Κίνδυνοι ανατροπής στο Σκοπιανό εν όψει Συνόδου του ΝΑΤΟ στην Ουαλία
Ύστερα από μια μακρά περίοδο σιωπής, το Σκοπιανό ξανάρθε στην επικαιρότητα τις προηγούμενες ημέρες με αφορμή τη δήλωση της γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκ. Μέρκελ, η οποία, στη συνάντησή της με βαλκάνιους ηγέτες, τόνισε ότι θα πρέπει να λυθεί το θέμα του «ονόματος και της ταυτότητας» με συμβιβασμό που σημαίνει «να είναι και οι δύο πλευρές το ίδιο δυσαρεστημένες».
Η δήλωση αυτή της κ. Μέρκελ έχει δύο όψεις. Από τη μια δείχνει ότι η υπομονή της Γερμανίας έχει εξαντληθεί και ότι θα συνεχίσει να πιέζει για να αρθούν τα εμπόδια για ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ.
Από την άλλη, όμως, η κ. Μέρκελ, ακόμη κι άθελά της, έδειξε ότι στο τραπέζι -είτε το θέλουν οι Σκοπιανοί είτε όχι- έχει μπει μαζί με το όνομα και το θέμα της ταυτότητας, όπως επιμένει η Ελλάδα.
Η χώρα μας, με όλο και μεγαλύτερη επιμονή, δηλώνει σε κάθε κατεύθυνση ότι η διαφορά με τα Σκόπια δεν είναι απλώς και μόνο ένα όνομα, αλλά όλα όσα ένα όνομα αντιπροσωπεύει και μια συνολική και οριστική ρύθμιση των προβλημάτων μεταξύ των δύο χωρών θα πρέπει να λύνει και θέματα ταυτότητας, που δημιουργούν αλυτρωτισμούς και ανατρέπουν τις σχέσεις καλής γειτονίας.
Η δήλωση της κ. Μέρκελ προκάλεσε εντονότατες αντιδράσεις στα Σκόπια.
Ο πρωθυπουργός Ν. Γκρούεφσκι υποχρεώθηκε να κάνει δηλώσεις για να στείλει το μήνυμα ότι ο ίδιος και το κόμμα του δεν θα συμμετάσχουν σε πρωτοβουλίες στις οποίες θα αμφισβητείται η «μακεδονική ταυτότητα, η μακεδονική γλώσσα και το μακεδονικό έθνος».
Και για να καθησυχάσει τους ψηφοφόρους του δήλωσε κατηγορηματικά ότι «η αλλαγή της ταυτότητας που ζητούν οι Έλληνες δεν πρόκειται να συμβεί».
Τα Σκόπια πάντως εξαντλούν κάθε περιθώριο για να πείσουν τη διεθνή κοινότητα ότι υπάρχουν εναλλακτικές της διπλής ονομασίας, που μπορούν να αποτελέσουν την πιο πρακτική λύση. Στη συνάντηση της Κροατίας, ο Πρόεδρος της ΠΓΔΜ Γκεόργκι Ίβανοφ ζήτησε από την κ. Μέρκελ να ισχύσει για τη χώρα του η παράλληλη διαδικασία, σύμφωνα με την οποία θα ξεκινήσει η ΠΓΔΜ ενταξιακές συνομιλίες με την ΕΕ και παράλληλα θα διεξάγονται και οι συνομιλίες για το όνομα. Αυτή η πρόταση, την οποία όλο και γυροφέρνουν οι Σκοπιανοί, δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια προσπάθεια για να εξουδετερωθεί ένα από τα λιγοστά πια «βέτο» που έχουν απομείνει στο ελληνικό οπλοστάσιο ώστε να ασκηθεί πίεση στον κ. Γκρούεφσκι.
