Ο απελπισμένος δεν έχει να χάσει τίποτα…
// Τι είναι το τραγούδι για τον Έλληνα;
Πέρα από μεγάλη τέχνη, πηγή της ζωής. Η μουσική είναι μια μαγική συχνότητα που επηρεάζει την ψυχοσύνθεση του ανθρώπου, πόσω μάλλον του Έλληνα, που ζει στη Μεσόγειο και παίρνει δύναμη από το φως, τη θάλασσα, την πέτρα. Ο μεγαλύτερος αντίπαλος του ανθρώπου είναι η ίδια η ζωή και οι δυσκολίες της. Χρειάζονται εφόδια για να την παλέψεις. Και το τραγούδι είναι μεγάλο όπλο.
// Πώς έγινε η συνεργασία σας με αυτόν τον θίασο, που ουσιαστικά ξαναζωντάνεψε την επιθεώρηση;
Αποφάσισαν άλλοι για μένα. Ο μαέστρος και συνθέτης Γιώργος Κατσαρός. Μου είπε ότι τα τραγούδια μου στάθηκαν αναφορά για την εποχή. Εγώ χαίρομαι όταν στα καμαρίνια έρχονται νέα παιδιά και μου λένε πόσο διαφορετικά αντιμετωπίζουμε το τραγούδι οι παλιότεροι τραγουδιστές από τους νεότερους. Η αλήθεια είναι ότι δεν ξέρω πώς είναι τα μπουζούκια σήμερα. Αν ασφυκτιούν στους χώρους, αν το ουίσκι είναι ακριβό για έναν άνθρωπο του μεροκάματου, αν οι νέοι συνάδελφοί μου το παίζουν σταρ.
// Πάντως, σήμερα οι νυχτερινές πίστες είναι προσβάσιμες στους λίγους…
Η οικονομική κρίση δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο, αλλά παγκόσμιο. Αυτήν τη στιγμή όμως ο Έλληνας ζει το δράμα της αβεβαιότητας. Η διασκέδαση είναι το τελευταίο. Όταν δεν ξέρεις πλέον που θα φτάσει ο μισθός σου, αν θα αγγίξει το σημείο της πείνας, το να μιλάμε για τα μπουζούκια είναι πολυτέλεια. Περάσαμε από την ψευδοευμάρεια των τελευταίων ετών σ’ ένα ζοφερό παρόν και φοβάμαι ότι θα διανύσουμε ένα ζοφερό μέλλον. Το μόνο που θα μας σώσει είναι η ιστορία μας. Ως λαός έχουμε ζήσει τρώγοντας ψωμί και ελιά. Αν αυτό που ζούμε συνέβαινε στη Σουηδία, ο κόσμος θα είχε πεθάνει. Η ελληνίδα μάνα έχει μάθει να δίνει και το αίμα της για τα παιδιά της. Αυτή στηρίζει την οικογένεια στα δύσκολα. Αλλά πιστεύω στον τίτλο της επιθεώρησης: «Θα περάσει και αυτό»!
// Πώς θα περάσει; Με… επανάσταση;
Αυτό θα γίνει όταν πραγματικά θα πεινάσουμε. Όταν δεν θα έχουμε ούτε φακές να φάμε και τα παιδιά μας δεν θα έχουν τροφή. Η πείνα φέρνει την απελπισία και ο απελπισμένος δεν έχει να χάσει τίποτα. Για να έρθει μια ισορροπία στην πατρίδα μας, δεν μπορούμε να μιλάμε πλέον για ευημερία σ’ ένα τόσο άκρατο καπιταλιστικό περιβάλλον. Πρέπει να γυρίσουμε στη γη. Γιατί τι θα φάμε πλέον; Κινητά; Να ξεφύγουμε από όλα αυτά τα τεχνολογικά και να πάμε στην πρωτογενή παραγωγή, που θα φέρει ψωμί και ανάπτυξη. Η ανθρωπότητα βρίσκεται σε μια αέναη μάχη μεταξύ του νου και του συναισθήματος.
// Γιατί χτυπάνε τόσο ανελέητα την Ελλάδα;
Γιατί είναι μια χώρα στην οποία, αν θα μπορέσει να επιβληθεί τελικά η παγκοσμιοποίηση, τότε θα επιβληθεί παντού. Ο Μεσογειακός Νότος έχει πολιτισμό, φιλοσοφία, έχει αναπτύξει την ατομικότητα. Ενώ ο Ευρωπαϊκός Βορράς, όπως και οι ΗΠΑ, έχουν αναπτύξει τη συλλογικότητα που ενίοτε λειτουργεί ως μάζα και ως αγέλη. Η Ελλάδα δεν είναι χώρα. Είναι ιδεολογία. Διαφοροποιείται ως έθνος. Οι Έλληνες έχουν μια συγκεκριμένη νοοτροπία. Δυστυχώς όμως σιγά σιγά αλλοιώνονται. Η μεσογειακή διατροφή έδωσε τη σκυτάλη στο φαστ φουντ, στα αλεσμένα κρέατα που προκαλούν διαβήτη, παχυσαρκία και καρκίνο.
