Πώς λένε την εισβολή στα ρώσικα;
Την προηγούμενη Τρίτη, όταν μια ομάδα των ρωσικών ειδικών δυνάμεων αιχμαλωτίστηκε από τον ουκρανικό στρατό, η απάντηση ήταν ότι οι στρατιώτες βρέθηκαν κατά λάθος σε ουκρανικό έδαφος γιατί μπερδεύτηκαν και «χάθηκαν». Στην τελευταία συνάντηση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ ο ρώσος πρέσβης δήλωσε ότι «κανείς δεν προσπαθεί να κρύψει» ότι ρώσοι πολίτες πολεμούν μαζί με τους αυτονομιστές, αλλά υποστήριξε ότι είναι εθελοντές.
Την ίδια στιγμή, και ενώ ο ουκρανικός στρατός είχε καταφέρει σημαντικά κέρδη στο έδαφος και θεωρούνταν υπόθεση ημερών το να πέσουν στα χέρια των δυνάμεων του Κιέβου τα σημαντικότερα προπύργια των φιλορώσων, την Πέμπτη οι αντάρτες κατάφεραν να ανοίξουν νέο μέτωπο στον Νότο καταλαμβάνοντας την πόλη του Νοβοαζόφσκ, 25 μίλια από τα ρωσικά σύνορα και απειλώντας, εκ νέου, τη Μαριούπολη. Ο ουκρανός πρόεδρος Ποροσένκο κατηγόρησε τη Ρωσία ότι έστειλε στρατιωτικές δυνάμεις στο εσωτερικό της Ουκρανίας να υποστηρίξουν τους αυτονομιστές που έχαναν έδαφος, ενώ το ΝΑΤΟ, το βράδυ της ίδιας ημέρας, έδωσε στη δημοσιότητα εικόνες από δορυφόρο που, σύμφωνα με τη Συμμαχία, δείχνουν ρωσικά στρατεύματα να μπαίνουν στο εσωτερικό της Ουκρανίας.
Την Παρασκευή ο γενικός γραμματέας της Συμμαχίας Ράσμουσεν δήλωσε ότι είναι πλέον ξεκάθαρο ότι ρωσικά στρατεύματα και εξοπλισμός πέρασαν παρανόμως τα ρωσο-ουκρανικά σύνορα στην Ανατολική και Νοτιοανατολική Ουκρανία καθώς και ότι οι ρωσικές δυνάμεις εμπλέκονται πλέον άμεσα σε στρατιωτικές επιχειρήσεις στο εσωτερικό της χώρας. Ανέφερε επίσης ότι η Ρωσία συνεχίζει να εξοπλίζει τους αντάρτες με τανκς, θωρακισμένα οχήματα, πυρομαχικά και εκτοξευτές πυραύλων και ότι ρωσικές δυνάμεις έχουν βάλλει κατά του ουκρανικού στρατού από τη ρωσική πλευρά των συνόρων. Τέλος, μετά τη δήλωση του ουκρανού πρωθυπουργού ότι το Κίεβο θα επανεκκινήσει τη διαδικασία ένταξης της χώρας στο ΝΑΤΟ, ο Ράσμουσεν τόνισε ότι η Συμμαχία θα σεβαστεί τις αποφάσεις που θα λάβει η ουκρανική ηγεσία στο ζήτημα. Να θυμίσουμε ότι ήδη από το 2008 υπάρχει ανοικτή πρόσκληση στην Ουκρανία για ένταξη στον Οργανισμό.
Το Κρεμλίνο αρνείται ότι έστειλε στρατεύματα και όπλα στην Ουκρανία ενώ ο ρώσος πρόεδρος παρομοίασε τις επιχειρήσεις της ουκρανικής κυβέρνησης για την ανακατάληψη του Ντόνετσκ και του Λουχάνσκ με την πολιορκία του Λένινγκραντ από τις ναζιστικές δυνάμεις κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τόνισε ότι είναι απαραίτητο οι αρχές του Κιέβου να αρχίσουν συνομιλίες με τους αντάρτες ενώ δεν πέρασε απαρατήρητο ότι, την Παρασκευή, σε δημόσιο μήνυμά του προς τους στασιαστές, όπου επαίνεσε τις στρατιωτικές επιτυχίες τους και ζήτησε να ανοίξουν διαδρόμους διαφυγής στα ουκρανικά στρατεύματα που έχουν περικυκλώσει, χρησιμοποίησε τον όρο «Νέα Ρωσία». Ο όρος αυτός προέρχεται από την τσαρική περίοδο και αναφέρεται σε εδάφη που περιλαμβάνουν και το μεγαλύτερο κομμάτι της Ανατολικής και Νότιας Ουκρανίας.
Τόσο ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ όσο και ο αμερικανός πρόεδρος και η γερμανίδα καγκελάριος, που έκαναν σχετικές δηλώσεις, προέβησαν σε πρωτοφανείς λεκτικές ακροβασίες για να μη χαρακτηρίσουν τις κινήσεις των ρωσικών στρατευμάτων ως «εισβολή» (όπως και είναι). Αντίθετα, χρησιμοποιήθηκαν όροι που μεταφράζονται ως «επέμβαση», «επιδρομή», «κλιμάκωση της ρωσικής στρατιωτικής επιθετικότητας».
