Σε νέο Σχέδιο Ανάν οδηγεί την Κύπρο ο Αναστασιάδης, με την ανοχή της Αθήνας…
Οι Νίκος Αναστασιάδης και Ντερβίς Έρογλου συμφώνησαν στη συνάντηση που είχαν την Τετάρτη, υπό την αιγίδα του νέου ειδικού συντονιστή του ΟΗΕ Έσπεν Μπαρθ Άιντα, να εντατικοποιήσουν τη διαδικασία των συνομιλιών ώστε αφού καταγραφούν οι συγκλίσεις και οι αποκλίσεις των θέσεών τους, να προχωρήσουν στη διαδικασία του «πάρε-δώσε» και κατόπιν σε δημοψηφίσματα.
Διαγράφοντας κάθε προηγούμενη δέσμευσή του, ο Ν. Αναστασιάδης όχι μόνο έδωσε το πράσινο φως για επιτάχυνση της διαδικασίας, χωρίς να έχει υπάρξει στοιχειώδης σύγκλιση σε βασικά κεφάλαια του Κυπριακού, αλλά συγχρόνως αποδέχεται, σύμφωνα με το ανακοινωθέν που δημοσιοποίησαν τα Ηνωμένα Έθνη, έστω και εμμέσως την αρχή της επιδιαιτησίας.
Η επιδιαιτησία αποτελούσε την κόκκινη γραμμή για τη Λευκωσία μετά το 2004, όταν από λανθασμένη εκτίμηση -και υπό μεγάλη πίεση- ο Τ. Παπαδόπουλος και το Εθνικό Συμβούλιο αποδέχτηκαν την επιδιαιτησία των Ηνωμένων Εθνών και του Αλβάρο ντε Σότο, που οδήγησε στο κατάπτυστο Σχέδιο Ανάν και στην προδιαγεγραμμένη απόρριψή του στο δημοψήφισμα.
Ο κ. Άιντα, με ιδιαίτερα διακριτικό τρόπο, ανακοίνωσε ότι τα Ηνωμένα Έθνη στη νέα φάση των συνομιλιών θα προσπαθήσουν να παρουσιάσουν ιδέες που θα μπορούν να γεφυρώσουν το χάσμα που υπάρχει με βάση τις θέσεις των δύο πλευρών. Η αναφορά αυτή, η οποία κάθε άλλο παρά αποδοκιμάστηκε από τη Λευκωσία, αποτελεί την αναγνώριση επιδιαιτητικού ρόλου στον μεσολαβητή των Ηνωμένων Εθνών.
Το ενδιαφέρον όμως είναι ότι η συμφωνία αυτή για την έναρξη της επόμενης φάσης των διαπραγματεύσεων με την κατάθεση των θέσεων των δύο πλευρών σε όλα τα μεγάλα θέματα, που θα οδηγήσει στο πάρε-δώσε και στα δημοψηφίσματα, γίνεται ενώ η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν έχει καν ιδέα για τις προθέσεις της τουρκικής πλευράς στο μείζον θέμα του εδαφικού. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι την προηγούμενη ημέρα της συνάντησης ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν είχε (προφανώς από λάθος) αποκαλύψει ότι οι δύο πλευρές, στην Κύπρο, θα περάσουν στη φάση του «πάρε-δώσε».
Μια δήλωση που προκάλεσε την έντονη αντίδραση της κυπριακής κυβέρνησης, που ζήτησε τη διόρθωσή της, καθώς το «πάρε-δώσε» μπορεί να γίνει μόνο στο τέλος της διαδρομής και της διαπραγμάτευσης και αφού προηγουμένως έχει υπάρξει πλήρης συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών στο τι θα περιλαμβάνουν τα δύο «καλάθια» με τα προς ανταλλαγή θέματα.
