Σφίγγει η θηλιά
Στο πλαίσιο, πάντως, αυτής της μεθόδευσης εντασσόταν και η έξοδος στις αγορές, ως απόδειξη ότι δεν χρειαζόμαστε άλλα χρήματα από την «τρόικα» και επομένως νέα Μνημόνια, από τη στιγμή που μπορούμε να αντιμετωπίσουμε μόνοι μας το χρηματοδοτικό κενό. Μόνο που η δεύτερη απόπειρα εξόδου κατέληξε σε ψυχρολουσία, με σαφέστατο το μήνυμα-μάθημα προς την κυβέρνηση από εκείνους που είναι πίσω από τα γνωστά διεθνή funds. (Για το συγκεκριμένο θέμα θα πούμε περισσότερα στη συνέχεια.)
Ο στόχος όλων αυτών των κινήσεων είναι να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι τώρα οι δανειστές μας, και ουσιαστικά η… φίλη μας η Μέρκελ, δεν έχουν κανέναν λόγο να αρνηθούν να ξεκινήσει η διαδικασία για τη ρύθμιση του χρέους με επιμήκυνση, μείωση των επιτοκίων και ενδεχομένως ένα δωράκι, κάποιο ανεπαίσθητο «κούρεμα», για άδειασμα του Τσίπρα.
Μόνο που όχι μόνο δεν υπάρχει το παραμικρό ίχνος στον ορίζοντα για μια τέτοια εξέλιξη αλλά και, σύμφωνα με πληροφορίες από κορυφαίους τραπεζικούς παράγοντες, σημαντικούς χρηματιστηριακούς κύκλους του εξωτερικού, έγκυρους πολιτικούς και δημοσιογραφικές πηγές, η εκτίμηση, που αγγίζει τη βεβαιότητα, είναι ότι η παρέα Μέρκελ – Σόιμπλε δεν πρόκειται να ανοίξει καμία διαπραγμάτευση για το ελληνικό χρέος αν δεν ξεκαθαρίσει πρώτα το πολιτικό τοπίο και δεν υπάρξει κυβερνητική σταθερότητα. Και βασικά αν δεν φανεί τι θα γίνει με την εκλογή του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας, αν δηλαδή θα εκλεγεί χωρίς να χρειαστεί προσφυγή σε πρόωρες εκλογές. Θέλουν να ξέρουν με ποια κυβέρνηση και με ποιον πρωθυπουργό θα γίνει η συμφωνία, έχοντας στο μυαλό τους το απλούστατο, που προφανώς ισχυρίζεται το Βερολίνο: Να διαπραγματευτώ με τον Σαμαρά και τον Μάρτιο να προκύψει ο Τσίπρας, ο οποίος θα διαφωνήσει με τη συμφωνία που θα γίνει με τη σημερινή κυβέρνηση και θα απαιτήσει αναδιαπραγμάτευση;
Αυτή είναι η μία διάσταση – σοβαρή και πολύ πιθανή. Και υπάρχει και η πλευρά της τακτικής – στρατηγικής των μεγάλων αφεντικών, που δεν ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για το ποιος θα είναι ο διαχειριστής -άλλωστε, από προσφερόμενους άλλο τίποτε, το… μοναστήρι να ‘ναι καλά…- ούτε έχουν ευαισθησίες και δεν θα διστάσουν, αφού υλοποιήσει πειθήνια τις εντολές τους, την επομένη το πρωί να τον εγκαταλείψουν, ακόμη και να τον ρίξουν στην αρένα…
Σύμφωνα με πηγές που έχουν πρόσβαση στα κέντρα της ΕΕ, δεν έχουν καμία διάθεση να λύσουν τα… σχοινιά και να αφήσουν ελεύθερη την Ελλάδα να κάνει ό,τι θέλει. Και ήδη τα μηνύματά τους φρόντισαν και τα έστειλαν:
• Με τη δεύτερη έξοδο στις αγορές, όπου μόλις και μετά βίας βρήκε η κυβέρνηση 1,5 δισ. ευρώ, και με επιτόκιο στον υψηλότερο πήχη που είχε θέσει, 3,5%, ενώ ο στόχος του Μαξίμου ήταν να υπάρξει προσφορά πάνω από 10 δισ. ευρώ, κάτι που θα αποτελούσε το επιχείρημα στις διαπραγματεύσεις: «Να, η Ελλάδα έχει πρόσωπο, δεν σας έχει ανάγκη και διώχνουμε και την “τρόικα”». Αν δεν υπήρχε η παρέμβαση από πλευράς δανειστών, η έκδοση των ομολόγων θα μπορούσε να συγκεντρώσει πολλαπλάσια από τα 3 δισ. ευρώ που ήταν το όριο που είχε τεθεί.
