Έγινε η Αλβανία κράτος και εμείς ξεχαρβαλωθήκαμε

// Η παράσταση «Οίκος ευγηρίας, η Ευτυχισμένη Δύσις» εστιάζει περισσότερο από κάθε άλλη παράσταση στην κατάντια της κοινωνίας μας. Λένε ότι, αν θέλεις να δεις τον πολιτισμό μιας χώρας, κοίταξε πώς φέρεται στα παιδιά και στους ηλικιωμένους. Αυτό το κράτος πώς φέρεται στην τρίτη ηλικία;

Το κράτος μας είναι διαλυμένο. Η οικονομία μας είναι διαλυμένη. Τα ιδρύματα για τους ηλικιωμένους ανθρώπους φυτοζωούν. Δεν υπάρχει καμία ευαισθησία. Το κράτος είναι ο πολίτης και ο πολίτης δεν προστατεύεται. Αλλά δεν είναι οι μόνο οι ηλικιωμένοι με τη σύνταξη του ΙΚΑ, που είναι στα 380 ευρώ, και ψάχνουν στα σκουπίδια. Οι περισσότεροι Έλληνες ξυπνούν και ζουν κάθε μέρα μια τραγωδία. Γιατί δεν λένε οι τηλεοράσεις για τους ανθρώπους που αυτοκτονούν; Γιατί έχουν δοσοληψίες με την κυβέρνηση και φοβούνται να βγάλουν προς τα έξω αυτήν την αλήθεια. Η κυβέρνηση το μόνο που ξέρει είναι να βάζει φόρους. Μα ο κόσμος δεν έχει να τους πληρώσει. Αυτό είναι αδιέξοδο. Δουλειές χρειαζόμαστε για να τρέξει ο νέος να ταΐσει την οικογένεια του, να σπουδάσουν τα παιδιά του, να υπάρχει ανάπτυξη. Ξέρετε πόση δύναμη πρέπει να έχει ένας άνθρωπος για να αυτοκτονήσει; Τι κότσια; Αλλά η απελπισία ή η υπερηφάνεια τον οδηγεί εκεί.

// Ποιος φταίει γιʼ αυτή τη διάλυση;

Οι πολιτικοί μας. Δεν κυβερνούν αυτοί, αλλά τα συμφέροντα από το εξωτερικό. Ποια είναι αυτή η «τρόικα» που μας διοικεί; Τεράστια πληγή για τη χώρα. Δύσκολες μέρες έρχονται για τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας. Καλύτερα να μη βρουν πετρέλαιο, φυσικό αέριο στην περιοχή μας γιατί θα μας βάλουν να σκοτωθούμε με τους Τούρκους. Ώστε να έρθουν μετά τα μεγάλα αφεντικά, να το παίξουν μεσολαβητές και να φάνε αυτήν τη μεγάλη πίτα των πετρελαίων. Έτσι δεν διέλυσαν και τη Μέση Ανατολή; Τώρα δημιούργησαν τους τζιχαντιστές. Ποιος τους δίνει όπλα; Αυτοί δεν έχουν να φάνε. Αμόρφωτοι. Τους ελέγχουν απόλυτα. Δεν μπορούν να τους βρουν; Οι Αμερικανοί έχουν τέτοια συστήματα που ξέρουν τι γίνεται σε κάθε οικοδομικό τετράγωνο. Αλλά πώς θα πουλήσουν όπλα; Με το να δημιουργήσουν νέους πολέμους. Και η νέα μορφή πολέμου θα έχει ως αιτία την αντίθεση των πολιτισμών.

// Πολλοί είναι οι μετανάστες στη χώρα μας. Τραγικές φιγούρες. Τι θα κάνουμε με αυτές τις υπάρξεις;

Μα και αυτοί οι άνθρωποι που έρχονται; Σε μια χώρα που δεν έχει να ταΐσει τους Έλληνες; Και εμείς πήγαμε μετανάστες στον Καναδά, στην Αμερική, αλλά είχαν δουλειές για εμάς. Εδώ δεν έχει. Εγώ μένω σε ένα δυάρι, σε μια γειτονιά γκέτο μεταναστών που οι άνθρωποι κοιμούνται στα πάρκα του δήμου σαν τα κοπάδια μέσα στο κρύο. Φοβάσαι να περπατήσεις μήπως σε σκοτώσουν πλέον για πέντε ευρώ. Ούτε στην Κατοχή -γιατί την έζησα κι αυτή, καθώς είμαι γεννημένος στις 7 Φεβρουαρίου του 1934- δεν φοβόμουν τόσο να περπατήσω έξω στον δρόμο. Και η Αστυνομία που είναι; Έγινε η Αλβανία κράτος κι εμείς ξεχαρβαλωθήκαμε.

