Η Άγκυρα επιχειρεί να αρπάξει το φυσικό αέριο της Κύπρου

Στην πραγματικότητα, τα όσα προηγήθηκαν, πρώτα επί Προέδρου Χριστόφια και, στη συνέχεια, επί Προέδρου Αναστασιάδη, έστρωσαν το χαλί για να θέτει σήμερα η Τουρκική πλευρά το θέμα του φυσικού αερίου της ΑΟΖ της ελεύθερης Κύπρου ως δήθεν διακοινοτικό θέμα. Να αμφισβητεί επιπλέον το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να προχωρήσει στην εκμετάλλευση της ΑΟΖ της ελεύθερης Κύπρου, καταγγέλλοντας τις Κυπριακές γεωτρήσεις ως δήθεν μονομερή ενέργεια και πρόκληση. Μιλώντας από του βήματος του ΟΗΕ, ο πρώην Πρόεδρος Δημήτρης Χριστόφιας απευθύνθηκε προς τους Τουρκοκυπρίους και τους διαβεβαίωσε να μην ανησυχούν για το φυσικό αέριο και ότι, ακόμη και πριν από τη λύση του Κυπριακού, θα επωφεληθούν. Τα ίδια επανέλαβε από την εξέδρα της Noble στο οικόπεδο 12 της Κυπριακής ΑΟΖ. Έφτασε μάλιστα στο σημείο, απευθυνόμενος στην Τουρκική πλευρά, να πει: «Ελάτε να συνεκμεταλλευθούμε το φυσικό αέριο».

Ο νέος Πρόεδρος, με ορισμένες φραστικές παραλλαγές, ενέμεινε ουσιαστικά στην ίδια πολιτική. Οι υποχωρήσεις του επιπλέον στις προτάσεις για την κατανομή της εξουσίας σ’ ένα ενδεχόμενο σχέδιο «λύσεως» του Κυπριακού, αναβάθμισαν εκ των πραγμάτων το ψευδοκράτος. Το τελευταίο περιφέρεται τώρα με το προσωπείο της δήθεν Τουρκοκυπριακής κοινότητας στα μεγάλα διπλωματικά σαλόνια, από τον Λευκό Οίκο μέχρι και τα υπουργεία Εξωτερικών των μεγάλων Ευρωπαϊκών χωρών. Γιατί τα υπουργεία αυτά να μη δεχθούν τον Τουρκοκύπριο εκπρόσωπο, όταν τον δέχθηκε η ίδια η Ελλάδα του υπουργού Εξωτερικών Ευ. Βενιζέλου στο Ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών.

Η Άγκυρα άρπαξε τη μισή σχεδόν Κύπρο και επιδιώκει να νομιμοποιήσει το τετελεσμένο γεγονός με μια δήθεν «λύση» που θα της διανοίγει ταυτόχρονα νέες προοπτικές ελέγχου πάνω σε ολόκληρο το νησί. Αυτό το νόημα έχει το εφεύρημα της εξισώσεως της μειοψηφίας με την πλειοψηφία.

Με την περιβόητη «πολιτική ισότητα», καμία ουσιαστική απόφαση δεν θα μπορεί να λαμβάνεται χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των Τουρκοκυπρίων, δηλαδή της Άγκυρας. Στο πνεύμα αυτό, η Άγκυρα διεκδικεί χωριστή κυριαρχία που παραπέμπει σε συνομοσπονδία, η οποία συμβιβάζεται με την ιδέα της «πολιτικής ισότητας» ανεξαρτήτως μεγέθους πληθυσμού, εφόσον το κριτήριο είναι η χωριστή κυριαρχία.

Η συνομοσπονδία όμως δεν εξυπηρετεί την Τουρκική πλευρά σε δύο πολύ βασικά σημεία. Το πρώτο αφορά τον στόχο της να ασκεί γεωπολιτικό έλεγχο πάνω σ’ ολόκληρο το νησί. Ο δεύτερος αφορά το φυσικό αέριο της ελεύθερης Κύπρου. Στην περίπτωση συνομοσπονδίας η Τουρκική πλευρά δεν θα μπορούσε να εγείρει αξιώσεις για το φυσικό αέριο της ελεύθερης Κύπρου. Κάνει για τον λόγο αυτό την «υποχώρηση» να συζητά για δήθεν ομοσπονδία, ενός ειδικού τύπου που δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο, για να φενακίζει την Ελληνική πλευρά. Στην πραγματικότητα αποδέχεται στοιχεία ομοσπονδίας μόνο εκεί που τη συμφέρει: Να έχει, δηλαδή, λόγο πάνω σε ολόκληρη την Κύπρο και να μπει λεόντειος συνέταιρος στο φυσικό αέριο της Κύπρου.