• Το δεύτερο μήνυμα ήρθε μέσω BlackRock, η οποία εκτίμησε ότι η Ελλάδα είναι πιο κοντά στον κίνδυνο να χρεοκοπήσει από την Αργεντινή! Και στον σχετικό πίνακα με τις χώρες που αντιμετωπίζουν υψηλό κίνδυνο πτώχευσης η Ελλάδα είναι πρώτη, με την Αίγυπτο, τη Βενεζουέλα, την Κροατία, την Πολωνία και τις Φιλιππίνες να είναι σε πολύ καλύτερη θέση από εμάς! Με τον τρόπο αυτό η BlackRock ακύρωσε τις αλλεπάλληλες πανηγυρικές δηλώσεις του Σαμαρά ότι η Ελλάδα απέφυγε οριστικά τον κίνδυνο της χρεοκοπίας και αυτό θα συμβεί αν έρθει ο Τσίπρας. Ποιος μπορεί να πιστέψει ότι η BlackRock είναι αθώα του αίματος, των παιχνιδιών που παίζουν οι εταίροι και δανειστές μας εναντίον μας, μέσα από την ελεγχόμενη εταιρεία; Και να σκεφτεί κανείς ότι η BlackRock βγάζει πολλά λεφτά από την Ελλάδα. Μεταξύ των πελατών της είναι και η Τράπεζα της Ελλάδος και αυτήν τη στιγμή έχει αναλάβει τον συντονισμό των υπό εκκαθάριση προβληματικών τραπεζών.
Συμπέρασμα: Και στις δύο παραπάνω πολύ χαρακτηριστικές περιπτώσεις ένας ήταν ο στόχος: Να τραβήξουν το χαλί στον Σαμαρά, στέλνοντάς του προειδοποίηση ότι «μέχρι εκεί που έχουμε πει εμείς μπορείς να πας, αλλιώς…». Και, σύμφωνα με πολύ καλές πληροφορίες, η όποια ρύθμιση του χρέους θα είναι μέσα σε καλούπι, για να μην μπορεί να παραβιαστεί.
Μηνύματα…
Στη σκιά των ανησυχητικών αυτών σεναρίων για το χρέος, ο πρωθυπουργός επιχείρησε στα μέσα της εβδομάδας να στείλει ένα μήνυμα σταθερότητας και αισιοδοξίας. Συνομιλώντας με βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας στο εντευκτήριο της Βουλής, εξέφρασε την εκτίμηση (βεβαιότητα) ότι η παρούσα Βουλή θα εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας και ως εκ τούτου δεν πρόκειται να διεξαχθούν πρόωρες εκλογές. Πρωτίστως ο κ. Σαμαράς απευθυνόταν προς την πλευρά των δανειστών, και κυρίως στις Βρυξέλλες, θέλοντας να τους διαβεβαιώσει ότι η πολιτική σταθερότητα στην Ελλάδα είναι διασφαλισμένη και δεν υπάρχουν λόγοι ανησυχίας. Στόχος του, να αποδυναμώσει τα σενάρια που έχουν αρχίσει να συζητούνται στην Ευρώπη για μετάθεση των αποφάσεων για το χρέος αμέσως μετά την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Θέλησε ακόμη ο κ. Σαμαράς να διαβεβαιώσει τους δανειστές ότι η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να τηρήσει όλες τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει και να προωθήσει όλες τις μεταρρυθμίσεις για τις οποίες έχει δεσμευτεί.