Η αντίδραση της Δύσης
Γιατί, αν η Δύση παραδεχθεί ότι η Ρωσία εισβάλλει στην Ουκρανία, τότε θα πρέπει να κάνει κάτι. Κάτι πραγματικό, στο έδαφος, που θα περιλαμβάνει με βεβαιότητα την αποστολή στρατιωτικών δυνάμεων. Γιατί μπορεί η Κριμαία να ήταν «ειδική περίπτωση» και να χρυσώθηκε στη Δύση το χάπι της κίνησης της ρωσικής εισβολής και προσάρτησης, όμως η Ανατολική και Νότια Ουκρανία αφορούν πλέον τον πυρήνα της ουκρανικής εθνικής κυριαρχίας.
Αντίθετα ο αμερικανός πρόεδρος προσπάθησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις τονίζοντας ότι τα τελευταία γεγονότα δεν αποτελούν ουσιαστική και σημαντική μεταβολή της ρωσικής στάσης ενώ η Άνγκελα Μέρκελ, με την οποία επικοινώνησε ο αμερικανός πρόεδρος, έκανε λόγο για άλλον έναν γύρο εντατικοποίησης των κυρώσεων.
Η γερμανίδα καγκελάριος κατηγορείται από πολλούς ότι συνέβαλε στη ρωσική κλιμάκωση, καθώς το κυρίαρχο μήνυμα της επίσκεψής της στο Κίεβο το προηγούμενο Σαββατοκύριακο ήταν ότι πρέπει να υπάρξει εκεχειρία και λύση μέσα από διαπραγματεύσεις καθώς και ότι δεν θα υπήρχαν νέες κυρώσεις κατά της Μόσχας. Όταν λοιπόν την Τρίτη, στη συνάντηση με τον ρώσο πρόεδρο στο Μινσκ της Λευκορωσίας ο ουκρανός πρόεδρος Ποροσένκο δεν συναίνεσε σε όσα ο Πούτιν ζήτησε, το Κρεμλίνο αποφάσισε να στηρίξει και να ενισχύσει τη θέση των αυτονομιστών στο έδαφος για να ασκήσει περισσότερη πίεση.
Παρότι το Λονδίνο πιέζει για εντατικοποίηση των κυρώσεων της ΕΕ κατά της Μόσχας με αποβολή της Ρωσίας από το διεθνές σύστημα ηλεκτρονικών τραπεζικών συναλλαγών SWIFT (όπως έχει συμβεί και με την Τεχεράνη), άλλες χώρες, με προεξάρχουσα τη Γαλλία, είναι κάθετα ενάντιες στην κίνηση αυτή, καθώς οι οικονομίες των ευρωπαϊκών χωρών έχουν ήδη υποστεί τα πρώτα κόστη τόσο από τις ευρωπαϊκές κυρώσεις όσο και από τα ρωσικά αντίμετρα. Ας μην ξεχνάμε εξάλλου ότι ο χειμώνας είναι προ των πυλών και η ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία δεδομένη.
Από την άλλη είναι εξίσου δεδομένο πλέον ότι η μόνη γλώσσα που θα έβαζε σε δεύτερες σκέψεις τον ρώσο πρόεδρο και το κατεστημένο της Μόσχας είναι αυτή της στρατιωτικής ισχύος.
Τι θέλει ο Πούτιν;
Ο Πούτιν θέλει να αναγνωριστεί και να θεσμοποιηθεί η επιρροή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Αυτό θα γίνει μέσω της συμπερίληψης στο ουκρανικό Σύνταγμα εκτεταμένης αυτονομίας στις περιοχές της Ανατολικής και Νότιας Ουκρανίας όπου υπάρχει ρωσόφονος πληθυσμός. Αυτονομίας τέτοιας που όταν η Μόσχα διαφωνεί θα μπορεί να παρακωλύεται η λειτουργία του ουκρανικού κράτους. Επιπλέον να περιληφθεί στο Σύνταγμα και η ουδετερότητα της χώρας, άρα και η επίσημη φινλανδοποίηση της Ουκρανίας. Στόχος του είναι να λειτουργήσει η ουκρανική κρίση ως προηγούμενο για όλες τις χώρες που ανήκαν στην επικράτεια της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Μέχρι να το πετύχει αυτό δεν πρόκειται να αποσύρει τις ρωσικές δυνάμεις από το έδαφος ή να σταματήσει να παράσχει κάθε μορφής υποστήριξη στους αυτονομιστές. Και ενώ τα κόστη που φέρνουν οι κυρώσεις στον ρωσικό πληθυσμό θα αρχίσουν να είναι υπολογίσιμα, ο πρόεδρος Πούτιν δεν αναμένεται να αντιμετωπίσει πολιτικό κόστος που μπορεί να απειλήσει την κυριαρχία του στο εσωτερικό της Ρωσίας.