Μηδέν στο πηλίκο

Σε τρία κύματα επιθέσεων, το πρώτο με ρίψεις πυραύλων Τόμαχοκ από πλοία του 6ου στόλου στη Μεσόγειο και το δεύτερο και το τρίτο με επιθέσεις βομβαρδιστικών και πολεμικών αεροπλάνων των ΗΠΑ, της Σαουδικής Αραβίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της Ιορδανίας, ο συνασπισμός κατά του ΙΚ χτυπά από την Τρίτη το βράδυ στη Συρία διυλιστήρια πετρελαίου, αποθήκες οπλισμού και κτίρια και υποδομές διοίκησης και επικοινωνίας των τζιχαντιστών, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στο Ιράκ όπου χτυπούν κυρίως στρατιωτικούς στόχους. Σημαντικό -να σημειωθεί- είναι ότι οι επιθέσεις δεν περιορίστηκαν μόνο στο ΙΚ, αλλά χτυπήθηκαν και στόχοι της Αλ Νούσρα (όπου υπήρξαν και απώλειες αμάχων), της επισήμως συνδεδεμένης με την Αλ Κάιντα ανταρτικής οργάνωσης, η οποία όμως στο πεδίο της μάχης λειτουργεί ως σύμμαχος των σύριων αντικαθεστωτικών. Παρ’ όλα αυτά το ΙΚ, μετά από πολιορκία ενός περίπου χρόνου, απειλεί άμεσα την κουρδική πόλη του Κομπανί στα σύνορα με την Τουρκία, όπου έχει μεταφέρει σημαντικό όγκο των δυνάμεών του, καθώς και βαρύ, αμερικανικό στις περισσότερες περιπτώσεις, οπλισμό που κατάφερε να κατασχέσει κατά την προέλασή του στο Ιράκ. Τουλάχιστον 140.000 κούρδοι άμαχοι της περιοχής έχουν περάσει τα σύνορα με την Τουρκία φοβούμενοι το μένος των τζιχαντιστών, ενώ κούρδοι πολίτες εθελοντές και μαχητές, ακόμη και από την αιγαιακή ακτή, φτάνουν στα σύνορα με το Κομπανί προκειμένου να περάσουν και να υποστηρίξουν την κουρδική άμυνα. Μέχρι την Παρασκευή το βράδυ ο διεθνής συνασπισμός δεν είχε προχωρήσει σε κανένα χτύπημα κατά των δυνάμεων του ΙΚ που απειλούν την κουρδική πόλη.

Γρίφος το ποιος είναι ο εχθρός και ποιος ο φίλος στη Συρία

Δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο αν κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων στη Συρία οι Αμερικανοί μπλόκαραν τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες της συριακής αεράμυνας ή αν το καθεστώς Άσαντ επέλεξε να μην παρέμβει. Το μόνο βέβαιο είναι, σύμφωνα με δηλώσεις αμερικανών αξιωματούχων, ότι η Ουάσινγκτον ενημέρωσε μια σειρά από χώρες, μεταξύ των οποίων την ίδια τη Συρία και το Ιράν, ότι θα προχωρήσει στις επιθέσεις. Η Τεχεράνη επισήμως είναι κάθετα ενάντια σε όποια επιχείρηση στη Συρία χωρίς την έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και της «επίσημης» συριακής κυβέρνησης, παρ’ όλα αυτά όμως το καθεστώς Άσαντ επιχαίρει των αμερικανικών επιθέσεων κατά των τζιχαντιστών και στα ΜΜΕ που ελέγχει προπαγανδίζει ότι η Δύση και οι δυνάμεις του συμπαρατάσσονται εναντίον του ίδιου εχθρού και στην ουσία βοηθούν οι μεν τους δε στο πεδίο της μάχης.

Με έντονη τη φημολογία ότι η Ουάσινγκτον έχει ανοίξει ανεπίσημα κανάλια επικοινωνίας με το συριακό καθεστώς, η συριακή αντιπολίτευση αντέδρασε κατά κύριο λόγο αρνητικά στις συμμαχικές επιχειρήσεις. Αξιωματούχοι των συρίων ανταρτών τονίζουν ότι είναι οι δυνάμεις του Άσαντ που πρέπει κυρίαρχα να χτυπηθούν, καθώς αυτές βρίσκονται στη ρίζα του προβλήματος και ότι ήταν λάθος να χτυπηθεί η Αλ Νούσρα που στο πεδίο των μαχών συντάσσεται στο πλευρό των ανταρτών και είναι από τις λίγες επιχειρησιακά ικανές ομάδες να αντιμετωπίσουν τον συριακό στρατό. Έντονες ήταν και οι διαμαρτυρίες για τις πρώτες απώλειες αμάχων.

