Μυϊκές κράμπες, ηλίαση, θερμική εξάντληση, θερμοπληξία, πνιγμός

Ηλίαση

Είναι ένας τοπικός τραυματισμός του δέρματος της κεφαλής από τον ήλιο. Εμφανίζεται σε ανθρώπους που μένουν πολλές ώρες κάτω από τις ηλιακές ακτίνες. Είναι πιο κοινή σε ανθρώπους με λευκές επιδερμίδες και στα βρέφη (τα οποία έχουν αναλογικά μεγαλύτερο κεφάλι και κατά κανόνα λευκή επιδερμίδα). Τυπικά εμφανίζεται το καλοκαίρι στις παραλίες και σε ανοικτούς χώρους εργασίας (π.χ. εργοτάξια). Προστασία παρέχεται με τον περιορισμό της έκθεσης στον ήλιο, ειδικά κατά τις ώρες υψηλής ηλιοφάνειας το καλοκαίρι και τη χρήση καπέλου και αντιηλιακού, ειδικά στα βρέφη και τα παιδιά μικρής ηλικίας.

Η χαρακτηριστική εικόνα του ασθενούς με ηλίαση περιλαμβάνει ζάλη, ναυτία και ίσως τάση για εμετό. Το πρόσωπο και το κεφάλι ζεστό (σαν να έχει πυρετό), ενώ το υπόλοιπο σώμα του έχει κανονική θερμοκρασία. Η ηλίαση δεν αποτελεί κατάσταση άμεσα απειλητική για τη ζωή και την υγεία του ασθενούς, αλλά η ζάλη που προκαλεί μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα άλλες πιο σοβαρές καταστάσεις (π.χ. πτώση από σκαλωσιά ή πνιγμό στη θάλασσα, εξαιτίας της μειωμένης ικανότητας αντίδρασης μπροστά σ’ ένα μεγάλο κύμα). Αντιμετωπίστε την κατάσταση απομακρύνοντας τον ασθενή από τον ήλιο και τοποθετώντας τον σε σκιερό και δροσερό μέρος. Τοποθετήστε βρεγμένη πετσέτα ή μπλούζα πάνω στο κεφάλι του για να δροσιστεί. Μην τον αφήσετε να μπει στο νερό ή να συνεχίσει την εργασία του μέχρι τα συμπτώματα να υποχωρήσουν πλήρως.

Θερμική εξάντληση

Είναι μια ήπια υποογκαιμία, που προκαλείται από εφίδρωση και ανεπαρκή αναπλήρωση υγρών. Οφείλεται σε παρατεταμένη έκθεση (συνήθως ημερών) σε θερμό περιβάλλον. Η κλινική εικόνα του ασθενούς είναι αυτή της αφυδάτωσης. Κατά τα άλλα, η θερμοκρασία του είναι φυσιολογική ή λίγο αυξημένη, το δέρμα του ωχρό και κολλώδες και παρουσιάζει αυξημένη εφίδρωση. Παραπονιέται για αδυναμία, ζάλη, πονοκέφαλο, ναυτία, κράμπες, πιθανόν εμετούς. Ίσως να υπάρχει λιποθυμική τάση ή απώλεια των αισθήσεων. Αντιμετωπίζεται όπως το υποογκαιμικό σοκ, με τη μόνη διαφορά ότι ο ασθενής μεταφέρεται σε δροσερό και όχι ζεστό περιβάλλον.

Θερμοπληξία

Εκδηλώνεται όταν ο οργανισμός δεν έχει τη δυνατότητα να αποβάλει τη θερμότητα που παράγει ή προσλαμβάνει περισσότερη θερμότητα από αυτήν που μπορεί να αποβάλει. Η θερμοπληξία μπορεί να συμβεί σε ένα βρέφος όταν αφεθεί σ’ ένα αυτοκίνητο, σ’ έναν ενήλικα όταν μεταφερθεί με αυτοκίνητο που δεν αερίζεται επαρκώς ή ως αποτέλεσμα έκθεσης σε περιορισμένους χώρους με λίγο αερισμό. Είναι επείγουσα κατάσταση που μπορεί να επιφέρει θάνατο λόγω διαταραχής του μηχανισμού ρύθμισης της θερμοκρασίας του σώματος.