Με την παρέμβασή του ο πρωθυπουργός απευθύνθηκε και προς το εσωτερικό της χώρας. Το μήνυμα ήταν ότι η κυβέρνηση αλλάζει σελίδα και θα προχωρήσει σταδιακά σε μέτρα που θα ανακουφίσουν τους οικονομικά ασθενέστερους και όσους έχουν πληγεί περισσότερο από την παρατεταμένη πολιτική σκληρής λιτότητας. Παράλληλα, θέλησε να βάλει φρένο και στην εκλογολογία, που προκαλεί αβεβαιότητα, εντείνει την ανασφάλεια και έχει διάφορες παρενέργειες σε πολλά επίπεδα. Στο Μέγαρο Μαξίμου γνωρίζουν πολύ καλά ότι, αν παραμείνει ενεργό το σενάριο των πρόωρων εκλογών με αφορμή το θέμα του Προέδρου της Δημοκρατίας, η κυβέρνηση θα περιέλθει σε τέλμα. Φοβούμενοι το πολιτικό κόστος, αρκετοί υπουργοί θα καθυστερούν ή θα αρνούνται να προωθήσουν μέτρα και αποφάσεις που θα εμπίπτουν στον τομέα αρμοδιότητάς τους. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να αποδειχθεί καταστροφικό, δεδομένου ότι το επόμενο διάστημα και μέχρι το τέλος του 2014 η χώρα μας -βάσει των συμφωνιών που έχει συνομολογήσει με την «τρόικα»- θα πρέπει να υλοποιήσει σειρά μέτρων. Μέτρα που συνδέονται είτε με τις δόσεις του δανείου είτε με την οριστική διευθέτηση του δημοσίου χρέους. Η διατήρηση της εκλογολογίας θα είχε επιπτώσεις και στη συμπεριφορά των κυβερνητικών βουλευτών, ορισμένοι εκ των οποίων ενδεχομένως να αρνούνταν να ψηφίσουν κάποια από τα μέτρα, θέλοντας με τον τρόπο αυτό να περιορίσουν το προσωπικό κόστος και να αυξήσουν τις πιθανότητες επανεκλογής τους. Στα στενά όρια της Νέας Δημοκρατίας η προοπτική της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες θα τροφοδοτούσε την εσωστρέφεια και την ηττοπάθεια, που θα αποτελούσαν ασφαλείς προϋποθέσεις για την ήττα της παράταξης στις εκλογές.
Πλαστή η εικόνα της χώρας στο εξωτερικό…
Από τη μια οι αλλεπάλληλες δηλώσεις του Αντ. Σαμαρά για το περίφημο success story και από την άλλη η έξοδος στις αγορές και οι θριαμβολογίες για το πρωτογενές πλεόνασμα τείνουν να δημιουργήσουν μια σχεδόν… μαγική εικόνα για τη χώρα μας. Κι αν εντός γνωρίζουν (και ζουν) την οδυνηρή πραγματικότητα, στο εξωτερικό έχει διαμορφωθεί μια εντελώς λανθασμένη αντίληψη για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας. Επιχειρηματίες αλλά και απλοί πολίτες που ταξιδεύουν τον τελευταίο καιρό σε διάφορα ευρωπαϊκά κράτη, στις συνομιλίες που έχουν εκεί, αντιλαμβάνονται πως οι ξένοι πιστεύουν ότι η οικονομία έχει πλήρως και οριστικά ανακάμψει. «Αφού μπορείτε και βγαίνετε στις αγορές, έχετε και πλεόνασμα, τότε δεν υπάρχει πρόβλημα», είναι η πιο… συνηθισμένη διαπίστωση. Η εικόνα αυτή που έχει δημιουργηθεί ενέχει πολλούς κινδύνους για τις μελλοντικές κινήσεις της κυβέρνησης σε μια σειρά ζητήματα, με κυρίαρχο της ρύθμισης του δημοσίου χρέους. Δηλαδή, η διευθέτηση να μην έχει το εύρος που διεκδικεί η χώρα μας, με το σκεπτικό ότι η οικονομία της έχει σταθεροποιηθεί και μπορεί από μόνη της να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που υπάρχουν ή μπορεί να ανακύψουν στην πορεία. Επιπλέον, η κοινή γνώμη των ευρωπαϊκών κρατών θα αντιδράσει σε περίπτωση ευνοϊκών αποφάσεων για την Ελλάδα.