Κλιμάκωση των εντάσεων από την Άγκυρα
Τρία γεγονότα ανέβασαν το θερμόμετρο της εντάσεως, κατά τις τελευταίες ημέρες, στις Ελληνο-Τουρκικές σχέσεις.
Το πρώτο αφορά μαζική κλιμάκωση των παραβιάσεων στο Αιγαίο, πέρα από κάθε προηγούμενο. Κατά το πρότυπο που έθεσαν οι προκλήσεις κατά την τελευταία περίοδο, οι παραβιάσεις δεν περιορίζονται στο Ανατολικό Αιγαίο, ανατολικά του 25ου μεσημβρινού, όπως συνηθιζόταν, αλλά σε ολόκληρο το Αιγαίο.
Το μήνυμα που θέλει να στείλει η Άγκυρα είναι σαφές. Αμφισβητεί συνολικά το Αιγαίο ως Ελληνικό εθνικό χώρο και προβάλλει σ’ αυτό ως παράκτια χώρα, με μεγάλο μήκος ακτών, «ίσα» δικαιώματα, αγνοώντας τα Ελληνικά νησιά και τα δικαιώματα που έχουν με βάση το διεθνές θαλάσσιο δίκαιο.
Προειδοποιεί επίσης ότι η Ελλάδα θα πρέπει να προσέλθει σε διμερείς διαπραγματεύσεις για την «ειρηνική» λύση των προβλημάτων που η ίδια δημιουργεί. Προβάλλει, επίσης, προς εκφοβισμό, τη στρατιωτική της ισχύ.
Το δεύτερο γεγονός συνδέεται με την παρενόχληση από την Τουρκική κορβέτα «Μπάφρα» του σκάφους που θα διενεργήσει τη συμφωνημένη γεώτρηση στο οικόπεδο 9 της ΑΟΖ της Κύπρου, στο κοίτασμα Ονήσιλος, για λογαριασμό των εταιρειών ΕΝΙ και KOGAZ, αντιστοίχως της Ιταλίας και της Νοτίου Κορέας: Η Τουρκική κορβέτα παρενόχλησε το σκάφος, ισχυριζόμενη ότι αυτό παραβιάζει Τουρκική θαλάσσια ζώνη.
Δεν είναι βέβαιο μέχρι ποιου σημείου θα προχωρήσουν στην περίπτωση αυτή οι Τουρκικές προκλήσεις και αν, συγκεκριμένα, η Τουρκική κορβέτα επιχειρήσει να εμποδίσει την έναρξη της γεωτρήσεως, που είναι προγραμματισμένη για τις μέρες αυτές. Δόθηκαν διαβεβαιώσεις στην Κυπριακή κυβέρνηση από διεθνείς πηγές, κατά πρώτο λόγο τις ΗΠΑ, στις οποίες έκανε διαβήματα, ότι δεν θα υπάρξει Τουρκική παρεμβολή στην προγραμματισμένη γεώτρηση.
Είναι κι αυτό ένα δείγμα του πώς αντιλαμβάνεται η Τουρκική πλευρά τις διαπραγματεύσεις για «λύση» του Κυπριακού και του τι επιδιώκει. Η επίσκεψη Ερντογάν στην κατεχόμενη Κύπρο συνοδεύθηκε από την είσοδο στην Κυπριακή ΑΟΖ και την παράνομη διεξαγωγή ερευνών του Τουρκικού ερευνητικού σκάφους «Barbaros». Η νέα πρόκληση εικονογραφεί τις Τουρκικές αξιώσεις στο Κυπριακό, που δεν περιορίζονται πλέον στις λεόντειες διεκδικήσεις στο εδαφικό, το συνταγματικό και τις λεγόμενες διεθνείς εγγυήσεις. Η Άγκυρα θέτει τώρα ως βασική προτεραιότητα το φυσικό αέριο της Κύπρου. Και δεν το θέτει μόνο μέσα από τη σκοπιά των Τουρκοκυπρίων και της περιβόητης «ισότητας» των δύο μερών, που υποτάσσει την πλειοψηφία στη μειοψηφία. Το θέτει επίσης μέσα από δικές της διεκδικήσεις στην ΑΟΖ της ελεύθερης Κύπρου. Αυτό το νόημα έχει, μεταξύ άλλων, η παρενόχληση της Τουρκικής κορβέτας στην ΑΟΖ νότια της Κύπρου.
Η επιδιωκόμενη «λύση» για την Τουρκική πλευρά δεν είναι μόνο η επιβολή ενός νέου σχεδίου Ανάν. Είναι σχέδιο Ανάν συν η αρπαγή του μεγαλύτερου μέρους του φυσικού αερίου της Κύπρου.
