Ευρώπη: Στη «μεγάλη σκακιέρα» των ΗΠΑ
H Ευρωπαϊκή Ένωση, και κατά προέκταση ολόκληρη η Ευρώπη, βιώνει σήμερα τρεις μείζονος σημασίας κρίσεις.
– Η πρώτη αφορά τη νεοφιλελεύθερη στρατηγική με τη μορφή της λιτότητας και της δημοσιονομικής πειθαρχίας. Η δήθεν κρίση χρέους και ελλειμμάτων που ξεκίνησε από τον Νότο, διευρύνεται και «αποικιοποιεί» κεντρικές περιοχές της Ευρωζώνης, όπως η Γαλλία. Ο εσωτερικός μηχανισμός εκμετάλλευσης και αναδιανομής του πλούτου υπέρ της Γερμανίας, τον οποίο έχει επιβάλει η χρηματοπιστωτική δομή και τμήμα της γερμανικής οικονομικοπολιτικής ελίτ, εξαντλεί τα όριά του.
– Η δεύτερη, στρατηγικής μορφής, κρίση εκδηλώνεται με την αποδυνάμωση και τη χειραγώγηση των πολιτικών συστημάτων και των σχημάτων διακυβέρνησης: Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία τελούν εδώ και χρόνια υπό συνεχή πολιτική κρίση ενώ οι ασκούμενες σ’ αυτές τις χώρες πολιτικές υποδεικνύονται και επιβάλλονται από την κυρίαρχη πολιτικοοικονομική ελίτ του ευρωπαϊκού «ιερατείου».
Τώρα η πολιτική κρίση έθιξε και τυπικά -εδώ και καιρό ο Φρ. Ολάντ αποτελεί «παρακολούθημα» της πολιτικής της Άνγκ. Μέρκελ- τη Γαλλία. Το παράδειγμα της Γαλλίας αποκτά μείζονα, ουσιαστική και συμβολική, σημασία καθ’ όσον στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα η Γαλλία εκπροσωπούσε το περιεχόμενο της Πολιτικής Φιλοσοφίας του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης. Η απάντηση του Φρ. Ολάντ με το στιλ «δεξιότερα Κουροπάτκιν» αναδεικνύει το μέγεθος του πολιτικού αδιέξοδου.
– Η τρίτη συνιστώσα, απόρροια των δύο πρώτων μορφών κρίσης, εκφράζεται με την πλήρη απουσία γεωπολιτικής και γεωστρατηγικής αντίληψης των ευρωπαϊκών ηγεσιών για το παρόν και το μέλλον της Ευρώπης. Σε κάθε εμφανιζόμενη κρίση στην ευρύτερη περιοχή, η θεσμική-πολιτική ηγεσία της ΕΕ όχι μόνο δεν έχει άποψη, αλλά σύρεται κυριολεκτικώς από τις ΗΠΑ και δρα εκ των υστέρων και πολλές φορές διασπασμένη ανάλογα με τα επιμέρους συμφέροντα των κρατών-μελών. Ο μόνος «σταθερός» είναι ο κ. Ολάντ που είναι πρόθυμος κάθε φορά να στείλει γαλλικά αεροπλάνα για να βομβαρδίσουν, όπως ακριβώς και ο προκάτοχός του κ. Σαρκοζί.
Η ΕΕ χειραγωγείται από τις ΗΠΑ
Στις κρίσιμες, γεωστρατηγικού χαρακτήρα, ιστορικές αλλαγές που συντελούνται, η Ευρώπη απουσιάζει και σύρεται κυριολεκτικά από τις ΗΠΑ.
Από την εποχή της διάλυσης της ΕΣΣΔ και της κατάρρευσης της Ρωσίας του Γιέλτσιν, η Ρωσία, και ευρύτερα οι χώρες του πρώην Ανατολικού Συνασπισμού, αντιμετωπίσθηκαν ως οι «ηττημένοι» του πολυετούς Ψυχρού Πολέμου. Σε μια πρώτη φάση οι ΗΠΑ, επιδιώκοντας να αποτρέψουν ιστορικά κάθε δυνατότητα πολιτικής αλλά και οικονομικής ενοποίησης της ΕΕ, επέβαλαν κυριολεκτικά στους ευρωπαίους ηγέτες τη διεύρυνση της ΕΕ με χώρες του πρώην Ανατολικού Συνασπισμού. Οι χώρες αυτές, μάλιστα, ήταν οι πρώτες που έστειλαν στρατεύματα στις πολεμικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ στο Ιράκ.