Στρατιωτικοί αναλυτές και γνώστες της περιοχής τονίζουν ότι χωρίς ικανά στρατεύματα στο έδαφος δεν θα υπάρξουν σημαντικά αποτελέσματα στις επιχειρήσεις κατά του ΙΚ. Τονίζουν ότι και στην Υεμένη και τη Σομαλία, όπου έχει ακολουθηθεί η ίδια τακτική, αλλά ακόμη και στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν, όπου οι Αμερικανοί έβαλαν μεν στρατεύματα στο έδαφος αλλά προσπάθησαν με κάθε τρόπο να αποφύγουν τις απώλειες, κατάφεραν να ελέγξουν μόνο τα μεγάλα αστικά κέντρα. Σημειώνουν επίσης την αποτυχία των αεροπορικών επιδρομών κατά των Ταλιμπάν στο Πακιστάν. Προβλέπουν ότι η πιθανότερη εξέλιξη είναι το ΙΚ να αναπροσαρμόσει τις τακτικές του και οι μαχητές του να αναμιχθούν με τον ντόπιο πληθυσμό και οι υποδομές του και τα κέντρα διοίκησής του να «κρυφτούν» στον αστικό ιστό. Τέλος εστιάζουν την προσοχή τους ότι τόσο οι στόχοι όσο και η στρατηγική που έχει σκιαγραφήσει ο αμερικανός Πρόεδρος είναι υπερφιλόδοξοι και θολοί, έχουν κυρίαρχα πολιτική και όχι στρατιωτική λογική και δύσκολα θα υλοποιηθούν. Συμφωνία για λύση του εμφυλίου ανάμεσα σε όλους τους εμπλεκόμενους και μετάβαση σε ομαλό καθεστώς στη Συρία, σε συνεννόηση με Ρωσία και Ιράν, συμπερίληψη των σουνιτών στο Ιράκ σε δομές και διακυβέρνηση και απομόνωση των περιοχών που έχουν στα χέρια τους οι τζιχαντιστές, ώστε στο τέλος να αντιδράσει εναντίον τους ο ίδιος ο ντόπιος πληθυσμός που τώρα τους ανέχεται ή τους υποστηρίζει, είναι η στρατηγική που αντίθετα προτείνεται.

Η Τουρκία εκβιάζει με το βλέμμα στο Κουρδικό

Μέχρι την απελευθέρωση των 49 τούρκων ομήρων, που το ΙΚ κρατούσε, η τουρκική κυβέρνηση υποστήριζε ότι τα χέρια της ήταν δεμένα. Τώρα πλέον, που, με όρους που δεν έγιναν δημοσίως γνωστοί, οι όμηροι είναι ελεύθεροι, παζαρεύει την υποτιθέμενη συμμετοχή της στον συνασπισμό κατά των τζιχαντιστών. Να σημειώσουμε ότι η Τουρκία είναι η μόνη χώρα που μπόρεσε, χωρίς την καταβολή λύτρων, όπως ισχυρίζεται, να απελευθερωθούν πολίτες της που το ΙΚ κρατούσε, γεγονός ενδεικτικό για τις στενές σχέσεις και τους οργανικούς δεσμούς ανάμεσα στις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες και τους τζιχαντιστές.

Οι Τούρκοι ζητούν δύο πράγματα: Να επεκταθούν οι επιθέσεις και κατά στόχων του καθεστώτος Άσαντ και να μην αναγνωριστούν ως επίσημοι συνομιλητές και συμπολεμιστές της Δύσης οι Κούρδοι της Συρίας και το σύμμαχό τους ΡΚΚ, οι δυνάμεις του οποίου ήδη πολεμούν τόσο εκεί όσο και στο Βόρειο Ιράκ. Όσο όμως η σύγκρουση με τους τζιχαντιστές συνεχίζεται και κανείς, εκτός από τους Κούρδους, δεν είναι διατεθειμένος να βάλει δυνάμεις στο έδαφος, αυτή είναι μια, υπέρ της Τουρκίας, ισορροπία που δύσκολα θα κρατηθεί. Τα αποτελέσματα της τουρκικής τακτικής είναι ήδη εμφανή στο Κομπανί, όπου την ώρα που οβίδες του ΙΚ προσγειώνονται σε τουρκικά χωράφια, λίγα μέτρα μακριά μερικές χιλιάδες Κούρδοι της Συρίας και ομοεθνείς τους, μαχητές και εθελοντές από την Τουρκία, με απαρχαιωμένο οπλισμό είναι αντιμέτωποι με τον κύριο όγκο των δυνάμεων του ΙΚ στη Συρία εξοπλισμένο με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας που είτε λεηλάτησαν από τις ιρακινές δυνάμεις είτε έλαβαν από μυστικές υπηρεσίες Αμερικανών και Τούρκων υποδυόμενοι τους «μετριοπαθείς» σύριους αντικαθεστωτικούς αντάρτες. Εκεί, με τουρκική απαίτηση σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, ο συμμαχικός συνασπισμός δε βομβαρδίζει τις θέσεις του ΙΚ και οι Τούρκοι κλείνουν τα σύνορα στους χιλιάδες Κούρδους που έχουν συρρεύσει και θέλουν να περάσουν για να ενισχύσουν τις άμυνες της πόλης, ενώ ρίχνουν δακρυγόνα και χτυπούν τους διαδηλωτές που διαμαρτύρονται. Την ίδια στιγμή, παρότι πλέον έχουν κλείσει τη συνεχή ροή ξένων εθελοντών προς το ΙΚ μέσω της Τουρκίας, είναι ακόμη ελεύθερη η δίοδος για τους εθελοντές που μεταβαίνουν στη Συρία για να στελεχώσουν την Αλ Νούσρα.

Με τις εξελίξεις αυτές, υπό κατάρρευση είναι πλέον η διαδικασία ειρήνευσης που ξεκίνησε ο Ερντογάν, καθώς διάχυτη είναι η πεποίθηση τόσο στον κουρδικό πληθυσμό της ΝΑ Τουρκίας όσο και στη στρατιωτική πτέρυγα του ΡΚΚ ότι οι τουρκικές αρχές στηρίζουν το ΙΚ στην επίθεση κατά του Κομπανί. Και αυτό που ίσως στην Άγκυρα δεν λαμβάνουν υπόψη τους είναι η εκ νέου ριζοσπαστικοποίηση του κουρδικού πληθυσμού της χώρας που προκαλούν οι επιθέσεις και σφαγές των τζιχαντιστών κατά των ομοεθνών τους σε Συρία και Βόρειο Ιράκ, με δεδομένη την υποστήριξη που σταθερά και με κάθε τρόπο παρείχε στις ακραίες ισλαμιστικές οργανώσεις τα τελευταία χρόνια η τουρκική κυβέρνηση.