Τι θα προτιμήσουμε; Τις αγορές ή την «τρόικα»;

Οι δανειακές ανάγκες της Ελλάδος είναι ακόμη πολύ υψηλές και δεν ξέρουμε ακόμη που οφείλεται αυτό. Η κυβέρνηση τη μια μέρα πανηγυρίζει για δημοσιονομικό περίσσευμα και ύστερα από λίγο βγάζει τον δίσκο της επαιτείας. Τώρα, αυτές τις μέρες, διατυμπανίζει η κυβέρνηση την πρόθεσή της να δανειστεί από τις αγορές. Και τούτο για να απαλλαγεί από τα Μνημόνια. Και είναι γεγονός ότι υπάρχει πληθώρα αζήτητων κεφαλαίων στη διεθνή χρηματοπιστωτική αγορά, μετά την ομαδική αποχώρηση των επενδυτών από τις αναδυόμενες οικονομίες της Ασίας. Και αυτό θεωρείται ότι αποτελεί ευνοϊκή περίπτωση για να καταφύγει η Ελλάδα για δανεισμό στις αγορές. Ας δούμε λοιπόν τι συνθήκες δανεισμού διαμορφώνονται για τη χώρα μας.

Αυτή τη στιγμή ουσιαστικά η κυβέρνηση καλείται να επιλέξει μεταξύ Σκύλας και Χάρυβδης. Στις αγορές βέβαια προσφέρονται αφειδώς κεφάλαια για δανεισμό, πλην όμως τα επιτόκια για την Ελλάδα θα είναι αρκετά υψηλά. Όλοι οι αναλυτές προειδοποιούν ότι οι υποψήφιοι δανειστές μας δυσπιστούν όσον αφορά το μέλλον της ελληνικής οικονομίας. Και η κυβέρνηση και οι εφημερίδες και οι σχολιαστές που πρόσκεινται στην κυβερνητική παράταξη ισχυρίζονται ότι η δυσπιστία των δανειστών οφείλεται στη ρευστότητα της πολιτικής κατάστασης που επικρατεί στην Ελλάδα. Δηλαδή της σίγουρης κατάρρευσης του σημερινού κυβερνητικού σχήματος, σε περίπτωση βουλευτικών εκλογών, όποτε και αυτές και αν γίνουν. Η κυβέρνηση με την πτωχή της αντίληψη έχει τη γνώμη ότι ο ελληνικός λαός θα επηρεαστεί από το επιχείρημα αυτό και θα στρέψει την προτίμηση του στο σημερινό κυβερνητικό σχήμα. Η αλήθεια είναι ότι οι αγορές μάς δανείζουν με υψηλά επιτόκια, γιατί δεν έχουν εμπιστοσύνη πλέον στην ελληνική οικονομία και στη βιωσιμότητα του υπερβολικού χρέους της χώρας μας. Η κατάσταση της οικονομίας είναι η αιτία για την όποια κατάσταση έχει δημιουργήσει η σημερινή κυβέρνηση υπακούοντας τυφλά στα προστάγματα της «τρόικας» και των ευρωπαϊστών συμβούλων της. Αυτή είναι η αλήθεια γύρω από το θέμα του δανεισμού μας από τις αγορές. Επιτέλους θα πρέπει να σταματήσει αυτή η αλυσίδα ψευδολογιών εκ μέρους της κυβέρνησης, των κυβερνητικών παραγόντων και των αναλυτών και σχολιαστών των ΜΜΕ. Οι καλύτερες μέρες που μας έχουν υποσχεθεί κατ’ επανάληψη να δούμε πότε θα ανατείλουν.