Βεβαίως, το γεγονός ότι η ΕΕ δείχνει απρόθυμη να προχωρήσει σε μια νέα διεύρυνση δεν σημαίνει ότι αυτή η διάθεση αφορά και τις ενταξιακές συνομιλίες. Όταν ο νέος πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ δήλωσε ότι δεν πρόκειται να υπάρξει νέα διεύρυνση της ΕΕ τα επόμενα χρόνια, ταυτοχρόνως έστελνε το μήνυμα στα Δ. Βαλκάνια ότι οι συνομιλίες με την ΕΕ θα συνεχισθούν ώστε να μείνει ζωντανή η ευρωπαϊκή προοπτική τους. Με όλες τις χώρες εκτός της ΠΓΔΜ, που η έναρξη των συνομιλιών σκοντάφτει λογω της διαφοράς του ονόματος…
Τις επόμενες εβδομάδες θα πραγματοποιήσει νέο κύκλο συνομιλιών σε Σκόπια και Αθήνα ο μεσολαβητής Μάθιου Νίμιτς και όλοι ήδη προβληματίζονται εάν ο κ. Νίμιτς είχε ξαφνικά μια νέα ιδέα ή εάν τα Σκόπια είναι έτοιμα να στείλουν ένα νέο συμφιλιωτικό και συμβιβαστικό μήνυμα στην Αθήνα.
Προς το παρόν δεν υπάρχουν ενδείξεις για μια τέτοια στροφή, αλλά φυσικά ο παράγοντας του αιφνιδιασμού είναι πάντοτε υπαρκτός.
Ένας ελιγμός της τελευταίας στιγμής, όπου ο κ. Γκρούεφσκι θα προβεί σε μια δήλωση προς τον Μ. Νίμιτς ο οποίος αμέσως θα κοινοποιήσει και στο ΝΑΤΟ ότι αποδέχεται μια συμβιβαστική ονομασία ή ότι είναι έτοιμος να δεχθεί την ένταξη της χώρας του στο ΝΑΤΟ με το προσωρινό όνομα FYROM, είναι προφανές ότι θα ανατρέψει την ελληνική στρατηγική και θα φέρει σε δύσκολη θέση την ελληνική κυβέρνηση, που έστω και χωρίς επίσημη ατζέντα θα βρεθεί να υπερασπίζεται την απόφαση του Βουκουρεστίου σε έναν σχεδόν μάταιο αγώνα χωρίς κανέναν απολύτως σύμμαχο…
Την περασμένη εβδομάδα, η αμερικανίδα υφυπουργός Εξωτερικών Β. Νούλαντ, που γνωρίζει καλά το Σκοπιανό, επισκέφθηκε τα Σκόπια και είχε συνομιλίες με την ηγεσία της χώρας σε μια προσπάθεια να κατευνάσει την ένταση μεταξύ αλβανόφωνων και σλαβόφωνων αλλά και να βολιδοσκοπήσει τις διαθέσεις για το θέμα της ονομασίας.
Ο Αμερικανοί και η ίδια η κ. Νούλαντ προσωπικά είχαν επιχειρήσει το 2008 να πείσουν τον κ. Γκρούεφσκι να δεχθεί πριν από το Βουκουρέστι, αλλά και στη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής τότε, να κάνει στροφή και να ζητήσει να ενταχθεί με το προσωρινό όνομα, κίνηση που θα είχε ανατρέψει πλήρως τη γραμμή που είχε καταστρώσει η Αθήνα.
Καθώς βαδίζουμε προς τη Σύνοδο Κορυφής της Ουαλίας, οι έμμεσες πιέσεις θα αυξηθούν, αλλά ο πραγματικός κίνδυνος για την Ελλάδα είναι να χρησιμοποιηθεί ο γηραιός Μ. Νίμιτς για τη δημιουργία σύγχυσης την τελευταία στιγμή και έτσι να βρεθεί στριμωγμένη στη γωνία η ελληνική αντιπροσωπεία προκειμένου να επιτρέψει την αποστολή πρόσκλησης στη FYROM, για ένταξή της στο ΝΑΤΟ.
Κωνσταντίνος Τσάκαλος