Η τουρκική πλευρά επιδιώκει να εμπλέξει τους Ελληνοκύπριους, υπό την πίεση του χρόνου, σε μια εσπευσμένη διαδικασία όπου θα κρατήσει για το τέλος το κρίσιμο θέμα του εδαφικού και των εγγυήσεων, αφού προηγουμένως θα έχει αποσπάσει υποχωρήσεις της Λευκωσίας στα υπόλοιπα σημαντικά και κρίσιμα ζητήματα όπως το περιουσιακό και το συνταγματικό.
Όπως ακριβώς έγινε και το 2004 με τον περίφημο χάρτη, τον οποίο όλο ανακοίνωναν, αλλά ποτέ δεν υπέβαλαν οι Τούρκοι, αφού όμως πριν είχαν εξασφαλίσει σημαντικές παραχωρήσεις από την ελληνοκυπριακή πλευρά έναντι της δήθεν γενναιόδωρης επιστροφής εδαφών.
Ο κ. Αναστασιάδης, με τη σιωπηρή υποστήριξη της Αθήνας, την ουσιαστική παραίτηση του Αντ. Σαμαρά από τα θέματα εξωτερικής πολιτικής και την περισπούδαστη αλλά άνευ περιεχομένου ενασχόληση του Β. Βενιζέλου, θέλησε να αγνοήσει όλα τα αρνητικά μηνύματα που εξέπεμψε τις τελευταίες ημέρες η τουρκική και η τουρκοκυπριακή ηγεσία.
Μετά τον Ερντογάν και ο Αχμ. Νταβούτογλου, που πραγματοποίησε την πρώτη επίσκεψή του στο εξωτερικό ως πρωθυπουργός στα Κατεχόμενα, σε διαφορετικό ύφος από τον Ερντογάν, πρότεινε ουσιαστικά τετραμερή διάσκεψη για τη λύση του Κυπριακού, σε μια προσπάθεια εξομοίωσης του ψευδοκράτους με την Κυπριακή Δημοκρατία και απαλλαγής της Τουρκίας από τις ευθύνες της στο Κυπριακό, καθώς ταυτίζεται με την άλλη εγγυήτρια δύναμη, την Ελλάδα…
Ο προσβλητικός τρόπος με τον οποίο μίλησε ο κ. Νταβούτογλου, «προσκαλώντας» (ωσάν να είναι ο οικοδεσπότης) τον Αντ. Σαμαρά να πιουν τσάι στην Κυπριακή Δημοκρατία και μετά να πιουν καφέ στο ψευδοκράτος και ζητώντας να «κλείσουν σε ένα δωμάτιο» τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων της Κύπρου την επόμενη εβδομάδα στη Νέα Υόρκη μέχρι να αποφασίσουν τη λύση του Κυπριακού, δείχνει ότι η Άγκυρα δεν έχει σκοπό ούτε να αναζητήσει ούτε να αποδεχθεί μια λογική λύση στη βάση των αποφάσεων του ΣΑ του ΟΗΕ, του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Η Τουρκία κινείται συστηματικά για τη διαμόρφωση ενός σχεδίου λύσης κατά πολύ δυσμενέστερου για τα ελληνοκυπριακά συμφέροντα, προσδοκώντας ότι είτε θα επιβάλλει τη λύση αυτή, είτε θα διατηρήσει την εκκρεμότητα με παράλληλη ενίσχυση και διεθνή αναβάθμιση του ψευδοκράτους, ώστε ούτε η ίδια να επιβαρύνεται οικονομικά για τη συντήρησή του αλλά και για να διατηρηθεί ζωντανή η διεκδίκηση μεριδίου από το φυσικό αέριο που βρίσκεται στην ΑΟΖ της Κύπρου.
Ο στόχος και οι μεθοδεύσεις της Τουρκίας γίνονται όλο και πιο ξεκάθαροι. Η Λευκωσία πελαγοδρομεί μεταξύ Μνημονίου και προσωπικών στρατηγικών ενώ η Αθήνα παρακολουθεί βυθισμένη στα δικά της μικρά και μεγάλα προβλήματα…
Κωνσταντίνος Τσάκαλος