Προκαλεί γι’ αυτό θλίψη και οργή ο τρόπος με τον οποίο πολιτεύονται στο Κυπριακό οι πολιτικές ηγεσίες στην Ελλάδα και την Κύπρο. Την περασμένη εβδομάδα συναντήθηκε στη Νέα Υόρκη ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Ράσμουσεν με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν και συνέπεσαν στην εκτίμηση ότι πρέπει να λυθεί το Κυπριακό και ότι πρέπει γι’ αυτό να ενταθούν οι σχετικές προσπάθειες.
Κατά τη συνάντησή του με τον Κύπριο Πρόεδρο, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι δήλωσε ότι πρέπει να ενταθούν οι διακοινοτικές συνομιλίες για να λυθεί το Κυπριακό. Ως το θέμα να ήταν η ανεπάρκεια των συναντήσεων και ο ρυθμός των συνομιλιών.
Εγκλωβίζεται με την τακτική αυτή η Κύπρος σ’ έναν κλοιό διεθνών πιέσεων για τη «λύση» του Κυπριακού, ανεξάρτητα από το περιεχόμενό της και, προφανώς, σε βάρος της Ελληνικής πλευράς. Η επίσημη Κυπριακή πλευρά, επικουρούμενη από την Αθήνα, υποκινεί το ξένο ενδιαφέρον, με την αφελή προσδοκία ότι δήθεν αυτό θα λειτουργήσει ως καταλύτης για τη λύση, παραβλέποντας το τι ακριβώς επιδιώκει ο ξένος παράγων και τι ακριβώς «λύση» θέλει στο Κυπριακό: Δεν ξέρουμε, π.χ., τι «λύση» επιδιώκει το ΝΑΤΟ και ο Μπαν Κι Μουν, που επισπεύδουν στο Κυπριακό; Με την ίδια λογική, συνεχίζεται η ίδια πολιτική απέναντι στην Τουρκία είτε αυτό αφορά την Ευρωπαϊκή προοπτική της τελευταίας είτε αφορά τις διακοινοτικές συνομιλίες και τις προοπτικές λύσεως του Κυπριακού.
Καμία σκέψη για εναλλακτική πολιτική και νέα στρατηγική. Εμμονή στην ίδια πολιτική, όταν είναι καταφανείς οι κίνδυνοι που διατρέχει η Κύπρος και οι διεκδικήσεις της Άγκυρας για δύο κράτη και για το φυσικό αέριο και την ΑΟΖ της ελεύθερης Κύπρου.
Το τρίτο γεγονός είναι οι περίεργες κινήσεις Τουρκικών στρατευμάτων στη Θράκη, που προκάλεσαν αιφνίδια άσκηση των Ελληνικών Ειδικών Δυνάμεων στον Έβρο. Τα δύο σχέδια, «Βαριοπούλα» και «Ηγεμών», που διέρρευσαν στον Τύπο, είναι μια ένδειξη των Τουρκικών προθέσεων και βλέψεων, που αφορούν ταυτόχρονα το Αιγαίο και τη Θράκη.
Η Τουρκική πλευρά, έχοντας καταντήσει σκιά του παλαιού εαυτού της την Ελληνική μειονότητα στην Κωνσταντινούπολη, ανέλαβε ετεροβαρώς και αναισχύντως εκστρατεία για την παρουσίαση, ως καταπιεζόμενης, της Μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη. Η εξέλιξη αυτή αποτελεί μνημείο αδράνειας, ανεπάρκειας, τοπικής μικροπολιτικής και στρατηγικής μυωπίας της Ελληνικής πλευράς.
Σε κάθε περίπτωση, οι Τουρκικές βλέψεις και υπονομευτικές δραστηριότητες στη Θράκη δεν πρέπει να υποτιμούνται, όπως επίσης ο κίνδυνος συνδυασμένης Τουρκικής επιθετικής ενέργειας στο Αιγαίο και στη Θράκη, με αφορμή κάποια ένταση και κρίση.
Είναι τραγικό ότι οι πολιτικοί ιθύνοντες των τελευταίων ετών, παρά τη διάθεση πολύ σημαντικών κονδυλίων για την άμυνα, επέτρεψαν στην Άγκυρα να προηγηθεί σε κρίσιμους αεροναυτικούς εξοπλισμούς. Η καταστροφή πολιτική που επέβαλε η «τρόικα» και στον τομέα της άμυνας, δημιουργεί επίσης πολύ μεγάλο πρόβλημα στην αεροναυτική ισορροπία και στην άμυνα της χώρας.
Το Μνημόνιο δεν είναι, δυστυχώς, μόνο η οικονομική κατάσταση στην οποία έχει φτάσει η χώρα. Είναι η απειλή, επίσης, που θέτουν οι απροκάλυπτες Τουρκικές βλέψεις και επιβουλές.