Κόλαση στα ακίνητα: φόροι 700% πάνω, τιμές 35% κάτω!
Στο θέμα του ΕΝΦΙΑ η κυβέρνηση έκανε μια υποχώρηση, μετά την έκδοση των εκκαθαριστικών που προκάλεσαν… εγκεφαλικά επεισόδια σε χιλιάδες ιδιοκτήτες. Η πληρωμή της πρώτης δόσης μετατέθηκε έναν μήνα αργότερα, στα τέλη Σεπτεμβρίου, όπως ζήτησε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, ώστε να εκδοθούν νέα εκκαθαριστικά, πρωτίστως για τους ιδιοκτήτες ακινήτων σε 457 περιοχές, οι οποίες βρίσκονται εκτός του συστήματος των αντικειμενικών αξιών.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, όπου δεν υπήρχαν διαθέσιμες αντικειμενικές τιμές, ο ΕΝΦΙΑ υπολογίσθηκε με βάση τις τιμές των πλησιέστερων, ενταγμένων στο αντικειμενικό σύστημα περιοχών, με αποτέλεσμα χιλιάδες… τερατογενέσεις.
Για να λυθεί αυτό το πρόβλημα αποφασίσθηκε ότι θα ληφθούν υπόψη για τον υπολογισμό του φόρου οι «λογικές» τιμές, που είχαν προσδιορισθεί με απόφαση του υφυπουργού Οικονομικών Γ. Μαυραγάνη, προκειμένου να υπολογισθεί ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας. Στις περιπτώσεις όπου αυτές οι τιμές τυχαίνει να είναι υψηλότερες από αυτές που είχαν προσδιορισθεί με βάση τις αντικειμενικές αξίες γειτονικών περιοχών, ο φόρος θα υπολογίζεται με βάση τη χαμηλότερη τιμή των δύο. Ακόμη και μετά τις διορθωτικές αυτές κινήσεις, όμως, ο συνδυασμός ΕΝΦΙΑ-συμπληρωματικού φόρου θα εξακολουθήσει να είναι υπερβολικά βαρύς για την ελληνική οικονομία και κοινωνία. Η απαίτηση της «τρόικας» να συγκεντρώνονται τουλάχιστον 3 δισ. ευρώ από αυτούς τους δύο φόρους κατοχής ακινήτων υποχρεώνει το υπουργείο Οικονομικών να προσφεύγει σε ουκ ολίγες «αλχημείες» για την επίτευξη του εισπρακτικού στόχου, με κυριότερη τη διατήρηση (τουλάχιστον και για το 2015) των εξωπραγματικά υψηλών αντικειμενικών αξιών οι οποίες είχαν προσδιορισθεί το 2007.
Μέχρι και το 2010 τα έσοδα από φόρους στην περιουσία δεν ξεπερνούσαν τα 500 εκατ. ευρώ, ενώ στον φετινό προϋπολογισμό έχουν εγγραφεί σχεδόν 4 δισ. ευρώ, δηλαδή μέσα σε τέσσερα «μνημονιακά χρόνια» η επιβάρυνση αυξήθηκε κατά 700%! Οι τερατώδεις αυξήσεις των φορολογικών επιβαρύνσεων ήταν από τους κύριους παράγοντες καθίζησης της αγοράς ακινήτων: Σε σχέση με το 2007 οι τιμές των κατοικιών στην Ελλάδα έχουν υποχωρήσει κατά 35%, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, ενώ όλοι οι οικονομολόγοι συμφωνούν ότι η πραγματική μείωση είναι πολύ μεγαλύτερη.
Η επίπτωση αυτών των εξελίξεων στις προσπάθειες ανάκαμψης της οικονομίας είναι πολύ σοβαρή. Όπως αναφέρει σε ανάλυσή της η Alpha Bank: «Ο τομέας που καθυστερεί περισσότερο την ανάκαμψη της οικονομίας έως σήμερα είναι η αγορά ακινήτων. Η νέα τεράστια πτώση των επενδύσεων σε κατοικίες κατά -42,3% σε ετήσια βάση στο 1ο 3μηνο 2014 συνέβαλε στην πτώση του ΑΕΠ στο 3μηνο αυτό κατά -1,26 ποσοστιαίες μονάδες, όταν ολόκληρη η πτώση του ΑΕΠ δεν υπερέβη το -0,9% σε ετήσια βάση. Επίσης, η πτώση των επενδύσεων σε κατοικίες κατά -32,9% το 2012 και κατά -37,8% το 2013 συνέβαλε στην πτώση του ΑΕΠ τα έτη αυτά κατά -1,62 και -1,34 ποσοστιαίες μονάδες αντίστοιχα. Αυτή η υπέρμετρα μεγάλη πτώση της δραστηριότητας στην αγορά ακινήτων το 2013 και κατά το 1ο 6μηνο του 2014 οφείλεται κατά το κύριο μέρος της στην ανεξέλεγκτη και εξαιρετικά επώδυνη φορολογική επιβάρυνση των ακινήτων, η οποία έχει συντελέσει τόσο στην πλήρη διακοπή των συναλλαγών στην αγορά αυτή όσο και στη μεγάλη πτώση των επενδύσεων και των τιμών των ακινήτων».