Διεθνές Οικονομικό Βαρόμετρο

1

Στην πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 29/7/2014 γίνεται πρόβλεψη για την κατάσταση που θα αντιμετωπίσουν οι τράπεζες ορισμένων χωρών. Στην έκθεση αυτή επισημαίνεται ότι πολλές τράπεζες δυτικών αναπτυγμένων χωρών θα υποστούν μεγάλες ζημιές, λόγω των υψηλών επιπέδων μη εξυπηρετουμένων δανείων (τα περίφημα «κόκκινα» δάνεια) που έχουν χορηγήσει. Και το πρόβλημα θα γίνει δυσκολότερο στην περίπτωση που θα υπάρξει επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας. Το ΔΝΤ σημειώνει επίσης ότι μεταξύ των τραπεζών αυτών είναι οι τράπεζες της Ελλάδος, της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας, αλλά και της Γερμανίας και της Γαλλίας! Αυτές οι διαπιστώσεις αντανακλούν τους φόβους της χρηματοπιστωτικής αγοράς για τη μελλοντική κερδοφορία των τραπεζών της Δύσης, που εκδηλώθηκαν έντονα τον περασμένο μήνα. Και είχαν ως αποτέλεσμα τη μείωση των χρηματιστηριακών τιμών των μετοχών των τραπεζών, κυρίως στις παραπάνω χώρες. Στο Χρηματιστήριο Αθηνών οι τιμές των συστημικών τραπεζών παρουσίασαν τον περασμένο μήνα μείωση από 4,25% (μετοχή Τράπεζας Πειραιώς) μέχρι 12,40% (μετοχή Εθνικής Τράπεζας). Προσωπικά έχουμε τη γνώμη ότι αυτοί οι φόβοι της χρηματοπιστωτικής αγοράς θα διατηρηθούν μέχρις ότου η ΕΚΤ ανακοινώσει τα αποτελέσματα των test των μεγάλων τραπεζών της Ευρωζώνης για τις αντοχές τους. Και τότε πλέον θα φανεί καθαρά ποιες τράπεζες της Ευρωζώνης παρουσιάζουν περιθώριο αντοχής και βιωσιμότητας και πώς θα καλυφθεί η τυχόν κεφαλαιακή τους ανεπάρκεια. Σημειώνουμε ότι σήμερα το κατώτερο όριο κεφαλαιακής επάρκειας θεωρείται το 7%. Που σημαίνει ότι οι τράπεζες πρέπει να καλύπτουν με ίδια κεφάλαια τουλάχιστον το 7% των υποχρεώσεων και των δανειοδοτήσεών τους.

2

Χαρακτηριστικό παράδειγμα για τις μελλοντικές εξελίξεις στον τραπεζικό τομέα αποτελεί η περίπτωση της πορτογαλικής τράπεζας Banco Espirito Santo (ΒΕS), η οποία ξαφνικά ανακοίνωσε ότι το δεύτερο τρίμηνο (Απριλίου, Μαΐου και Ιουνίου 2014) είχε ζημιές ύψους 3,6 δισ. ευρώ. Πανικός στη χρηματοπιστωτική αγορά και η τιμή της μετοχής της έπεσε την πρώτη μέρα κατά 42% και τη δεύτερη κατά 40%. Και ο πανικός επεξετάθη σχεδόν σε όλα τα Χρηματιστήρια των δυτικών χωρών και οι επενδυτές άρχισαν να αποσύρονται από επενδύσεις σε μετοχές φοβούμενοι ενδεχόμενη κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος στις χώρες του Ευρωζωνικού Νότου. Η διοίκηση της BES παραιτήθη και η νέα που ανέλαβε άρχισε τον αγώνα προσέλκυσης ιδιωτών επενδυτών (και όχι θεσμικών), προκειμένου να μπορέσει να πετύχει να αποκαταστήσει την απολεσθείσα κεφαλαιακή επάρκεια. Οι επενδυτές όμως φοβούνται ότι και οι μέτοχοι (παλαιοί και νέοι) θα κληθούν να συμμετάσχουν στην προσπάθεια αναδιάρθρωσης. Πάντως η BES έχει τη στήριξη της Κεντρικής Τράπεζας της Πορτογαλίας η οποία δηλώνει ότι διαθέτει 6,4 δισ. ευρώ για τη στήριξη του τραπεζικού συστήματος. Η BES τελικά θα διασωθεί! Έτσι πιστεύουν όλοι οι οικονομικοί παράγοντες της χώρας αυτής.

3

Η κρίση στην Ουκρανία επόμενο ήταν να δημιουργήσει κάποια προβλήματα στη Ρωσία και πολύ περισσότερο όταν στην κρίση έχει αναμιχθεί και η ηγεσία των ΗΠΑ, που έχει στόχο να κυκλώσει τη Ρωσία με κράτη φιλικά της, πρόθυμα να παραχωρήσουν πολεμικές βάσεις στις ΗΠΑ. Στην περίπτωση της κρίσης στην Ουκρανία οι ΗΠΑ κι από κοντά και η ΕΕ απεφάσισαν να εφαρμόσουν οικονομικές κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας. Όμως η Ρωσία, έχοντας σύμμαχο την πανίσχυρη οικονομική Κίνα και γνωρίζοντας την ενεργειακή εξάρτηση της ΕΕ, δεν ανησύχησε για τις κυρώσεις. Οι στοχευμένες κυρώσεις αποκλεισμού συναλλαγών με επιχειρήσεις ενέργειας, παραγωγής όπλων και τράπεζες δεν φοβίζουν προς το παρόν τον ρώσο Πρόεδρο. Για τους λόγους αυτούς οι ρεπουμπλικάνοι αντίπαλοι του Μπαράκ Ομπάμα τον κατηγορούν ότι στην υπεράσπιση της Ουκρανίας χάραξε μια «γκρίζα γραμμή» που θα βοηθήσει τη Ρωσία στον τερματισμό της κρίσης. Οι επιχειρήσεις όμως των ΗΠΑ, που έχουν συναλλαγές με ρωσικές επιχειρήσεις και ειδικά αυτές που κάνουν εισαγωγές (και εξαγωγές) προϊόντων υψηλής τεχνολογίας, στηρίζουν την πολιτική Ομπάμα. Βλέπετε, η παγκοσμιοποίηση και η ελεύθερη διακίνηση εμπορευμάτων, κεφαλαίων, συναλλάγματος και εργαζομένων που οι δυτικοί ηγέτες που τα υιοθέτησαν και τα θεσμοθέτησαν με την πεποίθηση ότι θα ευνοήσουν τις οικονομίες της Δύσης, τελικά στράφηκαν ενάντια στη Δύση. Ευνόησαν τις οικονομίες της Ασίας. Και τώρα η Δύση έχει προβλήματα.