Σήμερα διαμορφώνεται ένα νέο ψυχροπολεμικό μέτωπο μεταξύ της Δύσης και της Ρωσίας. Οι ΗΠΑ επέλεξαν ως πεδίο κρίσης και αναμέτρησης την Ουκρανία, θεωρώντας ότι η κρίσιμη γεωπολιτική και ενεργειακή θέση της τελευταίας στο «μαλακό υπογάστριο» της Ρωσίας αποτελούσε ένα αξιοποιήσιμο ατού υπέρ των ΗΠΑ.
Η στρατηγική των ΗΠΑ δεν έχει μεταβληθεί εδώ και δεκαετίες. Όπως ακριβώς έχει περιγράψει ο Ζμπίγκιου Μπρεζίνσι στο έργο του «Η μεγάλη σκακιέρα», η στρατηγική αυτή αποβλέπει στον διαχωρισμό της Ευρώπης και στην απομόνωση της Ρωσίας. Αντίθετα, σήμερα, στο σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο οικονομικο-τεχνικό περιβάλλον, η στρατηγική Πούτιν αποβλέπει περισσότερο στη δημιουργία μιας «ευρασιατικής Ευρώπης», μια ιστορική προοπτική που είχε διατυπώσει ο στρατηγός Ντε Γκωλ ήδη από την περίοδο της οξείας ψυχροπολεμικής έντασης.
Ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και η Ρωσία υφίστανται σοβαρά οικονομικά πλήγματα λόγω του σύνθετου πλέγματος των οικονομικών και παραγωγικών σχέσεων που τις συνδέουν αλλά και λόγω του κρίσιμου ενεργειακού προβλήματος, οι ΗΠΑ επωφελούνται τόσο σε οικονομικό όσο και σε γεωστρατηγικό επίπεδο.
Εάν η ένταση συνεχισθεί και το «εμπάργκο» διευρυνθεί, τότε η οικονομική και βιομηχανική-παραγωγική απαξίωση της ΕΕ θα αναζωογονήσει την ανταγωνιστική οικονομία των ΗΠΑ. Μάλιστα, ο «αναπροσανατολισμός» της «αμυντικής ασπίδας» του ΝΑΤΟ σε βάρος της Ρωσίας και οι όποιες πολεμικού χαρακτήρα κινήσεις δρομολογηθούν, προσφέρουν «έδαφος» για την «αναγέννηση» της πολεμικής βιομηχανίας των ΗΠΑ.
Σ’ αυτό το τραγικό αδιέξοδο βρίσκεται σήμερα η Ευρώπη. Για ποια, άραγε, Ευρωπαϊκή Ένωση μιλάμε, για ποιον ευρωπαϊκό πολιτισμό, για ποια ευρωπαϊκή «ταυτότητα», για ποιες κοινές αξίες και αρχές;
Η σημερινή ευρωπαϊκή οικονομικοπολιτική ελίτ έχει αναθέσει στη χρηματοπιστωτική δικτατορία τις οικονομικές και πολιτικές εξουσίες. Έχει καταστρέψει και απαξιώσει τις αξίες, τις αρχές, τα προτάγματα της Δημοκρατίας και του Διαφωτισμού και έχει παραδώσει την πορεία, το μέλλον της Ευρώπης στις διαθέσεις και στα γεωστρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ.
Οι λαοί της Ευρώπης θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι σήμερα δεν διακυβεύονται μόνο οι μισθοί και οι συντάξεις τους ή τμήματα του κοινωνικού κράτους… Αλλά ότι η ίδια η μοίρα της Ευρώπης και των κρατών-εθνών που τη συναπαρτίζουν καθορίζεται από εξωγενείς εξουσίες που ελάχιστα ενδιαφέρονται για την τύχη των ευρωπαίων πολιτών. Εάν λοιπόν δεν αντιδράσουν οι ίδιοι οι λαοί, εάν δεν ανατρέψουν τη σημερινή πορεία, τότε σύντομα η Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Ένωση όπως την «ονειρεύτηκαν» οι ιδρυτές της, θα αποτελεί μακρινή ανάμνηση.