Μετά τον «θρίαμβο», ο «εμφύλιος» που θα κρίνει την Προεδρία Ερντογάν
Που δεν είναι εξωτερική (όπου αφθονούν οι απειλές, με κορυφαία εκείνη του Χαλιφάτου και της ISIS), ούτε αφορά την οικονομία (που έχει δείξει ήδη τα πρώτα μεγάλα σημάδια κόπωσης μετά την εκρηκτική πορεία ρυθμών ανάπτυξης).
Ο Ταγίπ Ερντογάν, για να ολοκληρώσει το σχέδιό του και να κυριαρχήσει απολύτως και τα επόμενα χρόνια στην Τουρκία, πρέπει να δώσει και περιεχόμενο στο «κουστούμι» που έραψε για τον εαυτό του.
Να μετατρέψει, δηλαδή, είτε με νόμιμο και συνταγματικό τρόπο το σύστημα της Τουρκίας σε Προεδρικό ή, διαφορετικά, να δρομολογήσει τις εξελίξεις και στο κόμμα του το ΑΚΡ ώστε ο επόμενος πρωθυπουργός να είναι απολύτως ελεγχόμενος από τον ίδιο και έτσι -ατύπως- η διακυβέρνηση της χώρας να γίνεται από το Προεδρικό Μέγαρο στην Τσάνκαγια. Τα εκλογικά αποτελέσματα και η ανάλυσή τους δείχνουν ότι το ποσοστό του κ. Ερντογάν, που ακούμπησε το 52%, θα ήταν μικρότερο, εάν η συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία ήταν μεγαλύτερη και ανάλογη των προηγούμενων εκλογών. Αυτό όμως δείχνει ότι στις εκλογές του 2015 το ΑΚΡ δύσκολα θα μπορέσει να αποσπάσει τέτοια πλειοψηφία που θα επιθυμούσε ο Ερντογάν προκειμένου να περάσει από την Εθνοσυνέλευση η τροποποίηση του Συντάγματος, που θα μετέφερε ουσιαστικά τις εκτελεστικές εξουσίες στον Πρόεδρο.
Ο Ερντογάν όμως είναι δεδομένο ότι δεν πρόκειται να αρκεσθεί σε έναν τυπικό ρόλο Προέδρου, ούτε θα αποδεχθεί την περιθωριοποίησή του στο Προεδρικό Μέγαρο. Η πραγματικότητα των εκλογικών αποτελεσμάτων υποχρεώνει τον Ερντογάν να επιδιώξει την άλλη επιλογή, του ορισμού, δηλαδή, «αδύναμου» πρωθυπουργού.
Αν και αδιαφιλονίκητος ηγέτης του ισλαμοεθνικιστικού κινήματος, που εκφράζει το ΑΚΡ, ο Τ. Ερντογάν θα πρέπει να υπερπηδήσει ένα μεγάλο εμπόδιο, που δεν είναι άλλο από τον Αμπντ. Γκιουλ, συνιδρυτή (μαζί με τον Ερντογάν και τον Μπ. Αρίντς) του ΑΚΡ. Ο άλλοτε στενός φίλος και συνεργάτης του Τ. Ερντογάν υπήρξε ο πρώτος πρωθυπουργός και πρώτος Πρόεδρος της Τουρκίας από το ΑΚΡ και χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης στο εξωτερικό αλλά και στο εσωτερικό της χώρας του. Ο πρώην Πρόεδρος, αρκετές φορές τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, διαφοροποιήθηκε από πολλές επιλογές της κυβέρνησης Ερντογάν και αποστασιοποιήθηκε από πολιτικές αυταρχικές και τυχοδιωκτικές, που απομάκρυναν την Τουρκία από το πλαίσιο της ευνομούμενης χώρας που παραμένει προσανατολισμένη και στη Δύση.Ο Αμπντ. Γκιουλ έχει απορρίψει επανειλημμένα το σενάριο εναλλαγής στην εξουσία, στο μοντέλο Πούτιν – Μεντβέντεφ, αρνούμενος να αποδεχθεί έναν ρόλο πρωθυπουργού – ανδρείκελου.
Ο ίδιος ο Γκιουλ δήλωσε ότι αμέσως μετά την ολοκλήρωση της θητείας του θα επιστρέψει στο κόμμα και θα συνεχίσει την παρουσία του στην πολιτική.
Αυτή η δήλωση προκάλεσε έντονο παρασκήνιο και καθώς ο Αμπντ. Γκιουλ είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στους οπαδούς του κόμματος, θα έπρεπε να θεωρείται δεδομένη η εκλογή του στη θέση του προέδρου του ΑΚΡ και επομένως στη θέση του πρωθυπουργού στην επόμενη κυβέρνηση.
Καθώς η θητεία του τυπικά λήγει στις 28 Αυγούστου, η κομματική μηχανή που ελέγχεται από τον Ερντογάν, σε ένα διαδικαστικό-οργανωτικό πραξικόπημα, αποφάσισε, σε συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής το βράδυ των εκλογών, να γίνει έκτακτο συνέδριο με αντικείμενο την εκλογή νέου αρχηγού στις 27 Αυγούστου, όπου ο κ. Γκιουλ δεν θα μπορεί να συμμετάσχει, ενώ αντίθετα θα μπορεί να είναι παρών και να χειραγωγήσει τη διαδικασία ο Τ. Ερντογάν.
Ήδη τα φιλικά προς τον Τ. Ερντογάν ΜΜΕ έχουν ρίξει στο τραπέζι ονόματα των πιθανών διαδόχων του κ. Ερντογάν στη θέση του προέδρου του ΑΚΡ και του πρωθυπουργού.
Πρώτος στη «λίστα» είναι ο υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου, ο οποίος είναι το «δεξί χέρι» του Τ. Ερντογάν και απόλυτα πιστός στον τούρκο ηγέτη, ενώ στα ονόματα που «παίζουν» είναι ο πρώην υπουργός Μεταφορών Μπινάλι Γιλντιρίμ, οι αντιπρόεδροι του κόμματος Μεχμέτ Αλί Σαχίν και Νουμάν Κουρτουλμούς καθώς και ο -πλήρως ελεγχόμενος από τον Ερντογάν- υπουργός Υγείας (γεννημένος στη Θράκη) Μουεζίνογλου.
Λογω του νόμου που δεν επιτρέπει τρίτη θητεία, έχει αποκλεισθεί από τη διαδικασία ο Αλί Μπαμπατσάν, που για πολλούς θεωρείται η πιο αξιοπρεπής επιλογή που θα μπορούσε να σταθεί απέναντι στον Αμπντ. Γκιουλ.
Με αφετηρία το έκτακτο συνέδριο του ΑΚΡ στις 27 Αυγούστου, τους επόμενους μήνες, μέχρι και τις εκλογές του 2015, όπου το ΑΚΡ θα εμφανισθεί στους ψηφοφόρους με νέο αρχηγό, ξεκινά μια δύσκολη και επικίνδυνη διαδικασία για το κυβερνών κόμμα της Τουρκίας, καθώς ο Ερντογάν έχει διχάσει και πολώσει όχι μόνο την Τουρκία, αλλά και το ίδιο το κόμμα του. Από το οποίο όμως εξαρτάται απόλυτα και το δικό του πολιτικό μέλλον.
Κωνσταντίνος Τσάκαλος