Πέρα από τη λύση του δανεισμού από τις αγορές, υπάρχει και μια άλλη εναλλακτική λύση. Αυτή όμως η δεύτερη λύση απαιτεί την υπογραφή Μνημονίου. Και οι δύο πολιτικοί αρχηγοί που συνεργάζονται (Σαμαράς και Βενιζέλος) και ηγούνται της σημερινής κυβέρνησης κατ’ επανάληψη έχουν πανηγυρικά ανακοινώσει ότι «τέλος τα Μνημόνια για την Ελλάδα». Να γιατί τώρα η κυβέρνηση αποφασίζει και δείχνει εύνοια στη λύση του δανεισμού από τις αγορές. Και ασφαλώς οι αγορές θα εκμεταλλευτούν αυτήν την εύνοια και θα ζητήσουν υψηλότερο επιτόκιο. Αυτή είναι η εναλλακτική λύση που πηγάζει από την απόφαση της ΕΚΤ να τονώσει τη ρευστότητα στις αγορές των κρατών-μελών της Ευρωζώνης, για να αυξηθεί η κατανάλωση αγαθών και υπηρεσιών; Ο πρόεδρος της ΕΤ κ. Ντράγκι ανακοίνωσε ότι για την αύξηση της ρευστότητας θα αγοράσει ομόλογα κατωτάτης αξιολόγησης. Θέτει όμως ως προϋπόθεση την υπογραφή Μνημονίου από τη χώρα που έχει εκδώσει τα ομόλογα αυτού. Με τη διαφορά ότι η συμφωνία που θα υπογραφεί μεταξύ της χώρας και της ΕΚΤ δεν θα λέγεται πλέον Μνημόνιο, αλλά «Σύμφωνο Προσαρμογής». Η λέξη Μνημόνιο για τη συμφωνία των δεσμεύσεων που αναλαβαίνει η χώρα μας για τη συνέχιση του δανεισμού έχει πλέον εγκαταλειφθεί. Και τώρα τελευταία βγήκε στην επιφάνεια και μια άλλη ονομασία, το «δίχτυ ασφαλείας». Όλη αυτή η μετονομασία έγινε απλά για να επαληθευτεί η πρόγνωση και του κ. Σαμαρά και του κ. Βενιζέλου ότι η Ελλάδα δεν θα υπογράψει άλλο Μνημόνιο. Ποτέ όμως οι δύο αυτοί κορυφαίοι κυβερνητικοί παράγοντες δεν μας είπαν ότι η Ελλάδα δεν θα υπογράψει άλλες δεσμεύσεις. Και αυτή είναι η ουσία για την πορεία της ελληνικής οικονομίας. Το κείμενο των δεσμεύσεων, το πώς θα ονομάζεται είναι εντελώς αδιάφορο. Και χωρίς ουσία. Ο κ. Σαμαράς, την Παρασκευή 17/10, δήλωσε ότι οι αγορές φοβούνται τον ΣΥΡΙΖΑ. Έχουμε τη γνώμη ότι οι αγορές φοβούνται τον Σαμαρά και τον Βενιζέλο, μήπως συμπληρώσουν το έργο καταστροφής της ελληνικής οικονομίας και καταστεί αδύνατη η εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους. Εάν οι αγορές ή οποιοιδήποτε δανειστές μας φοβούνται την ανάληψη της εξουσίας από τον ΣΥΡΙΖΑ και είναι βέβαιοι ότι η Ελλάδα έχει ισχυρή οικονομία ικανή να εξυπηρετήσει το χρέος της, προς τι λοιπόν το δίχτυ προστασίας που θα περιέχει υπόσχεση της «τρόικας» για στήριξη στο μέλλον της ελληνικής οικονομίας; Γιατί ο κ. Σαμαράς, επιτέλους, δεν αποφασίζει να εγκαταλείψει τα ψέματα και να ενημερώνει σωστά τον ελληνικό λαό; Τι είναι όμως αυτό το δίχτυ προστασίας; Είναι μελλοντική συμφωνία δανεισμού της Ελλάδος, σε περίπτωση δημοσιονομικού κενού, χωρίς όμως να έχουν προσδιοριστεί ακόμη οι δεσμεύσεις της χώρας μας. Πολύ μπερδεμένα εμφανίζονται τώρα τα μελλοντικά προβλήματα της οικονομίας μας. Και αυτά είναι που φοβίζουν τις αγορές και αυξάνουν το επιτόκιο δανεισμού μας. Και τώρα τις τελευταίες μέρες της προηγούμενης εβδομάδας εγνώσθη ότι η κυβέρνηση επιδιώκει να επιτύχει μια «γραμμή στήριξης». Τι είναι όμως αυτή η «γραμμή στήριξης»; Είναι μια συμφωνία με την «τρόικα» για στήριξη της Ελλάδος στη δανειοδότηση της από τις αγορές. Τώρα ποια μορφή θα έχει αυτή η στήριξη και με ποιες δεσμεύσεις θα χορηγηθεί, δεν μπορεί να γνωρίζει κανείς εκ των προτέρων. Και φαντάζομαι ότι και η ίδια η κυβέρνηση δεν έχει αποφασίσει τι θα προτείνει για τα θέματα αυτά. Και ποιες δεσμεύσεις θα δεχθεί. Με όλα αυτά τα στηρίγματα που επιδιώκει η κυβέρνηση και μετά το φιάσκο της μη αποχώρησης της Ελλάδος από το ΔΝΤ, έχει δημιουργηθεί μια κατάσταση ρευστότητας όσον αφορά το μέλλον της ελληνικής οικονομίας.