// Τι να κάνουμε για να αλλάξουμε την κατάσταση;

Να μην πιστεύουμε τους πολιτικούς μας! Το μόνο που τους νοιάζει είναι να κερδίσουν τις εκλογές και να διατηρήσουν τις καρέκλες τους. Χρειάζεται να βγούμε στους δρόμους και να αντισταθούμε. Αν δεν έπαιρνα αυτή τη σύνταξη, που όρισε για εμάς η αξέχαστη Μελίνα Μερκούρη, θα ζούσα με 400 ευρώ τον μήνα. Και είμαι ένας ηθοποιός που έχω παίξει σε 180 ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου. Είναι δυνατόν οι Γερμανοί, που ηττήθηκαν σε δύο πολέμους, να κυριαρχούν ξανά στην Ευρώπη; Ντροπή για όλους τους ευρωπαίους ηγέτες. Η Ιταλία, η Ισπανία και όλοι οι πολίτες του Νότου είναι αγανακτισμένοι. Θα μας κάνουν σκλάβους οι Γερμανοί; Φέτος είχαμε 22.000.000 τουρίστες. Πώς να μην ορέγονται την χώρα μας; Μιλάω με τον κόσμο στο θέατρο, στον δρόμο, στο καφενείο. Παρακαλάνε για το μεροκάματο. Η κόρη μου, με πτυχίο στη Φιλοσοφική και με γνώση τεσσάρων ξένων γλωσσών, είναι άνεργη. Τι να της πω; Ματώνει η καρδιά μου. Ο γιος μου, 45 χρονών με παιδί, τρέχει κι αυτός. Σας το λέω. Η κοινωνική έκρηξη θα γίνει γιατί το μυαλό του κόσμου έχει θολώσει, δεν αντέχει άλλο, οι πολιτικοί δεν κατεβαίνουν πλέον στις γειτονιές για να δουν τις συνέπειες αυτών που υπογράφουν. Ότι μας σφαγιάζουν καθημερινά σαν τα κοτόπουλα.

// Πόσα χρόνια είστε πάνω στο σανίδι;

Πενήντα τρία, αν και εγώ αγαπούσα πιο πολύ τον κινηματογράφο. Από μικρός ήξερα ότι θα γίνω ηθοποιός. Πήγα στη Σχολή Σταυράκου. Την καλύτερη -τότε- των Βαλκανίων. Καθηγητές μου ο Κουν, ο Διαμαντόπουλος, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Βολονάκης. Όταν με πήρε ο Μιχάλης Κακογιάννης για την ταινία «Το κορίτσι με τα μαύρα» έγινε το μεγάλο μπαμ στην καριέρα μου. Η ταινία απέσπασε πολλά βραβεία σε φεστιβάλ. Αλλά εμένα δεν μου έμεινε μόνο αυτό. Η επιτυχία. Έπαθα σοβαρό ατύχημα στο μάτι μου και η Έλλη Λαμπέτη με τον Δημήτρη Χορν μου πλήρωσαν την νοσηλεία στο νοσοκομείο. Φρόντισαν τα πάντα. Αυτά δεν ξεχνιούνται. Για μένα ένας καλλιτέχνης δεν μετρά μόνο ως ταλέντο, αλλά πρώτα απ’ όλα ως άνθρωπος. Η επιτυχία είναι ψιλά γράμματα. Καλός άνθρωπος είσαι; Της προσφοράς;

// Ποια ήταν η ταινία που τη θεωρείτε σταθμό;

«Ο φόβος» του Κώστα Μανουσάκη. Στο φεστιβάλ του Βερολίνου ήταν να πάρω το πρώτο βραβείο ανδρικού ρόλου. Μετά ήρθαν δεκάδες προτάσεις, από το εξωτερικό, πολλές συμπαραγωγές.

