Το λόμπι της ενέργειας επέβαλε τη «μικρή ΔΕΗ»!
Παρότι η διάσπαση της ΔΕΗ, για να δημιουργηθεί μια νέα, προς ιδιωτικοποίηση εταιρεία, που θα έχει το 30% της περιουσίας του κρατικού ομίλου, παρουσιάζεται εντέχνως από την κυβέρνηση λίγο – πολύ ως η μοναδική λύση για να λειτουργήσει ο ανταγωνισμός στην ενέργεια, προς όφελος των καταναλωτών και της εθνικής οικονομίας, η αλήθεια απέχει πολύ από την κυβερνητική προπαγάνδα:
1. Η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις της χώρας που απορρέουν από το κοινοτικό δίκαιο, έχει προχωρήσει αρκετά, τουλάχιστον στο επίπεδο της παραγωγής, καθώς πλέον η ΔΕΗ ελέγχει μόνο το 65% της παραγωγικής δυναμικότητας και το υπόλοιπο 35% ελέγχεται από ιδιωτικά επιχειρηματικά συμφέροντα. Πρέπει, μάλιστα, να σημειωθεί ότι στον τομέα της ενέργειας εμπλέκονται οι περισσότεροι μεγάλοι παίκτες της εγχώριας επιχειρηματικότητας, ορισμένοι εκ των οποίων διατηρούν σημαντικές δραστηριότητες και στον χώρο των ΜΜΕ.
2. Ένα μεγάλο θέμα, που συζητιέται εδώ και χρόνια και συνδέεται με την αποκατάσταση συνθηκών ισόρροπου ανταγωνισμού στην αγορά ενέργειας, μεταξύ ΔΕΗ και ιδιωτών, είναι η μονοπωλιακή έως τώρα πρόσβαση του κρατικού ομίλου στον λιγνίτη και στα υδροηλεκτρικά, δηλαδή στις κατ’ εξοχήν φθηνές πηγές ενέργειας της Ελλάδας. Οι ιδιώτες παραγωγοί, παρότι ήδη κερδίζουν πολλά από τις δραστηριότητές τους στην ενέργεια, εύλογα σε κάποιον βαθμό υποστήριζαν ότι δεν μπορούν να ανταγωνισθούν αποτελεσματικά τη ΔΕΗ όσο διατηρεί αυτήν τη μονοπωλιακή πρόσβαση. Η «τρόικα» και η Κομισιόν, ως υπεύθυνη για την εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου για την αγορά ενέργειας, ζήτησαν από την κυβέρνηση να λύσει αυτό το θέμα με αποτελεσματικό τρόπο, χωρίς όμως να επιβάλουν ως μοναδική λύση τη δημιουργία της «μικρής ΔΕΗ».
Όπως λένε οι γνώστες των θεμάτων της ενέργειας, η απόσχιση στοιχείων ενεργητικού της ΔΕΗ και η πώλησή τους σε ιδιώτες ήταν μόνο μία από τις δυνατότητες που υπήρχαν για να αποκτήσουν πρόσβαση οι ιδιώτες στον λιγνίτη και στα υδροηλεκτρικά. Μάλιστα, αυτή η λύση μπορεί να αποδειχθεί πολύ κακή στο μέλλον για τη λειτουργία του ανταγωνισμού, αφού η αγορά θα πάρει έντονα ολιγοπωλιακά χαρακτηριστικά, με δύο ισχυρούς «παίκτες», τη ΔΕΗ, που επίσης θα ιδιωτικοποιηθεί σύντομα, και τη «μικρή ΔΕΗ». Σε μια αγορά διαρθρωμένη με τέτοιον τρόπο, θα είναι πολύ δύσκολο να μπαίνουν νέοι παίκτες στο μέλλον, και αυτό δεν θα λειτουργήσει προς όφελος του ανταγωνισμού.
Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας είχε επεξεργασθεί μια διαφορετική λύση, που έχει εφαρμοσθεί με επιτυχία σε άλλες χώρες:
Να δημιουργηθεί ένα χρηματιστήριο ενέργειας, μια προθεσμιακή αγορά, μέσω της οποίας θα μπορούν όλοι οι παίκτες της αγοράς να προμηθεύονται φθηνή ενέργεια από τους λιγνιτικούς και υδροηλεκτρικούς σταθμούς της ΔΕΗ σε τιμές κόστους, ώστε να εξισορροπηθεί πλήρως ο ανταγωνισμός. Το πανίσχυρο λόμπι της ενέργειας, όμως, υπονόμευσε αυτήν τη λύση, επιμένοντας ότι δεν είναι αρκετό να αγοράζουν φθηνή ενέργεια οι ιδιώτες, αλλά ότι θα πρέπει να «βάλουν χέρι» στις ίδιες τις μονάδες παραγωγής της ΔΕΗ. Στις 11 Ιουνίου 2014, ο Αν. Καλλιτσάντσης, πρόεδρος του συνδέσμου παραγωγών ενέργειας και γνωστός περισσότερο από τις ημέρες του στον χώρο των κατασκευών με την Ελληνική Τεχνοδομική και την Άκτωρ, έστειλε επιστολή στον πρόεδρο της ΡΑΕ Ν. Βασιλάκο για να εξηγήσει τη διαφωνία των ιδιωτών παραγωγών με τη λύση της προθεσμιακής αγοράς: «Ο πραγματικός ανταγωνισμός στην αγορά ενέργειας», ανέφερε μεταξύ άλλων, «δημιουργείται μόνο όταν οι συμμετέχοντες στην αγορά έχουν απευθείας πρόσβαση στους λιγνίτες και στα υδροηλεκτρικά έργα, με έλεγχο του κόστους παραγωγής». Με αυτήν την άποψη, όλως τυχαίως, συντάχθηκε εμπράκτως (με το νομοθέτημα για τη «μικρή ΔΕΗ») και η κυβέρνηση…
Νώντας Χαλδούπης