Με όλα αυτά γύρω από τη δανειοδότηση της Ελλάδος στο μέλλον, ο κ. Σαμαράς έπαιξε το παιγνίδι και με τις αγορές και με την «τρόικα». Όμως ήταν εντελώς απροπαράσκευος και για τον λόγο αυτό δεν μπόρεσε να πετύχει κανένα στόχο του. Και τούτο γιατί η κατάσταση της οικονομίας μας, την οποία κατάσταση όπως είπαμε δημιούργησε η σημερινή κυβέρνηση, δεν βοήθησε τις κυβερνητικές επιδιώξεις. Και οι αγορές γνωρίζουν καλά και η «τρόικα» επίσης, ότι η Ελλάδα θα παρουσιάσει στο μέλλον δημοσιονομικά κενά. Και η δανειοδότησή της θα είναι αναγκαία. Ο κ. Σαμαράς με τους χειρισμούς του των 20 τελευταίων ημερών κατάφερε να συσκοτίσει εντελώς την κατάσταση. Και μάλιστα κατά τρόπο που το οποιοδήποτε αποτέλεσμα να αξιοποιηθεί ως επιτυχία των δύο ηγετών των κομμάτων που συγκροτούν την κυβερνητική πλειοψηφία. Και τρέφουν έτσι την προσδοκία ότι ο λαός και το εκλογικό σώμα θα μεταστραφούν υπέρ των δύο κομμάτων της σημερινής συγκυβέρνησης.

Από όσα είπαμε στη σημερινή μας παρουσίαση προκύπτει το συμπέρασμα ότι οι αγορές ενδιαφέρονται για την επιστροφή των δανείων που θα μας χορηγήσουν και όχι για το όποιο εκλογικό αποτέλεσμα των προσεχών εκλογών. Επομένως το μεγάλο εμπόδιο που προκύπτει είναι ότι ακόμη δεν έχει βρεθεί η λύση που θα οδηγήσει στην εξασφάλιση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους. Και έχουμε τη γνώμη ότι ο κ. Σαμαράς θα πρέπει πρώτα να διαπραγματευτεί τη λύση του προβλήματος αυτού και μετά να προστρέξει στις αγορές για δανεισμό. Αν φυσικά θέλει και πιστεύουμε ακράδαντα ότι θέλει να επιτύχει ευνοϊκό επιτόκιο δανεισμού από τις αγορές. Και φυσικά θα πρέπει να προηγηθεί και η αξιολόγηση της οικονομίας μας από το κλιμάκιο της «τρόικας». Και αυτό είναι ένα από τα μεγάλα εμπόδια, καθώς η «τρόικα» απαιτεί τη λήψη ορισμένων μέτρων, πολλά από τα οποία είναι άκρως αντιλαϊκά. Αυτό φρενάρει βέβαια την επίσπευση της αξιολόγησης της οικονομίας μας. Η «τρόικα» απαιτεί νέο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων και κατάργηση ορισμένων επιδομάτων, που σημαίνει «κούρεμα» των αποδοχών, αλλά και μείωση των συντάξεων. Επίσης απαιτεί την παύση των κρατικών επιχορηγήσεων στα ασφαλιστικά μας ταμεία και τη συνένωση όλων των ταμείων που χορηγούν επικουρικές συντάξεις. Μόνο αυτά τα δύο μέτρα (γιατί απαιτεί και άλλα η «τρόικα») είναι που θα οδηγήσουν στην πλήρη εξαθλίωση ένα μεγάλο τμήμα της ελληνικής κοινωνίας. Και το δυστύχημα είναι ότι το κράτος δεν εξοφλεί τις υποχρεώσεις του απέναντι στους ιδιώτες προμηθευτές του και δημιουργεί συνθήκες ασφυξίας και οικονομικού μαρασμού σε επιχειρήσεις που αδυνατούν να πληρώσουν τους εργαζομένούς τους. Όπως έγινε με τα Ναυπηγεία Ελευσίνας. Και δεν είναι αυτή η μοναδική περίπτωση. Η κυβέρνηση όμως βρίσκει χρήματα να τα διαθέσει για κομματικούς σκοπούς.