// Πόσο φταίνε οι κυβερνώντες για την οικονομική και πολιτιστική κρίση;
Αδυνατούν σήμερα οι κυβερνήσεις να ορίσουν την κατώτατη αμοιβή του Έλληνα; Είναι τραγικό. Είναι δυνατόν το οικονομικό επίπεδο ενός λαού να ορίζεται από τους απέξω και από τις υποδείξεις των μεγάλων δυνάμεων; Πώς θα επιβιώσει αυτός ο λαός με τους λογαριασμούς του ΔΝΤ; Αγαπάνε οι έχοντες την εξουσία αυτήν την πατρίδα; Έχουν εθνική συνείδηση; Θα δεχτούμε να μπούμε σε ζυγό;
// Γιατί δεν αντιδρούμε;
Οι σημερινοί εξηντάρηδες έχουν συμβιβαστεί και έχουν δεχτεί τον ΕΝΦΙΑ και πληρώνουν τις δόσεις. Τα νιάτα έχουν υποταχθεί στην παγκοσμιοποίηση. Όταν για χρόνια τους έχουν πιπιλίσει το μυαλό με ιδέες ότι μπορείς να ζεις και να εργάζεσαι εκτός της χώρας σου, τα λαμπρά μυαλά μεταναστεύουν εκτός Ελλάδας. Ξέρουν τα αγγλικά όπως τη μητρική τους γλώσσα, χειρίζονται άψογα και τάχιστα την τεχνολογία, βλέπουν ανά πάσα στιγμή -μέσω υπολογιστή- τους συγγενείς τους και δεν έχουν κόλλημα να φύγουν από την Ελλάδα. Έχουν μεγαλώσει σε ένα σύστημα που τους λέει ότι δεν υπάρχουν κράτη, αλλά η γη γι’ αυτούς είναι ένα παγκόσμιο χωριό. Και φυσικά ένας νέος με μεταπτυχιακά, από το να κάτσει στην Ελλάδα και να ζει ως σερβιτόρος, προτιμά να φύγει να πάει στη Γερμανία και να μεγαλουργήσει. Αυτή είναι η πλατφόρμα σήμερα. Δεν έχουμε ανάγκη τις χώρες, τους διαφορετικούς πολιτισμούς, όλοι τρώμε τα ίδια, ακούμε την ίδια ηλεκτρονική μουσική, βλέπουμε τις ίδιες ταινίες. Βλέπετε πώς κερδίζει το κεφάλαιο; Σου λέει «έλα, ρε φίλε, σ’ εμάς για να επιβιώσεις». Στην πολυεθνική. Και οι πλούσιοι του κόσμου κατέχουν πλέον τα πιο έξυπνα μυαλά. Η ψαλίδα ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς θα γίνει ακόμη μεγαλύτερη.
// Οι μετανάστες είναι πάρα πολλοί στην Ελλάδα. Μπορούν να ζήσουν στη χώρα μας;
Εδώ δεν μπορούμε να ζήσουμε εμείς. Αυτοί οι άνθρωποι υποφέρουν. Ολόκληρες γειτονιές έχουν γίνει γκέτο. Και εκεί βρήκε κενό η Χρυσή Αυγή και μπήκε. Αφού το κράτος απουσίαζε, η Αστυνομία το ίδιο. Όπου υπάρχει πείνα, υπάρχει και παραβατικότητα και έγκλημα. Η Ελλάδα δεν αντέχει άλλους μετανάστες. Ας μη μας βρουν τα άσχημα του εθνικοσοσιαλισμού. Θυμηθείτε τη Γερμανία του Χίτλερ.
// Τα ΜΜΕ στην Ελλάδα τι ρόλο παίζουν;
Παρουσιάζουν πώς να φτιάχνεις γκουρμέ φαγητά στην κρίση. Φάτε μάτια ψάρια. Μα πώς να αγοράσω, κύριε, τα υλικά; Εδώ η κοιλιά μου γουργουρίζει… Είναι εντελώς εκτός τόπου και χρόνου.
// Τι απεύχεστε;
Να γίνει τζαμί, τέμενος στην Ελλάδα. Σε οποιονδήποτε χώρο. Θα δούμε να δημιουργείται στη χώρα μας μια άλλη περιοχή, με άλλα ήθη, έθιμα, νόμους, καθημερινότητα και θα εισρεύσουν και άλλοι μετανάστες. Το Κοράνι, το Ισλάμ, είναι μια ιδιαίτερη θρησκεία που ορίζει με κανόνες την καθημερινότητα των πολιτών. Δεν είναι απλά τα πράγματα, να ακούγεται η φωνή του Χότζα πρωί, μεσημέρι, βράδυ. Το Ισλάμ δεν αφήνει την πληροφορία να κυκλοφορεί, έχει κλειστούς ορίζοντες, παρωπίδες. Το φοβάμαι πάρα πολύ αυτό το άνοιγμα. Και στην Ευρώπη έφτασαν στο σημείο να απαγορεύουν το να κυκλοφορούν με μαντίλες οι μουσουλμάνες. Γιατί, άραγε;
// Θα αλλοιωθούμε ως έθνος;
Όχι. Έχουμε τους κυκλωτικούς χορούς, αλλά πάντα υπάρχει μπροστά ένας πρωτοχορευτής. Δεν είμαστε ποτέ σε διάταξη. Δεν είμαστε αγέλη. Είμαστε συλλογικοί, αλλά δίνουμε και ώθηση στην ατομικότητα!