// Πώς σας βγήκε το όνομα του σκληρού και αδίστακτου στον κινηματογράφο;

Οι σκηνοθέτες μου έδωσαν κόντρα ρόλο. Γίνονταν τόσες ταινίες τότε, με μεγάλη ταχύτητα. Όταν θέλανε έναν κακό λέγανε «τον Ανέστη θέλουμε». Έτσι ταυτίστηκε το όνομά μου με τον χαρακτήρα του άκαρδου. Και εγώ ως άνθρωπος ήμουν τίμιος, βιοπαλαιστής και ευαίσθητος.

// Ποιοι συνάδελφοί σας, όλο αυτό το διάστημα, στάθηκαν δίπλα σας;

Αδερφικοί φίλοι με τον Γιώργο Φούντα, τον Νίκο Ξανθόπουλο. Ηθοποιός σαν τον Γιώργο Φούντα σπάνια θα ξαναβγεί. Καλοί ηθοποιοί, απλοί άνθρωποι. Όπως επίσης, μεγάλη γυναίκα ηθοποιός ήταν η Αντιγόνη Βαλάκου. Για μένα, ακόμη και τον ηθοποιό τον κάνει η δουλειά. Ο Μάνος Κατράκης ήταν σπουδαίος ηθοποιός, αλλά αυστηρός και ιδιόρρυθμος στη δουλειά του. Ο Διονύσης Παπαγιανόπουλος ήταν εργατικός, αλλά και μάλαμα ως άνθρωπος.

// Τι σας έχει μείνει από όλη αυτήν την πορεία;

Το ότι έβαλα ένα λιθαράκι και εγώ σ’ αυτό που λέμε ελληνικός κινηματογράφος. Ο κόσμος αναγνώρισε αυτήν την προσφορά. Επί δύο τετραετίες με έβγαλε πρώτο δημοτικό σύμβουλο. Και αυτό σημαίνει αγάπη. Δεν έχω παράπονο, τους ευχαριστώ. Με σταματάνε στον δρόμο και μου λένε για τις ταινίες μου και αυτό είναι συγκινητικό. Τι θέλει ένας ηθοποιός; Ποια είναι η τροφή του; Η αγκαλιά, το φιλί, το χειροκρότημα, το μπράβο του απλού ανθρώπου.

// Έχετε παίξει σε πολλές δραματικές σειρές της ΕΡΤ. Τι σας έχει μείνει από την κρατική τηλεόραση;

Ό,τι δημιούργησε πολιτισμό. Από το Σύνταγμα απορρέει ότι τα κανάλια πρέπει να ενημερώνουν και να καλλιεργούν το κοινό. Σήμερα τα κανάλια δείχνουν κατσαρόλες και πώς να φτιάχνεις φαγητά σε μια εποχή που δεν υπάρχουν χρήματα για να αγοράσεις κρέας. Μα, νηστικό αρκούδι χορεύει; Αν δεν γεμίσεις το στομάχι; Μου λένε για τον πολιτισμό που περνά κρίση. Μια οικογένεια θα πάει στο θέατρο ή θα επιδιώξει να γεμίζει το ψυγείο της; Αν και η τέχνη είναι η τροφή της ψυχής. Την έχει ανάγκη ο άνθρωπος για να ευφρανθεί. Σαν το γιατρικό.

// Ποιο είναι το νόημα της ζωής;

Να ζούμε αρμονικά με τους συνανθρώπους μας με αγάπη και ειρήνη. Να τους βλέπουμε ως φίλο. Στο χωριό μου όταν μια γυναίκα ήταν άρρωστη με έπαιρνε η γιαγιά μου και της κάναμε επίσκεψη. Το θυμάμαι ως παραμύθι. Για μένα η καλοσύνη είναι το άλφα και το ωμέγα. Αυτή είναι η σημασία της ύπαρξης. Ο Χριστός ήταν μεγάλη μορφή. Είπε πολύ σημαντικές αλήθειες, γι’ αυτό και τον σταύρωσαν. Δεν με νοιάζει αν είσαι μουσουλμάνος, βουδιστής, χριστιανός. Καλός άνθρωπος είσαι; Και η ευτυχία για μένα κρύβεται στα απλά πράγματα. Στο να πέσει κάποιος στον δρόμο και να τον σηκώσεις.