Η θερμοπληξία χαρακτηρίζεται από υψηλή θερμοκρασία σώματος. Ο ασθενής δεν παρουσιάζει εφίδρωση, αλλά το επίπεδο συνείδησής του είναι μειωμένο, ενώ εμφανίζεται από συγχυτικός έως κωματώδης και μπορεί να εκδηλώσει σπασμούς. Επίσης, μπορεί να παρατηρείται κόκκινο, ζεστό, θερμό δέρμα, ταχυσφυγμία και αρρυθμία, ίσως και δυσκαμψία. Ο θάνατος επέρχεται λόγω κοιλιακής μαρμαρυγής.

Αντιμετωπίστε τη θερμοπληξία απομακρύνοντας τον ασθενή από το νοσογόνο περιβάλλον και αφαιρώντας του όλα τα ενδύματα. Εξασφαλίστε αεραγωγό, αναπνοή, κυκλοφορία. Επιβάλλεται η άμεση ψύξη του ασθενούς. Τοποθετήστε τον σε κλιματιζόμενο περιβάλλον. Χρησιμοποιήστε λάστιχο για να τον καταβρέξετε και τοποθετήστε πάγο στις μασχάλες, τον αυχένα, τους βουβώνες. Φροντίστε για την άμεση διακομιδή του ασθενούς στο νοσοκομείο με κλιματιζόμενο ασθενοφόρο.

Πνιγμός

Πνιγμός είναι η διαδικασία της δημιουργίας αναπνευστικών προβλημάτων εξαιτίας βύθισης σε υγρό. Ο πνιγμός δεν είναι μια διαδικασία, η οποία ξεκινά αμέσως μετά τη βύθιση του θύματος στο νερό. Στην πραγματικότητα όλα τα περιστατικά πνιγμού είναι συνέπεια μιας αλληλουχίας γεγονότων, τα οποία συμβαίνουν συνήθως με μια καθορισμένη σειρά. Για τον λόγο αυτό είναι εύκολο να αναγνωρισθούν από πριν και να αντιμετωπισθεί η κατάσταση εγκαίρως πριν οδηγήσει σε βύθιση του θύματος. Η βύθιση μπορεί να καθυστερήσει από λίγα δευτερόλεπτα έως και ώρες, αλλά γενικά έχει αποδειχθεί ότι η διαδικασία ακολουθεί τρία στάδια: Κόπωση, Πανικό, Βύθιση. Όσο πιο γρήγορα διασωθεί το θύμα, τόσο καλύτερη η πρόγνωση. Αν η διάσωση αργήσει, το θύμα παρουσιάζει καρδιοαναπνευστική ανακοπή. Ο αρωγός που δεν έχει εκπαιδευθεί στη ναυαγοσωστική, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να επιχειρήσει να μπει στο νερό για να σώσει ένα θύμα. Ο κίνδυνος για τον αρωγό είναι σε αυτήν την περίπτωση μεγαλύτερος απ’ ό,τι για το θύμα. Μπορεί ωστόσο να επιχειρήσει διάσωση από την ακτή, με έκταση αντικειμένου, ρίψη μέσου πλευστότητας ή με σκάφος, αν κατέχει τις απαραίτητες γνώσεις. Μόλις το θύμα βρεθεί στην ακτή, η αντιμετώπιση διαφέρει ανάλογα με το αν διαπιστώνεται ή όχι καρδιοαναπνευστική ανακοπή.

Αν το θύμα έχει καρδιοαναπνευστική ανακοπή:

Ξεκινήστε καρδιοαναπνευστική αναζοωγόνηση (ΚΑΑ) το συντομότερο δυνατόν. Μόλις διαπιστώσετε απουσία αυτόματης αναπνοής, εκτελέστε πρώτα 5 εμφυσήσεις και έπειτα ξεκινήστε θωρακικές συμπιέσεις και εμφυσήσεις με αναλογία 30:2.

Αν το θύμα αναπνέει:

Αν διαπιστώσετε απώλεια αισθήσεων, τοποθετήστε το θύμα σε θέση ανάνηψης, με τον άξονα του κορμού παράλληλα στην ακτογραμμή. Αν το θύμα διατηρεί τις αισθήσεις του, τοποθετήστε το σε άνετη (συνήθως ημικαθιστική) θέση. Εξασφαλίστε αεραγωγό, αναπνοή, κυκλοφορία. Αντιμετωπίστε την υποθερμία. Φροντίστε για τη μεταφορά του ασθενούς στο νοσοκομείο. ΜΗΝ κάνετε καμία προσπάθεια να βγάλετε το νερό από το στομάχι ή τους πνεύμονες.