλού πρωθυπουργού Μ. Ρέντσι και πολλών άλλων προέδρων, πρωθυπουργών και υπουργών Εξωτερικών από τις χώρες της ΕΕ, προϊδεάζουν για τις δυσκολίες που θα έχει να αντιμετωπίσει η Λευκωσία προκειμένου να συνεχίσει τη μάχη των χαρακωμάτων.

Με το τελευταίο προσχέδιο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής της 18ης Δεκεμβρίου φαίνεται ότι δεν επιχειρείται τελικά η αναφορά σε προοπτική ανοίγματος δύο κεφαλαίων των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας, όπως επεδίωκε η Βρετανία και άλλες σχεδόν δέκα χώρες, καθώς ήταν προφανές ότι θα υπήρχε αδιέξοδο, αφού και η Κύπρος, έστω και μόνη της, θα ασκούσε βέτο σε μια τέτοια απόφαση και δύσκολα θα μπορούσε να κατηγορηθεί γι’ αυτό μια και η βάναυση παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της συνεχίζεται ακόμη.

Πάντως, αυτό που θα πρέπει να ανησυχεί τη Λευκωσία είναι ότι όλο και περισσότερο γίνεται αποδεκτή από τη διεθνή κοινότητα η επιχειρηματολογία της Τουρκίας για άνευ όρων επανέναρξη των συνομιλιών και για εξεύρεση τρόπου διαμοιρασμού του φυσικού αερίου με τους Τουρκοκύπριους.

Αυτή η θέση γίνεται αποδεκτή γιατί υπάρχει ένα σημαντικό έλλειμμα ενημέρωσης των ξένων κυβερνήσεων και των διεθνών ΜΜΕ, τόσο λόγω της ασθένειας του Ν. Αναστασιάδη αλλά και της απόλυτης επικέντρωσης της Αθήνας στην εσωτερική πολιτική κρίση.

Κωσταντίνος Τσάκαλος