Ως δικλείδα ασφαλείας για κάθε περίπτωση, η Άγκυρα προωθεί παραλλήλως τις άμεσες αξιώσεις της πάνω στην Κυπριακή ΑΟΖ, κάνοντας χρήση απροκάλυπτης στρατιωτικής ισχύος και απειλώντας να δημιουργήσει τετελεσμένα γεγονότα.

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης καλώς έπραξε και ανέστειλε τις διακοινοτικές συνομιλίες. Φτάνει όμως η κίνηση αυτή να μην είναι πυροτέχνημα και να παραπέμπει σε μια σοβαρή επανεξέταση της ακολουθούμενης σήμερα πολιτικής. Προκαλεί όμως απορία η δήλωση του Προέδρου του κόμματός του, έπειτα από συνάντησή του με τον ειδικό σύμβουλο για το Κυπριακό του Γ. Γραμματέα του ΟΗΕ, Νορβηγό, Έσπεν Μπαρθ Άιντε, «να βρεθεί τρόπος, με τη διατήρηση της αξιοπιστίας του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να ξεκινήσει ξανά τις διαπραγματεύσεις».

Επιστροφή στις διαπραγματεύσεις με συνέχιση από την Άγκυρα της ίδιας πολιτικής ή με υποχωρήσεις της Ελληνικής πλευράς στο θέμα του φυσικού αερίου θα άνοιγε τον δρόμο στις ελπίδες και επιδιώξεις της Άγκυρας να βάλει στο χέρι ουσιαστικά το φυσικό αέριο της Κύπρου μέσα από τρεις παράλληλες διεκδικήσεις:

– «Ισότιμη» συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων.
– Αρπαγή από την Άγκυρα της ΝΑ ΑΟΖ της Κύπρου, απέναντι από τον Λίβανο.
– Μεταφορά του φυσικού αερίου της Κύπρου στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας.

Η Άγκυρα αντιμετωπίζει το πρόβλημα, όπως πάντοτε, άλλωστε, με κριτήρια κυρίως γεωπολιτικών και στρατηγικών συμφερόντων. Μέσα στη σημερινή συγκυρία προσπαθεί να εκμεταλλευθεί την κατάσταση στη Συρία και στο Ιράκ και τον πόλεμο κατά του ISIS για να διεκδικήσει ανταλλάγματα από τις ΗΠΑ. Με τη μορφή, συγκεκριμένα, της «συμμετοχής» της στον ενεργειακό πλούτο της Ανατολικής Μεσογείου, κατά πρώτο λόγο σε βάρος της ΑΟΖ της Κύπρου και της Ελλάδος. Έγινε ήδη κάποια συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας ή υπάρχει διαπραγμάτευση;

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έκανε μια θεαματική στροφή προς τις ΗΠΑ. Ποια είναι όμως η θέση των ΗΠΑ πάνω στο θέμα της Κυπριακής ΑΟΖ; Η κυβέρνηση της Κύπρου έχει μεν το δικαίωμα να αξιοποιήσει τους υδρογονάνθρακες της ΑΟΖ, αλλά πρέπει αυτοί «να διαμοιρασθούν ακριβοδίκαια μεταξύ των δύο κοινοτήτων». Η κατεχόμενη Κύπρος αντιμετωπίζεται ως δήθεν η επικράτεια των Τουρκοκυπρίων και το θέμα του φυσικού αερίου της ελεύθερης Κύπρου ως δήθεν διακοινοτικό θέμα.

Δεν ήταν αυτή η Αμερικανική θέση επί Προεδρίας Τάσσου Παπαδόπουλου, ο οποίος δεν είχε καμιά ιδιαίτερη εύνοια από την Αμερικανική πολιτική. Η εξέλιξη της Αμερικανικής πολιτικής ακολούθησε τις υποχωρήσεις της Ελληνικής πλευράς και τον πλήρη εγκλωβισμό της σε μια διπλωματική διαδικασία που ελέγχεται από τον Αμερικανικό και τον Βρετανικό παράγοντα. Οι διαπιστώσεις αυτές πρέπει να αφυπνίσουν, επιτέλους, τη Λευκωσία και την Αθήνα και να τις ωθήσουν σε επανεξέταση πολιτικής και στρατηγικής.